Jassem, Hofmarcher: Trzeba ujednolicić sposób leczenia raka płuca

Raport mówi o konieczności wprowadzania dobrze zorganizowanych procedur opartych na jasnych i praktycznych zaleceniach pozwalających na dalszą poprawę diagnostyki i efektów leczenia. Jak te wnioski mają się do postępów w realizacji Narodowej Strategii Walki z Rakiem Płuca? Jakie są najważniejsze obszary, którymi należy się zająć zarówno pilnie, jak i w perspektywie długoterminowej?

J.J.: Opracowujemy krajowe zalecenia dotyczące diagnostyki i leczenia raka płuca, sam się tym zajmuję od przeszło 20 lat, ale nie są one w pełni realizowane, ponieważ diagnostyka i terapia raka płuca jest w naszym kraju bardzo rozdrobniona. Zajmują się nią setki instytucji, brakuje centrów kompetencji, takich jak breast units w raku piersi, których mamy w Polsce prawie 60. Tam proces diagnostyczny i terapeutyczny jest sprawny i przebiega zgodnie z zaleceniami. Debata na temat utworzenia takich ośrodków dla raka płuca trwa od lat, ale dotychczas nie udało się ich zorganizować. W efekcie Polsce trudno jest wprowadzić jednolite zasady diagnostyki i leczenia raka płuca, nie ma zatem również możliwości monitorowania ścieżki pacjenta. Ogromnie przedłuża to także diagnostykę. Od wystąpienia pierwszych objawów do rozpoczęcia leczenia często mijają miesiące. Kolejny problem to wspomniane niedostateczne wykorzystanie nowoczesnych terapii. Brak centrów kompetencji powoduje, że wielu pacjentów nie przechodzi odpowiedniej diagnostyki patomorfologicznej i molekularnej, która jest konieczna dla zastosowania terapii celowanej lub immunoterapii. W systemie jest jeszcze wiele do poprawienia. Nie narzekamy na brak leków czy dostępu do innych metod leczenia, np. chirurgii czy radioterapii. Problem tkwi w niedostatecznej sprawności systemu.

Jak wspomniał dyr. Hofmarcher, krzywa postępu w leczeniu raka płuca zaczęła rosnąć po stopniowym wprowadzeniu nowatorskich metod leczenia. Co to oznacza w praktyce?

J.J.: Rzeczywiście, lepsza skuteczność terapii przekłada się na lepsze efekty leczenia. W przypadku raka płuca innowacyjne terapie są stosowane głównie w zaawansowanym stadium, ale nawet na tym etapie obserwujemy spektakularny postęp. U chorych na rozsianego niedrobnokomórkowego raka płuca pod wpływem dotychczas stosowanej chemioterapii średnie przeżycie wynosiło 8–12 miesięcy, a obecnie, dzięki nowoczesnym terapiom, to dwa, trzy, a nawet więcej lat. To ogromny postęp. Tak samo jest w przypadku innych metod. Takim przykładem jest stereotaktyczna radioterapia. Wielu chorych na raka płuca mimo wczesnego stadium zaawansowania nie kwalifikuje się do operacji. Obecnie mamy dla nich równie skuteczną i bezpieczniejszą alternatywę. Zatem inwestowanie w nowe metody leczenia przynosi już widoczne efekty. Nadal jednak rak płuca jest jednym z gorzej rokujących nowotworów i jest tu jeszcze wiele do zrobienia.

Raport jest częścią międzynarodowej inicjatywy mającej na celu ułatwienie krajom europejskim wymiany sprawdzonych rozwiązań w zakresie opieki nad chorymi na raka. Jak na tle innych krajów wypada polski system opieki zdrowotnej? Czy stoi przed tymi samymi wyzwaniami? Czy jakieś rozwiązania sprawdzają się w innych krajach, a my powinniśmy się na nich wzorować?

T.H.: Przygotowujemy takie raporty także dla innych państw, dzięki temu mogą się inspirować rozwiązaniami, które sprawdzają się gdzie indziej. Na szczęście technologia się rozwija. Wprowadzane są innowacje w leczeniu raka płuca, nowe leki, a nawet nowe metody radioterapii. Pytanie brzmi, czy pacjenci mają do nich dostęp. Jak mówił prof. Jassem, Polska powinna mieć jednolity system opieki nad pacjentami. Takie rozwiązanie jest stosowane w innych krajach. Należy dążyć do skrócenia czasu oczekiwania na leczenie. W Polsce od wystąpienia objawów do rozpoczęcia leczenia mija dużo czasu, przez co wielu pacjentów umiera. Najważniejsze powinno być ujednolicenie leczenia w całym kraju. Np. w Szwecji czy Danii dzięki temu jakość leczenia znacznie się poprawiła. Prof. Jassem wspomniał, że w Polsce funkcjonują już dobre oddziały zajmujące się leczeniem raka piersi. Takie same powinny powstać dla chorych na raka płuca, bo to jest bardzo częsty nowotwór. Może wtedy uda się ujednolicić opiekę i poprawić jakość leczenia.

Partner rozmowy: MSD Polska