Chaos w warszawskich sądach ma się skończyć po 1 sierpnia

Warszawskie sądy przeżywają trudny czas. Sędziowie są podzieleni, Ministerstwo Sprawiedliwości popełnia błąd, przybywa wniosków o wznowienie postępowania. Jeden z wiceprezesów rezygnuje i powołuje się na presję polityczną. Jednym słowem chaos. Po 1 sierpnia ma być lepiej. Pojawi się nowe kierownictwo.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Kolejni prezesi sądów tracą stanowiska. Bodnar już ich zawiesił

Minister Sprawiedliwości wszczął procedury odwołania ze stanowisk prezesów sądów rejonowych w Toruniu i w Piotrkowie Trybunalskim. Od dziś obaj są zawieszeni w czynnościach.

Jeden dzień miał znaczenie, czyli wnioski Adama Bodnara

Zamieszanie zaczęło się 18 czerwca br. Minister sprawiedliwości wystąpił wówczas z  wnioskiem do kolegium Sądu Okręgowego w Warszawie o wyrażenie opinii co do odwołania z pełnionych funkcji prezes i czwórki wiceprezesów. Zawiesił ich w wykonywaniu czynności, podając datę 19 czerwca. W godzinach nocnych 18 czerwca odbyło się kolegium (udział brali w nim m.in. zawieszeni od następnego dnia), które negatywnie zaopiniowało odwołania. Dzień później minister uchylił decyzje o zawieszeniu prezesów i wiceprezesów. 1 lipca Adam Bodnar ponownie podjął procedurę odwołania osób pełniących funkcje prezesów i wiceprezesów (ten wniosek objął już więcej osób funkcyjnych). 16 lipca większość z nich odwołał. To kompromitacja ministra – mówią nieprzychylni mu funkcyjni sędziowie i obwiniają go o chaos, jaki pojawił się w sądach.

Skala jest duża bo warszawskich sądach orzeka w sumie 866 sędziów, w tym 377 w SO. Jak oceniają to co się wydarzyło?

— W wypadku pierwszej próby zawieszenia pojawiło się zamieszanie bo np. pracownicy mieli wątpliwości, kto sądem kieruje — mówi „Rz” sędzia Igor Tuleya, SO w Warszawie.

Jak dodaje ma  wrażenie, że po odwołaniu prezesów i wiceprezesów sądów niewiele się zmieniło. A to może oznaczać, że tyle stanowisk kierowniczych jest niepotrzebnych.

— Mamy dziś pełniącego obowiązki prezesa Janusza Włodarczyka i wydaje się, że panuje on nad sytuacją — uważa Tuleya. 

Procedura odwołania jest skomplikowana co jego zdaniem nie zmienia faktu, że Ministerstwo Sprawiedliwości przy pierwszej próbie się nie popisało.

Sędzia Piotr Gąciarek wpadkę z nieudaną pierwszą próbą zawieszenia nazywa falstartem.

— Gdyby od początku wyznaczono właściwą datę, wówczas nie byłoby możliwości zwołania nocnego kolegium — twierdzi.

Zachowanie zawieszonych nazywa zuchwałym ale formalnie legalnym bowiem 18 czerwca byli jeszcze prezesami, zatem mogli kolegium zwołać. 

— Cała procedura mogła być sprawniej przeprowadzona i nie budzić tyle ustrojowych wątpliwości, które mogły wpłynąć negatywnie na funkcjonowanie sądu. Decyzja ta była oczekiwana od lutego 2024 roku — zaznacza z kolei sędzia Aneta Łazarska z warszawskiego sądu. 

Ministerstwo Sprawiedliwości: sytuacja jest trudna

Dariusz Mazur, wiceminister sprawiedliwości, przyznaje w rozmowie z „Rz”, że można było zawiesić prezesów od dnia wszczęcia procedury ich odwołania. Jak tłumaczy wyznaczenie konkretnej daty obowiązywania zawieszenia na dzień następny wynika z tego, że mogła się zdarzyć sytuacja, w której zawieszeni prezesi nie dowiedzieliby się na czas o swoim zawieszeniu. Podejmowaliby decyzje, podpisywali faktury i potem pojawiłby się  problem, czy tych czynności dokonywała osoba uprawniona.

— Tylko z tego względu podano datę 19 czerwca — wyjaśnia.

Chaosu w warszawskich sądach nie dostrzega.

— Powołano osobę pełniącą obowiązki prezesa, wyznaczono datę kolegium — wylicza wiceminister.

Potwierdza jednak, że sytuacja jest bardzo trudna.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Minister Bodnar wszczyna procedurę odwołania prezesów kolejnych sądów

Ministerstwo Sprawiedliwości poinformowało o wszczęciu procedury odwołania prezesa i wiceprezesa Sądu Rejonowego w Lęborku, a także prezesa Sądu Rejonowego w Żorach.

Kto ma szansę zostać nowym prezesem SO w Warszawie? Znamy nazwisko

O kim się mówi na sądowych korytarzach jako ewentualnym przyszłym prezesie? Najczęściej pada nazwisko sędzi Beaty Najjar. Nasi rozmówcy w większości oceniają, że byłby to dobry wybór. Przypominają, że sędzia Najjar była jednym z wiceprezesów odwołanych faksowo przez ministra Zbigniewa Ziobrę. 

— Jest jednym ze starszych sędziów i na pewno wśród karnistów cieszy się poważaniem ale nie jest też anonimowa dla sędziów z innych  pionów — mówi „Rz” jeden z doświadczonych sędziów SO.

Twierdzi też, że duże szanse w starciu o funkcję prezesa miałby Igor Tuleya. Próbowaliśmy sprawdzić co o tym sądzi sama zainteresowana. Na ten temat sędzia rozmawiać nie chce. Potwierdziła nam jednak, że będzie startować na prezesa SO. 

W całym tym zamieszaniu pojawia się jeszcze jeden problem. Grzegorz Krysztofiuk, wiceprezes ds. karnych dla Warszawy – Mokotowa złożył rezygnację z funkcji przed upływem kadencji. Jako powód podaje uniemożliwienie mu sprawowania funkcji z uwagi na presję polityczną. Zarzut jest poważny ale sędzia nie chce zdradzać szczegółów. Co na to resort?

— Nie napisał na czym te naciski polegają więc nie mam pojęcia, co sędzia miał na myśli i o jaką naturę nacisków chodzi. Na pewno nikt z ministerstwa się z nim nie kontaktował — mówi nam wiceminister Mazur.

Niebezpieczny precedens, który mogą wykorzystać kolejni ministrowie

— Czekamy na zgromadzenie sędziów, które wybierze nowych funkcyjnych — mówią zgodnie nasi rozmówcy.

Przyznają jednak, że to tylko oczyści przedpole, bo problemy pozostaną.

— To wyłom, że minister sprawiedliwości odwołuje na masową skalę prezesów — zauważa sędzia Łazarska.

Rozumie, że są apele środowiska ale jeśli wobec kogoś nie ma konkretnych zarzutów to w jej ocenie stwarza niebezpieczny precedens.

— Każdy, kto będzie kolejnym ministrem, może to  wykorzystać jako narzędzie do zmiany prezesów — zauważa.

Twierdzi też, że nowy prezes nie będzie miał łatwo ponieważ w sądzie są olbrzymie podziały.

— Zaczynają już wpływać skargi o wznowienie postępowania od wyroku wydanego przez nowych sędziów. Niczemu dobremu to nie służy. W sądzie musi panować porządek. Prezes musi zdecydować, co dalej zrobić z nowymi sędziami, jak ich traktować przy formułowaniu składów, bo pojawiać się będą wnioski o odszkodowania czy wznowienia postępowań — wylicza Aneta Łazarska.