Czy ruszy fala pozwów złotówkowiczów rozliczających się WIBOR

Odżyły spekulacje czy śladem frankowiczów ruszą do sądów złotówkowicze. W ich sprawie trafiły pierwsze pytania do TSUE.

Publikacja: 18.07.2024 10:56

Czy ruszy fala pozwów złotówkowiczów rozliczających się WIBOR

Foto: PAP/Lech Muszyński

Częstochowski sąd okręgowy pyta TSUE, czy dyrektywa konsumencka ( 93/13) pozwala na badanie postanowień umownych dotyczących zmiennego oprocentowania na podstawie wskaźnik referencyjny WIBOR. A w razie odpowiedzi na tak, czy postanowienie umowy co do zmiennego oprocentowania opartego o WIBOR można uznać za sprzeczne z dobrą wiarą banku skutkujące nierównowagą praw i obowiązków stron umowy ze szkodą dla konsumenta.

Wreszcie SO pyta, czy w przypadku uznania abuzywności postanowienia o zmiennym oprocentowaniu związanym z WIBOR możliwe jest dalsze funkcjonowanie umowy z oprocentowaniem kredytu opartym o klauzulę marży odsetkowej banku z pominięciem odesłania do stopy procentowej WIBOR.

Co o sprawie WIBOR sądzą prawnicy

- TSUE miał już okazję wskazać, że odesłanie do wskaźników referencyjnych tylko wtedy może być traktowane jako zastosowanie przepisu krajowego, gdy istnieje przepis przewidujący zastosowanie tego wskaźnika w braku odmiennej umowy stron. Brak jednak takiego przepisu w przypadku WIBOR - wskazuje dr Mariusz Korpalski, radca prawny.

Czytaj więcej

Michał Skrzypek: Będzie fala pozwów "wiborowych"?

- W zakresie pytań dotyczących wyłączenia jednoznacznych i przejrzystych postanowień określających główne świadczenia stron to TSUE do tej pory wskazał jedynie, że konsument powinien mieć możliwość określenia skutków finansowych umowy na podstawie warunku umownego (C-26/13). Co się zaś tyczy możliwości utrzymania umowy z pominięciem stawki WIBOR, to matematycznie patrząc, da się utrzymać umowę bez WIBOR, chodzi bowiem o inne warunku umowne niż w sprawach frankowych, oba człony klauzuli oprocentowania mogą istnieć samodzielnie - dodaje mec. Korpalski.

- Z dokonanych przez nas analiz wynika, że w przypadku zdecydowanej większości umów kredytów PLN+WIBOR zawartych przed 2017 rokiem banki nie zrealizowały ciążącego na nich obowiązku informacyjnego dotyczącego tego co może stać się z ratą kredytu w razie zmiany WIBORu. W szczególności nie  przedstawiano konsumentom żadnych symulacji spłaty kredytu; nie ma też śladu po tym, aby konsumentom przedstawiono dane historyczne dotyczące WIBORu — wskazuje Radosław Górski, radca prawny.

Czy będzie fala pozwów w sprawie WIBOR

- Jeśli Trybunał odpowie na te pytania korzystne dla konsumentów, to może to oznaczać, że złotówkowicze, podobnie jak frankowicze, doprowadzą do nieważności albo do „odwiborowienia” kredytów złotówkowych - ocenia mec. Górski.

- Od lat informowaliśmy, że z WIBOR nie jest wszystko zgodne z przepisami, pojawiały się informacje, że jego stawku ustalano czasem nie na podstawie realnych, ale hipotetycznych transakcji, co w naszej ocenie mogło odchylać oprocentowanie o 1/4 na niekorzyść kredytobiorcy, więc w przeciętnym kredycie na kupno mieszkania mogło się przekładać na 70 tys. zł - wskazuje Arkadiusz  Szcześniak, prezes Stowarzyszenia Stop Bankowemu Bezprawiu.

Dodajmy, że szacuje się, że obecnie przed sądami na terenie całego kraju toczy się już ponad 1000 procesów dotyczących kredytów PLN - WIBOR, ale pojawiają się też obawy czy gdyby ich liczba istotnie wzrosła, to nie spowolniłyby one rozpatrywania spraw frankowych, których w sądach jest obecnie 190 tys.

Sygnatura sprawy w TSUE C - 469/24

Opinia dla ' Rzeczpospolitej"

Wojciech Wandzel, adwokat, kancelaria Kubas Kos Gałkowski

Pytania SO w Częstochowie wynikają z niezrozumienia charakteru wskaźnika WIBOR i zasad jego ustalenia. Sposób ustalania WIBOR jest regulowany przepisami unijnego rozporządzenia BMR. Również przed wejściem w życie rozporządzenia BMR ustalenie tego wskaźnika odbywało się zgodnie z regulaminem Stowarzyszenia Rynków Finansowych ACI Polska. Mało tego, wiarygodność WIBOR potwierdził ustawodawca, odwołując się do WIBOR, chociażby w ustawie z 2006 r. o finansowym wsparciu rodzin i innych osób w nabywaniu własnego mieszkania (WIBOR 3M został wprost wskazany jako składowa wyliczania dopłaty przy kredytach preferencyjnych). Już w szczególności z powyższych względów buńczuczne zapowiedzi prasowe, jakoby miała ruszyć nowa fala pozwów o skutkach podobnych do spraw frankowych, odczytywać należy jako formę marketingu, a nie trzeźwą ocenę rzeczywistości.

Częstochowski sąd okręgowy pyta TSUE, czy dyrektywa konsumencka ( 93/13) pozwala na badanie postanowień umownych dotyczących zmiennego oprocentowania na podstawie wskaźnik referencyjny WIBOR. A w razie odpowiedzi na tak, czy postanowienie umowy co do zmiennego oprocentowania opartego o WIBOR można uznać za sprzeczne z dobrą wiarą banku skutkujące nierównowagą praw i obowiązków stron umowy ze szkodą dla konsumenta.

Wreszcie SO pyta, czy w przypadku uznania abuzywności postanowienia o zmiennym oprocentowaniu związanym z WIBOR możliwe jest dalsze funkcjonowanie umowy z oprocentowaniem kredytu opartym o klauzulę marży odsetkowej banku z pominięciem odesłania do stopy procentowej WIBOR.

Pozostało 85% artykułu
Podatki
Skarbówka zażądała 240 tys. zł podatku od odwołanej darowizny. Jest wyrok NSA
Prawo w Polsce
Jest apel do premiera Tuska o usunięcie "pomnika rządów populistycznej władzy"
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 później niż zazwyczaj. Oto terminy dla wszystkich województw
Praca, Emerytury i renty
Ile trzeba zarabiać, żeby na konto trafiło 5000 zł
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Prawo karne
Rząd zmniejsza liczbę więźniów. Będzie 20 tys. wakatów w celach