Zabezpieczenie wierzytelności poprzez zawarcie umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie rzeczy ruchomej pod warunkiem rozwiązującym pozostaje neutralne według przepisów ustawy o PIT. Osoba dokonująca zabezpieczenia nie ma obowiązku rozpoznania przychodu z tytułu warunkowego przeniesienia własności rzeczy ani z tytułu nieodpłatnego korzystania z niej do czasu spłaty kwot pożyczki bądź kredytu. Jednocześnie, pozostaje ona w dalszym ciągu uprawniona do amortyzacji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych będących przedmiotem zabezpieczenia w ramach zawartej umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie.
Brak podatku do zapłaty
Jeden z dopuszczalnych wariantów konstrukcji umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie polega na przeniesieniu własności rzeczy pod warunkiem rozwiązującym. Oznacza to, że w przypadku ziszczenia się warunku, który odnosi się zazwyczaj do spłaty należności bądź spełnienia innego świadczenia, dochodzi do powrotnego przeniesienia własności rzeczy. Okoliczność ta ma istotne znaczenie dla określenia skutków podatkowych w PIT. Celem zawarcia umowy przewłaszczenia nie jest powiększenie majątku kontrahenta, a jedynie zabezpieczenie przysługującej mu wierzytelności.
W związku z odpłatnym zbyciem własności rzeczy może powstać konieczność rozpoznania przez podatnika (dłużnika) przychodu podlegającego opodatkowaniu. W przypadku osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej obowiązek zapłaty podatku dochodowego następuje w sytuacji, gdy zbycie określonego składnika majątku ma miejsce przed upływem terminu określonego przez ustawodawcę (w przypadku rzeczy ruchomych jest to pół roku, licząc od końca miesiąca w którym nastąpiło nabycie). Jak jednak wynika z art. 10 ust. 2 pkt 1 oraz odpowiednio art. 14 ust. 3 pkt 8 ustawy o PIT, do przychodów nie zalicza się należności otrzymanych z tytułu odpłatnego zbycia na podstawie umowy przewłaszczenia w celu zabezpieczenia wierzytelności (w tym pożyczki lub kredytu) – do czasu ostatecznego przeniesienia własności przedmiotu umowy.
Z punktu widzenia podatku dochodowego przewłaszczenie danej rzeczy na zabezpieczenie pozostaje więc neutralne dla dłużnika do czasu ostatecznego i definitywnego przeniesienia własności przedmiotu umowy.
Nie ma przysporzenia
Nieustanowienie odrębnego wynagrodzenia z tytułu pozostawania przedmiotu przewłaszczenia w dyspozycji dłużnika nie powoduje również konieczności rozpoznania przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń. Możliwość użytkowania urządzenia będącego przedmiotem zabezpieczenia (bez konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów poza np. odsetkami, prowizjami bądź innymi opłatami przysługującymi wierzycielowi z tytułu zawartej umowy pożyczki bądź kredytu) nie wywołuje zatem obowiązków w podatkach dochodowych. Jak wskazał Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 12 czerwca 2009 r. (IBPBII/2/415-297/09/JSz): „(...) u korzystającego z nieruchomości przewłaszczonej na zabezpieczenie kredytu nie powstanie żadne przysporzenie, gdyż z istoty umowy przewłaszczenia wynika, iż nie otrzymuje on nieodpłatnego świadczenia. Umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie z punktu widzenia ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wywiera skutków podatkowoprawnych aż do chwili jej pełnej realizacji (czyli wykonania uprawnień przysługujących wierzycielowi). Pozostawieniu przedmiotów przewłaszczonych u kredytobiorcy (co jest zasadą i ekonomicznym uzasadnieniem zawierania umów tego typu) nie towarzyszy zatem żaden obowiązek podatkowy".