Marek Balt: Lewica nie ma żadnego programu, lada moment się rozpadnie

Plus Minus: Bardzo ostro się pan ostatnio wypowiada o kierownictwie partii. Czy przemawia przez pana żal, że z powodu konfliktu z kierownictwem partii nie kandydował pan ponownie do europarlamentu?

Żal mi straconej szansy lewicy. Przypomnę, że cztery i pół roku temu układałem listy lewicy do Sejmu. Negocjowałem miejsca dla SLD, Razem i Wiosny. I tak ułożyłem te listy, że udało nam się zdobyć 48 mandatów. Mieliśmy wtedy szansę, żeby lewica z powrotem wróciła do politycznej pierwszej ligi i żeby zaczęła decydować o rozwoju Polski. Niestety, polityka panów: Włodzimierza Czarzastego, Roberta Biedronia i Adriana Zandberga, doprowadziła do tego, że Lewica poniosła klęskę w wyborach parlamentarnych.

Łatwo krytykować po fakcie.

Od początku miałem bardzo krytyczne stanowisko wobec działań Lewicy. Nie mówiłem o tym publicznie, ale na wewnętrznych zebraniach tak. W rezultacie zostałem zawieszony w prawach członka partii i to dwukrotnie. Włodzimierz Czarzasty, gdy mnie odwiesił, twierdził, że chce bym nadal był europosłem lewicy. Ale później nie dotrzymał słowa. Ostrzegłem, że lewica skupia się na niewłaściwych tematach, że jeśli listy zostaną źle ułożone, to wynik wyborczy będzie katastrofalny, a w moim województwie prawdopodobnie nie będzie mandatu. Przewodniczący Czarzasty odpowiedział, że absolutnie nie interesują go moje oceny. Stwierdziłem, że w takim razie nie jestem zainteresowany startem z listy, której nie znam i z programem, który uważam za niespójny i niewłaściwy.

Czytaj więcej

Plus Minus

Piotr Łukasz Andrzejewski: Nasza strona wpadła nieomal w panikę

Okrągły Stół uważam za akt niezbędny, prawidłowo politycznie rozegrany. Ale było błędem, że po upadku muru berlińskiego, a zwłaszcza po rozwiązaniu PZPR, gdy przestała istnieć strona, z którą się umawialiśmy, nie odstąpiono od ustaleń z Magdalenki - mówi Piotr Łukasz Andrzejewski, senator sześciu kadencji.

eWłodzimierz Czarzasty jest kiepskim liderem

Samiście go wybrali, tego Czarzastego, na przewodniczącego SLD. Skąd teraz te pretensje?

Na początku Czarzasty miał trochę inne podejście, słuchał różnych rad, wspierał organizacje powiatowe. W moim województwie było kilku prezydentów z SLD, mieliśmy wielu radnych powiatowych i reprezentację w sejmiku. W każdych wyborach wynik lewicy w województwie śląskim był najlepszy w Polsce. Kiedy układałem listy do parlamentu w 2019 roku, zaproponowałem Czarzastemu, żeby startował w Sosnowcu. On się wtedy bał, że jest niewybieralny z powodu swojej przeszłości.

Chodziło o aferę Rywina?

O to też. Zrobiłem Czarzastemu kampanię, osiągnął najlepszy wynik w kraju i uwierzył, że jest geniuszem. Zresztą wielokrotnie powtarzał, że wprowadził Lewicę na powrót do parlamentu, a teraz do rządu, zatem jest wielki i nieomylny. Nie jest to prawdą. W każdym kryzysie Czarzasty znika i pojawia się dopiero po kilku dniach.

Wyniki ostatnich trzech wyborów nie dały mu do myślenia? W eurowyborach poparcie dla lewicy spadło do 6.3 proc.

Jak coś nie wychodzi, to Czarzasty tłumaczy, że świat działa przeciwko niemu, ale kiedyś los się odwróci i samo się wszystko naprawi. Nic się nie naprawi, bo naszym problemem jest lider, który ponad poważnych politycznych zawodników, którzy odnosili sukcesy, przedkłada np. swoją asystentkę. W każdej demokratycznej partii, gdy lider ponosi porażki, to odchodzi.

Czarzasty zapowiedział, że odejdzie w przyszłym roku, kiedy odbędzie się kongres partii.

Lewica jest dzisiaj na etapie śmierci klinicznej. Jeżeli Czarzasty będzie ją jeszcze przez rok utrzymywał w takim stanie, to nie będzie czego zbierać. On powinien odejść natychmiast i dać szansę komuś innemu. Żeby ktoś nowy spróbował podjąć działania reanimacyjne. Chociaż obawiam się, że niestety z tej śmierci klinicznej lewicy nie uda się już wyjść i być może trzeba będzie budować jakiś inny, nowy projekt lewicowy, który będzie odpowiadał potrzebom społeczeństwa.

Czym Włodzimierz Czarzasty was uwiódł, że oddaliście mu władzę nad partią?

Włodzimierz Czarzasty jest sprawnym politykiem, jeśli chodzi o gry gabinetowe. Przekonał część działaczy lewicy, że będzie lepszym liderem niż Jerzy Wenderlich, który wówczas był jego konkurentem. Później rozwiązał trudną sytuację finansową partii. Natomiast nie sprawdził się jako lider, który wyznacza kierunki. Na zarządach partii praktycznie nie zabierał głosu. Otwierał posiedzenie, przekazywał głos sekretarzowi i znikał. Nie zgłaszał pomysłów, nie formułował ocen, nie nadawał kierunku partii. Podczas pandemii przez blisko rok praktycznie nie było zarządu partii. Posłowie i europosłowie cyklicznie spotykali się na Skypie i rozmawiali o aktualnej polityce, starając się nakreślić kierunki działań. Włodzimierz Czarzasty do nas nie dołączał.

Kłopoty lewicy zaczęły się od wystawienia Magdaleny Ogórek na prezydenta

Od czego zaczęły się kłopoty lewicy? Kiedy pojawiły się pierwsze symptomy, że coś idzie nie tak?

Jednym z takich pierwszych sygnałów, że w partii dzieje się źle, było wystawienie Magdaleny Ogórek na prezydenta. Byłem wtedy posłem i członkiem zarządu krajowego SLD. Jako jedyny głosowałem przeciwko kandydaturze Ogórek. Na zarządzie zadałem naszej kandydatce kilka pytań, na które w ogóle nie odpowiedziała w sposób merytoryczny. Na dwa pytania odpowiadał za nią Leszek Miller. Koledzy przekonywali, że młoda, wykształcona kobieta będzie świetną kandydatką. A ja od razu wiedziałem, że to będzie dramat. No i niestety dramatem się to skończyło. Później ta sama sytuacja powtórzyła się, kiedy wystawiliśmy Roberta Biedronia na prezydenta.

Przeciwko tej kandydaturze też pan oponował?

Oczywiście. Robert Biedroń okazał się osobą wiarołomną. Kłamał, że zrezygnuje z mandatu europosła i będzie kandydował do polskiego parlamentu. Nie dotrzymał słowa. Proponowałem mu, żeby startował do polskiego Sejmu, choćby z ostatniego miejsca w jakimś okręgu. Nie zgodził się. Dlatego jako kandydat na prezydenta nie był wiarygodny. Zamierzałem na kongresie głosować przeciwko tej kandydaturze, ale odbywał się na Pomorzu, a Czarzasty wysłał mnie tego dnia do telewizji, żebym reprezentował Lewicę w programie Woronicza 17. No i na kongres nie dojechałem.

A Biedroń osiągnął w wyborach prezydenckich gorszy wynik niż Magdalena Ogórek pięć lat wcześniej.

To prawda, choć wiele osób w partii zaangażowało się w jego kampanię. Niestety, Polacy nie uznali, że Robert Biedroń to osoba, której chcieliby powierzyć swoje zdrowie, oszczędności, bezpieczeństwo, przyszłość swoich dzieci. Poza tym od dłuższego czasu mamy problem w diagnozowaniu konkretnych problemów, które trzeba w Polsce rozwiązać. Nie widzę inicjatyw, które by odpowiadały aktualnym potrzebom Polaków.

Lewica niepotrzebnie zajmuje się aborcją i związkami partnerskimi

Lewica rządzi, ale nie odpowiada na zapotrzebowanie Polaków?

Nie. Wpadliśmy w koleiny światopoglądowe i tym się głównie zajmujemy. Tymczasem Polacy wiedzą, że zagrożone jest nasze bezpieczeństwo. Prawica nas straszy rzeczami, które nie mają miejsca, a lewica nie umie na to znaleźć odpowiedzi. Do tego Platforma Obywatelska wybiera co lepsze kąski z naszego programu i je realizuje, a my tracimy przestrzeń do podejmowania działań. Na dodatek nie widzę u moich kolegów żadnych poważnych inicjatyw. Jeśli lewica idzie do Parlamentu Europejskiego z hasłem PESEL dla psów, to jest to mocno niepoważne.

Zabawny pomysł. Tylko nie rozumiem, dlaczego kotom nie chcą przydzielać PESEL.

Rozumiem, że to może być śmieszne i zabawne, ale takiego programu nie może przedstawiać poważna partia polityczna w wyborach do Parlamentu Europejskiego, w obliczu wojny za naszą wschodnią granicą. Jeśli nasza ministra do spraw równości mówi, że naszym celem jest zrównanie praw kobiet i mężczyzn w zakresie sterylizacji, to mnie się wydaje, że wobec najmniejszej liczby urodzonych dzieci w Polsce mamy zgoła inny problem, czyli depopulacji. Powinniśmy przedstawić spójny program przeciwdziałania temu zjawisku, a nie proponować prawo do sterylizacji kobiet. Tym bardziej że działania, które proponują dwie największe partie, czyli PiS i PO, w sprawie dramatycznego spadku ilości Polaków są jak przyklejanie plastra na urwaną nogę.

Czytaj więcej

Plus Minus

Jan Król: Nie wiedzieliśmy, co czeka ludzi po zmianach

Okazało się, że zarówno reformy gospodarcze, jak i reforma samorządowa nam się udały. Natomiast w obszarach zdrowia, edukacji, wymiaru sprawiedliwości nie mieliśmy gotowych koncepcji i w rezultacie do dzisiaj mamy zaniedbania w tych dziedzinach - mówi Jan Król, wicemarszałek Sejmu w latach 1997–2001.

 Połączenie sił SLD, Wiosny i Razem było błędem

Skoro w 2019 roku układał pan wspólne listy lewicy do Sejmu, to rozumiem, że popierał pan pomysł połączenia sił Wiosny, Razem i SLD.

Byłem za wspólnym startem tych trzech partii z jednej listy, bo uważałem, że to jest szansa na dobry wynik Lewicy. Ale nie byłem fanem ani autorem pomysłu zjednoczenia SLD i Wiosny w jednej partii. Wiedziałem, że zbyt wiele nas różni, a Wiosna nie posiada żadnego zaplecza – ani finansowego, ani kadrowego. Tak samo partia Razem. To były partie celebryckie. A SLD miał działaczy na poziomie powiatów, którzy zbierali podpisy, żeby można było zarejestrować listy. W trakcie negocjacji o wspólnym starcie w wyborach ustaliliśmy, że kandydaci z poszczególnych partii będą mieli jedynki w okręgach pod warunkiem, że przyniosą odpowiednią liczbę podpisów potrzebnych do zarejestrowania listy. Tylko w dwóch okręgach partia Razem i partia Wiosna wywiązały się z tego zobowiązania. Tymczasem Włodzimierz Czarzasty pozwolił im zachować pierwsze miejsca. Dlatego mieli spore reprezentacje w nowym parlamencie.

A jednak połączenie tych trzech formacji wytworzyło pozytywną atmosferę wokół Lewicy, dzięki czemu otrzymaliście ponad 12 proc. poparcia i wprowadziliście do Sejmu 48 posłów.

Zgoda, jednak to nie wynikało z jakiejś nadzwyczajnej pracy kandydatów z Wiosny czy z Razem. Mandaty zdobyli tylko dzięki byciu na pierwszych miejscach na listach wyborczych.

No, ale skoro był ten pozytywny efekt, to zjednoczenie było naturalnym krokiem, czyż nie?

No nie, ponieważ mieliśmy inne programy i profile. SLD to była partia konserwatywna, jeśli chodzi o światopogląd, ale bardzo socjalna. Wiosna na samym początku była partią liberalną, dopiero później nacisk opinii publicznej sprawił, że postanowiła być lewicowa. A partia Razem, która chciała wsadzać do więzienia Aleksandra Kwaśniewskiego i Leszka Millera za więzienia CIA, to była partia socjalistyczna, nawet bym powiedział w niektórych aspektach komunistyczna. Taka nowa palikociarnia, tylko młodsza i ładniejsza. Po prostu nie moja bajka. Ale padł postulat zjednoczenia.