Nie lubię sformułowania „polityka historyczna”. Gdy tylko na scenie badań historycznych pojawia się polityka, natychmiast opuszcza ją prawda. Albo jedno, albo drugie; nie da się posiąść jednocześnie prawdy i polityki, tak jak cnoty i pieniędzy.
31 sierpnia – data, która przesunęła granicę zachodniej cywilizacji
Ale przecież każde państwo musi mieć swoją narrację obecną w podręcznikach, na zajęciach wychowania obywatelskiego, w przemówieniach dostojników. My także próbujemy, ale jej spójność łamie się w ciągu jednej dość krótkiej nocy, kiedy kalendarzowe lato ma przejść w jesień. Jakakolwiek opowieść o Polsce wikła się w sprzeczność obchodów i narracji odległych zaledwie o kilka godzin. 31 sierpnia Lech Wałęsa podpisał swoim monstrualnym długopisem historyczne Porozumienia Sierpniowe, a 1 września 41 lat wcześniej już nad ranem rozpoczęła się krótka, ale niszczycielska wojna, w której polska państwowość została rozszarpana przez dwóch sąsiadów zaledwie po 21 latach istnienia.
Czytaj więcej
80. rocznica najtragiczniejszego z polskich powstań każe spojrzeć na cały ich ciąg od konfederacji barskiej po straceńczą walkę Armii Krajowej i wreszcie niezbrojną rewolucję Solidarności. Czy coś z tego wynika, bo z Powstania Warszawskiego wyprowadziliśmy już chyba wszystkie piołunowo gorzkie wnioski?
Za to 31 sierpnia 1980 r. zaczęło się w Gdańsku coś, czego świat nie przewidywał, choć na pewno o tym marzył: zbrodnicze imperium sowieckie otrzymało śmiertelny cios, choć jeszcze trwało przez następnych 11 lat, coraz gorzej radząc sobie z piętrzącymi się wyzwaniami. Jednocześnie świat pojął odnowiony sens słowa „solidarność”, bo bez solidarności przez małe „s” nie uda się podjąć stojących przed nami prób, rozwiązać problemów tak Polski, jak i świata. Wprawdzie okazaliśmy się niegodni tego słowa mającego swe źródło jeszcze w nauczaniu Chrystusa: „jeden drugiemu ciężary noście”, ale marzenie choć przez chwilę nabrało życia. Jeden z dwu zbrodniczych totalitaryzmów, które rozszarpały Polskę w 1939 r., upadł w wyniku II wojny światowej, drugiemu nóż w samo serce wbiła polska Solidarność. Ona w istocie obaliła mur berliński, przesunęła granicę zachodniej cywilizacji daleko na wschód.
Obchody 44. rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych i powstania NSZZ „Solidarność”