Opinię publiczną rozpalił ostatnio problem stwierdzenia przez prokuratora generalnego prof. Adama Bodnara nieskuteczności przywrócenia prokuratora Dariusza Barskiego do służby czynnej w 2022 r. przez ówczesnego prokuratora generalnego Zbigniewa Ziobrę na podstawie art. 47 § 1 przepisów wprowadzających prawo o prokuraturze z 2016 r. (PWPoP). Przepis ten wskazano jako podstawę prawną wniosku sformułowanego przez prokuratora, ówcześnie w stanie spoczynku, o przywrócenie do służby czynnej.
Można powrócić?
Powołano go także w uwzględniającej wniosek o przywrócenie decyzji prokuratora generalnego. Zgodnie z jego treścią prokurator pozostający w dniu wejścia w życie ustawy PWPoPw stanie spoczynku może wrócić na swój wniosek do służby na ostatnio zajmowane stanowisko lub stanowisko równorzędne. Uprawnienie to nie dotyczy prokuratorów, którzy odeszli w stan spoczynku z przyczyn zdrowotnych. Decyzja w sprawie tego wniosku, zgodnie z § 2 tegoż przepisu, należy do prokuratora generalnego.
Czytaj więcej
We wtorek Prokuratura Krajowa opublikowała Zarządzenie Prokuratora Generalnego Adama Bodnara w sprawie ustalenia zakresu czynności Prokuratora Generalnego, Pierwszego Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego i pozostałych zastępów Prokuratora Generalnego.
Przepis art. 53 § 1 PWPoP stanowi natomiast, że prokurator generalny powoła prokuratorów regionalnych, okręgowych i rejonowych oraz ich zastępców, a także pozostałych prokuratorów w terminie 60 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
Czytać łącznie
Oba powyższe przepisy trzeba czytać łącznie. Stanowią bowiem podstawę rekonstrukcji normy kompetencyjnej określającej treść i ramy czasowe przyznanego prokuratorowi generalnemu uprawnienia. Wykorzystanie obu przepisów pozwala zrekonstruować językową treść kompetencji (wykładnia literalna). Funkcja oraz cel ustawy PWPoP, a także nowego prawa o prokuraturze z 2016 r. (PoP) obrazują z kolei cel normy kompetencyjnej oraz jej miejsce w systemie prawnym (wykładnia systemowa i funkcjonalna). Wykładnia „w zgodzie z konstytucją” nakazuje ponadto w procesie interpretacji uwzględnić mechanizmy sprawowania władzy w ramach konstytucyjnego trójpodziału w demokratycznym państwie prawa. Warto przypomnieć, że w 2016 r. postanowiono zarzucić model niezależnej Prokuratury Generalnej, której pierwszy zwierzchnik (Andrzej Seremet) był wcześniej sędzią sądu apelacyjnego i w tym sensie ze środowiskiem prokuratorskim nie był bezpośrednio związany (co miało swoje zalety i wady). Nie był też politykiem i nie zasiadał w Radzie Ministrów. Przywrócenie unii personalnej prokuratora generalnego i ministra sprawiedliwości uzasadniano tym, że prokurator generalny, nie będąc ministrem w rządzie, nie miał możliwości koordynowania walki z przestępczością, nie miał wpływu na dobór kadr, nie mógł więc odpowiadać za efekty pracy prokuratorów. Ówczesny minister sprawiedliwości wskazywał, że realna kontrola ministra ds. sprawiedliwości nad prokuraturą eliminuje tzw. naciski niejawne i gwarantuje transparentne, jawne decyzje, za które przełożony minister bierze odpowiedzialność. PoP z 2016 r. miało służyć realizacji tego celu. W marcu 2016 r. zniknęła więc Prokuratura Generalna i rozpoczęto kompletowanie kadr Prokuratury Krajowej i innych jednostek organizacyjnych prokuratury (modyfikacje organizacyjne odnosiły się do wszystkich aspektów ustrojowych prokuratury) spośród prokuratorów, do których minister sprawiedliwości miał zaufanie. Ponieważ część z nich pozostawała w stanie spoczynku, pojawił się wspomniany art. 47 PWPoP, a ponieważ czas naglił, pojawiło się ograniczenie czasowe (60 dni) z art. 53 § 1 PWPoP.
