E-papierosy najczęściej odpowiedzialne za inicjację nikotynową młodzieży

Dla niemal trzech czwartych polskich nastolatków pierwszym w życiu wyrobem z nikotyną był papieros elektroniczny. Inicjację nikotynową ma za sobą już co czwarty uczeń szkoły podstawowej.

Publikacja: 15.10.2024 17:00

Do pierwszego zetknięcia z nikotyną lub tytoniem dochodzi w wieku 13 lat

Do pierwszego zetknięcia z nikotyną lub tytoniem dochodzi w wieku 13 lat

Foto: Stock Adobe

Jak wynika z badania CBOS na zlecenie Polskiego Towarzystwa Postępów Medycyny – MEDYCYNA XXI, najczęściej do pierwszego zetknięcia z nikotyną lub tytoniem dochodzi w wieku 13 lat. Na taki wiek inicjacji wskazało ok. 35 proc. badanych nastolatków.

Co czwarty (26 proc.) miał 12 lat, a co dziesiąty (10,9 proc.) – 11 lat. Inicjacja nikotynowa dotyczy już nawet 8-latków, wśród których 5,6 proc. uczniów próbowało już produktu zawierającego nikotynę – wskazują autorzy raportu „Używanie produktów nikotynowych przez młodzież w Polsce”.

„Podwójne palenie”

73,3 proc. respondentów za pierwszym razem sięgnęło po e-papierosa. Dla porównania, papierosy tradycyjne jako pierwszy w życiu wyrób nikotynowy wymieniało 19,6 proc. uczniów, podgrzewacze 1,3 proc., a inne wyroby z nikotyną, do której to grupy zaliczają się np. saszetki nikotynowe – 5,4 proc. młodych.

Ponad połowa uczniów (53,8 proc.) próbowała wyrobów z nikotyną z powodu ciekawości ich smaku. W przypadku ok. 32 proc. za inicjacją przemawiała chęć spróbowania czegoś nowego (32,1 proc.). Równie istotne okazały się moda wśród rówieśników i przekonanie, że używanie wyrobów nikotynowych „fajnie wygląda” – w obydwu przypadkach po 10,3 proc. wskazań.

Czytaj więcej

Papierosy podrożeją. Sejm debatuje nad podwyżką akcyzy

Z badania wynika, że w przypadku 64,1 proc. respondentów kontakt z nikotyną skończył się na jednym razie („spróbowałem/am, ale już nie korzystam”). 12,2 proc. sięga po produkty nikotynowe codziennie, 7,3 proc. raz w tygodniu, 3,8 proc. tylko na imprezach, a 12,7 proc. zadeklarowało, że rzadko. Wśród tych, którzy obecnie używają produktów nikotynowych, aż 90 proc. korzysta z e-papierosów. 42,7 proc. deklaruje, że sięga po tradycyjne papierosy, a 14,5 proc. wybiera też podgrzewacze tytoniu.

Badacze zwracają przy tym uwagę na niepokojące zjawisko tzw. „podwójnego palenia” lub „podwójnych palaczy” (ang. dual users). Młodzi sięgają dziś po nikotynę z kilku źródeł: najczęściej łącząc wapowanie e-papierosów z paleniem tradycyjnych papierosów.

Jednocześnie, przeszło jedna trzecia (ok. 36,1 proc.) uczniów, którzy wkroczyli na ścieżkę nałogu, korzysta z preferowanego wyrobu nikotynowego codziennie. Jedynie 2,5 proc. czuje się uzależniona.

Atrakcyjne smaki

- W szkołach epidemia papierosów ustąpiła miejsca epidemii e-papierosów. 9 na 10 uczniów, którzy obecnie używają nikotyny, używa jej wapując e-papierosy. To rzeczywiście „plaga” polskich szkół, cytując Panią Minister Zdrowia Izabelę Leszczynę. Najczęściej te e-papierosy mają smaki atrakcyjne dla nieletnich – wskazuje prof. dr hab. med. Krzysztof J. Filipiak, prezes Polskiego Towarzystwa Postępów Medycyny – MEDYCYNA XXI.

Ok. 83 proc. młodych najczęściej wybiera e-papierosy o smaku owocowym, słodyczy lub deserów. 63 proc. uczniów wskazuje, że to owocowe i słodkie smaki są głównym elementem przyciągającym je do wyrobów z nikotyną.

Czytaj więcej

Podatek od papierosów na konto finansowania zbrojeń. Rząd zwiększy akcyzę

- W Polsce dużo się mówi ostatnio o e-papierosach jednorazowych, ale mamy też e-papierosy wielorazowe na wymienne kapsułki z płynami, które stwarzają takie samo zagrożenie dla młodych, bo zawierają identyczne smaki. Problem zatem są nie tyle urządzenia, co atrakcyjne smaki płynów używanych w takich urządzeniach – mówi prezes Polskiego Towarzystwa Postępów Medycyny – MEDYCYNA XXI.

Jak uzupełnia, siedem państw UE prowadzi aktualnie intensywne prace nad wycofaniem jednorazowych e-papierosów z rynku. W Belgii będą zakazane od 1 stycznia 2025 r. i znikną z półek sklepowych. Podobny zamiar ogłosiło ostatnio irlandzkie ministerstwo zdrowia.

- U nas, przykro to przyznać, przegrywamy walkę z e-papierosowym lobby. Nie potrafimy doprowadzić do końca choćby jednej ustawy, która chroniłaby nieletnich przed wapowaniem, z doniesień prasowych wiemy, że nie udaje się też zaostrzyć polityki fiskalnej w tym względzie. Skutek tej inercji decydentów? Dzisiaj e-papierosy smakowe, jutro alkohol w kolorowych tubkach dla dzieci. Zarabiający na tych „plagach” bardzo skutecznie wykorzystują ten brak zdecydowanych działań rządzących – ocenia prof. Filipiak.

Jak wynika z badania CBOS na zlecenie Polskiego Towarzystwa Postępów Medycyny – MEDYCYNA XXI, najczęściej do pierwszego zetknięcia z nikotyną lub tytoniem dochodzi w wieku 13 lat. Na taki wiek inicjacji wskazało ok. 35 proc. badanych nastolatków.

Co czwarty (26 proc.) miał 12 lat, a co dziesiąty (10,9 proc.) – 11 lat. Inicjacja nikotynowa dotyczy już nawet 8-latków, wśród których 5,6 proc. uczniów próbowało już produktu zawierającego nikotynę – wskazują autorzy raportu „Używanie produktów nikotynowych przez młodzież w Polsce”.

Pozostało 88% artykułu
Zdrowy styl życia
„Jeżeli alkohol nie zniknie z przestrzeni publicznej, będziemy mieć problem”
Zdrowy styl życia
Wycofanie alkotubek to dopiero początek. „Alkohol w Polsce jest za tani”
Zdrowy styl życia
Zakaz sprzedaży jednorazowych e-papierosów. Palący problem nastolatków
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Zdrowy styl życia
Naukowcy z USA: To może być klucz do dłuższego życia