Premier Tusk zapowiada do 23 mld zł na odbudowę po powodzi. Czy to wystarczy?

Na pomoc powodzianom w tym roku rząd planuje wydatki na poziomie 2,6 mld zł, a w 2025 r. – 1,7 mld zł – wynika z oceny skutków regulacji zawartych w tzw. specustawie powodziowej, przyjętej przez Radę Ministrów we wtorek.

W kolejnych latach budżetowy wysiłek ma się zmniejszać: w 2026 i 2027 r. wydatki mają wynosić po ok. 0,5 mld zł, a w 2033 r. mają już spaść do zera. Łącznie do końca 2032 roku ma to być 9,6 mld zł, z czego sam budżet centralny ma wyłożyć 6,4 mld zł.

Jakie wydatki w ramach specustawy powodziowej

Z zapisów oceny skutków regulacji, rozpisanych w projekcie ustawy na dekadę, wynika, że największa pozycja – 3 mld zł - to przewidywana emisja obligacji Skarbu Państwa na rzecz Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg, który zwykle finansuje modernizację i rozbudowę dróg lokalnych. Na drogi krajowe i autostrady przeznaczonych ma zostać łącznie 1,3 mld zł, a na Fundusz Kolejowy, który będzie pokrywał starty i szkody w sieci kolejowej – 1 mld zł.

Czytaj więcej

Gospodarka

Wody Polskie toną. Czeka je co najmniej głęboka reforma, jeśli nie likwidacja

Wody Polskie obarcza się winą za błędne decyzje w czasie powodzi, niedostateczne zabezpieczenia, ale także za dramatyczną kondycję finansową firm wodno-kanalizacyjnych, pozbawionych możliwości kształtowania stawek za wodę.

Dalej, na wsparcie inwestycji mieszkaniowych zarezerwowano co najmniej 500 mln zł, na zadania z zakresu polityki społecznej – ok. 320 mln zł, a na specjalne rekompensaty dla służb uczestniczących w bieżącej walce z żywiołem – ok. 118 mln zł.

Patrząc na skalę zniszczeń spowodowanych wielką wodą, wydatki z publicznej kasy na pomoc i odbudowę na poziomie 9,6 mld zł w ciągu kilku lat wydają się niezbyt duże. Na szczęście to jednak nie wszystko.

Ile pieniędzy na pomoc i odbudowę z innych źródeł

Przykładowo, kredyty mieszkaniowe powodzian przez rok ma spłacać Fundusz Wsparcia Kredytobiorców, na który składają się banki, a nie budżet państwa. W specustawie powodziowej nie zawiera się też uruchomione już wsparcie w postaci zasiłków doraźnych (w wysokości 10 tys. zł, tytułem których – według stanu na poniedziałek – wypłacono już łącznie 100 mln zł), czy pomoc państwa w remontach domów i mieszkań (do 200 tys. zł).

A przede wszystkim nie ma tam też 5 mld euro z unijnych funduszy spójności, które Polska może przekierować na odbudowę. Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, minister funduszy i polityki regionalnej, podała, że ruszyły wstępne rozmowy z Brukselą na temat zmiany zasad wykorzystania tych funduszy. Pierwsze środki mogą zostać uruchomione w ciągu kilku tygodni. Wedle założeń, ok. 1,5 mld euro ma zostać skierowane na szeroko pojętą odbudowę (w tym na remont domów jednorodzinnych), a 3,5 mld euro – na poprawę infrastruktury przeciwpowodziowej.

Czytaj więcej

Finanse

Donald Tusk: 23 mld zł na pomoc oraz plan odbudowy po powodzi

Rząd zajmuje się we wtorek specustawą powodziową. Na posiedzeniu premier Donald Tusk ujawnił, jakie środki mogą zostać zmobilizowane na walkę z żywiołem i jego skutkami.

Premier Tusk: zmobilizowane 23 mld zł

– Zakładamy w tej chwili, że w ramach planu Odbudowy+, razem ze środkami europejskimi, będziemy w stanie zmobilizować do 23 mld zł – podsumował premier Donald Tusk podczas wtorkowego posiedzenia rządu. – To nie znaczy, że wszystkie środki będziemy musieli wydać. Ale dla nas było rzeczą bardzo ważną, żeby zapewnić finansowanie pomocy, a później odbudowy na najbliższe miesiące, a nawet lata – podkreślał. Premier dodał, że w najbliższą sobotę odbędzie się specjalne posiedzenie rządu, dotyczące zmian w projekcie ustawy budżetowej na 2025 r.

Pytanie jednak, czy owe 23 mld zł wystarczą? Lub – inaczej licząc – 9,6 mld zł z polskiego budżetu, plus 5 mld euro z budżetu UE, to dużo czy mało? – zadają retoryczne pytanie ekonomiści mBanku. I podają, że koszty powodzi z 1997 roku wyniosły równowartość ówczesnych 12 mld zł, co – po uwzględnieniu inflacji – odpowiadałoby obecnie kwocie ok. 35 mld zł.

Skala pomocy pod presją rekordowego deficytu? 

– Wszystko zależy od ostatecznej wyceny strat i zniszczeń – zaznacza Janusz Jankowiak, główny ekonomista Polskiej Rady Biznesu. – Moim zdaniem jednak, mobilizacja na poziomie 23 mld zł, z uwzględnieniem funduszy unijnych, jest umiarkowana. Sądziłem, że będzie większa – zaznacza.

– Spodziewałem się, że zaangażowanie w pomoc i obudowę po powodzi tylko po stronie środków krajowych będzie sięgać 20 mld zł, a w sobotę rząd dokona dostosowań fiskalnych rzędu 0,5 proc. PKB – mówi nam Jankowiak.

Na razie nie wiemy dokładnie, co zrobi rząd podczas sobotniego posiedzenia, aczkolwiek premier Tusk już zadeklarował, że w obliczu tegorocznej katastrofy nie będzie oszczędzał na pomocy.