Karolina Szulc-Nagłowska: Szybki rozwód. Jak go uzyskać?

Szybki rozwód jest możliwy przede wszystkim wtedy, gdy strony są gotowe do współpracy i potrafią się porozumieć.

Publikacja: 23.10.2024 05:14

Karolina Szulc-Nagłowska: Szybki rozwód. Jak go uzyskać?

Foto: Adobe Stock

W ostatnim czasie pojawiły się propozycje, aby rozwód bez orzekania o winie i bez wspólnych małoletnich dzieci można było przeprowadzać u notariusza. Choć to rozwiązanie nie jest jeszcze dostępne w Polsce, pisała już o nim „Rzeczpospolita”. Cieszy się też dużym zainteresowaniem w debacie publicznej, a niektóre kraje europejskie, jak np. Hiszpania, umożliwiają rozwody notarialne od lat. Tego typu uproszczone procedury mogłyby znacząco skrócić czas potrzebny na formalne zakończenie małżeństwa.

Czytaj więcej

Rozwód u notariusza lub przed urzędnikiem USC. Resort Bodnara ma śmiały plan

Pomysł rozwodu u notariusza zakłada możliwość rozwiązania małżeństwa dla par bez wspólnych małoletnich dzieci, które zgodnie wyrażają chęć zakończenia małżeństwa i nie domagają się ustalenia winy. Czy jednak możliwe jest szybkie zakończenie małżeństwa w polskim systemie prawnym bez konieczności rewolucji legislacyjnej? Z perspektywy adwokata specjalizującego się w sprawach rodzinnych odpowiedź brzmi: tak, o ile obie strony są odpowiednio przygotowane i zgodne w kluczowych kwestiach.

Porozumienie stron w przypadku rozwodu

Każdy rozwód, nawet najprostszy formalnie, niesie za sobą duży ładunek emocjonalny i wymaga uregulowania wielu kwestii. Dla osób, które nie chcą, aby postępowanie sądowe trwało miesiącami lub latami, istotne jest zrozumienie, że kluczem do szybkiego rozwodu jest porozumienie stron. W przypadku, gdy małżonkowie są w stanie wspólnie ustalić kwestie związane z rozwodem – takie jak opieka nad dziećmi, alimenty, a czasem także podział majątku – sprawa może zakończyć się zaskakująco szybko. Brak sporów eliminuje bowiem konieczność prowadzenia postępowania dowodowego, przesłuchiwania świadków i przedstawiania dodatkowych wniosków, co automatycznie skraca czas trwania postępowania.

Kiedy strony decydują się na rozwód bez orzekania o winie, to dodatkowo upraszcza postępowanie. W takim przypadku sąd nie bada, kto jest odpowiedzialny za rozpad małżeństwa, a jedynie rozstrzyga o rozwiązaniu małżeństwa na zgodny wniosek stron. Przygotowanie odpowiednich dokumentów i przedstawienie sądowi spójnego stanowiska umożliwia zakończenie postępowania nawet na pierwszej rozprawie, warto jednak wcześniej rozważyć z adwokatem wszystkie „za” i „przeciw” związane z rezygnacją z tego uprawnienia. W takiej sytuacji dobrze przygotowane strony mogą opuścić salę sądową z wyrokiem rozwodowym w zaledwie kilkanaście minut.

Rozwód. Podział majątku

Wielu małżonków mylnie sądzi, że podział majątku jest częścią postępowania rozwodowego. W praktyce jest to odrębna procedura, którą można przeprowadzić osobno, już po uzyskaniu wyroku rozwodowego lub rozdzielności majątkowej. Podział majątku można przeprowadzić sądownie, co niestety często wiąże się z długim postępowaniem, lub notarialnie – co bywa szybkim rozwiązaniem, jeśli strony osiągną porozumienie, jest jednak bardziej kosztowne. Często jednak, chcąc zamknąć wszystkie kwestie związane z małżeństwem w ramach jednej procedury, małżonkowie decydują się na dołączenie do pozwu rozwodowego lub odpowiedzi na pozew informacji o wzajemnych ustaleniach majątkowych.

Czytaj więcej

Będą rozwody przed notariuszami? Szef Krajowej Rady Notarialnej o projekcie resortu

Przedstawienie sądowi wspólnego porozumienia dotyczącego podziału majątku nie jest obowiązkowe, ale może uprościć cały proces. Kiedy małżonkowie przedłożą sądowi takie porozumienie, sąd może je zatwierdzić w ramach wyroku rozwodowego, eliminując konieczność prowadzenia kolejnego postępowania. Takie rozwiązanie jest nie tylko praktyczne, ale również oszczędza czas i redukuje koszty, ponieważ zamyka wszystkie sporne kwestie jednocześnie. W efekcie rozwód nie rozwija się w kolejne sprawy sądowe dotyczące podziału majątku, alimentów czy ustalenia sposobu korzystania z mieszkania.

Jak przygotować się do rozwodu, aby był szybki?

  • Porozumienie przed rozprawą: należy podjąć próby mediacji lub negocjacji jeszcze przed wniesieniem pozwu. Jeżeli małżonkowie osiągną porozumienie w kluczowych kwestiach, sąd powinien zazwyczaj zatwierdzić ich ustalenia.
  • Szczegółowy pozew i odpowiedź: pozew rozwodowy powinien szczegółowo określać stanowisko strony w zakresie kwestii objętych postępowaniem i odpowiednio uzasadniać przyczyny rozpadu więzi małżeńskich. Odpowiedź na pozew również powinna być spójna i odnosić się do tych kwestii w sposób umożliwiający szybkie zakończenie postępowania.
  • Brak roszczeń dodatkowych: jeśli strony zdecydują się na rozwód bez orzekania o winie i nie mają wspólnych dzieci, procedura będzie prostsza.
  • Dokumenty potwierdzające ustalenia: strony mogą przedłożyć sądowi zgodne porozumienie w zakresie podziału majątku lub opieki nad dziećmi, co wyeliminuje konieczność prowadzenia postępowania dowodowego w tym zakresie.

Niezwykle pomocna w tym procesie może być mediacja, która pozwala na spokojne i rzeczowe omówienie spornych kwestii. Uzgodnienie stanowiska przed złożeniem pozwu pozwala na szybsze i efektywniejsze zakończenie sprawy.

Czy szybki rozwód jest możliwy?

Tak, szybki rozwód jest jak najbardziej możliwy w polskim systemie prawnym, nawet bez większych zmian legislacyjnych. Choć nie istnieje formalna instytucja „rozwodu ekspresowego”, to dobrze przygotowane strony, które są w stanie wypracować kompromisy, mogą liczyć na szybkie zakończenie postępowania. Przykłady z praktyki pokazują, że przy odpowiednim przygotowaniu sprawa rozwodowa może zakończyć się już na pierwszej rozprawie. Warto pamiętać, że sędziowie również są skłonni do szybkiego zakończenia sprawy, gdy widzą, że małżonkowie podeszli do sprawy profesjonalnie i mają wspólne stanowisko.

Czytaj więcej

Rozwód u notariusza podoba się młodym Polakom. Powstał raport na ten temat

Rozwód. Po co generować konflikty?

Wielu małżonków niepotrzebnie przeciąga sprawy rozwodowe, wchodząc w spory o winę czy opiekę nad dziećmi albo toczące się w tle kwestie podziału majątku. Tymczasem warto zadać sobie pytanie: po co generować dodatkowe konflikty, skoro można szybko i spokojnie zakończyć ten etap życia? Dążenie do porozumienia, nawet jeśli wymaga pewnych ustępstw, może zaoszczędzić nie tylko czas, ale i stres związany z długotrwałym postępowaniem sądowym. Rozwód nie musi być czasem pełnym sporów – może stać się początkiem nowego rozdziału, zamkniętym z poszanowaniem praw i interesów obu stron.

Wbrew powszechnemu przekonaniu rozwód w Polsce nie zawsze musi trwać latami. Szybki rozwód jest możliwy przede wszystkim wtedy, gdy strony są gotowe do współpracy i potrafią osiągnąć porozumienie. To nie zmiany w prawie, ale przede wszystkim decyzje małżonków i ich otwartość na rozmowy są kluczowe w tym procesie.

Karolina Szulc-Nagłowska jest adwokatem, mediatorem i wiceprezesem Centrum Mediacji przy Izbie Adwokackiej we Wrocławiu

W ostatnim czasie pojawiły się propozycje, aby rozwód bez orzekania o winie i bez wspólnych małoletnich dzieci można było przeprowadzać u notariusza. Choć to rozwiązanie nie jest jeszcze dostępne w Polsce, pisała już o nim „Rzeczpospolita”. Cieszy się też dużym zainteresowaniem w debacie publicznej, a niektóre kraje europejskie, jak np. Hiszpania, umożliwiają rozwody notarialne od lat. Tego typu uproszczone procedury mogłyby znacząco skrócić czas potrzebny na formalne zakończenie małżeństwa.

Pozostało 93% artykułu
Opinie Prawne
Tomasz Siemiątkowski: Szkodliwa nadregulacja w sprawie cyberbezpieczeństwa
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Czy wolne w Wigilię ma sens? Biznes wcale nie musi na tym stracić
Opinie Prawne
Robert Gwiazdowski: Awantura o składki. Dlaczego Janusz zapłaci, a Johanes już nie?
Opinie Prawne
Łukasz Guza: Trzy wnioski po rządowych zmianach składki zdrowotnej
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Rząd wypuszcza więźniów. Czy to rozsądne?