Leki na odchudzanie pomogą leczyć uzależnienia i demencję?

Czy leki zawierające semaglutyd mogą okazać się przydatne w leczeniu innych schorzeń? Rozpoczęto badania kliniczne takich leków, jak Ozempic i Wegovy.

Publikacja: 21.08.2023 18:05

Leki na odchudzanie pomogą leczyć uzależnienia i demencję?

Foto: Adobe stock

mk

Ozempic, lek na cukrzycę typu 2, i Wegovy, zastrzyk przeciw otyłości, oba zawierające semaglutyd, stały się niezwykle popularne, między innymi dlatego, że mogą pomóc stracić nawet ponad 10 proc. masy ciała. Obecnie naukowcy zaczęli badania kliniczne, by sprawdzić, czy leki te mogą przynieść korzyści także w leczeniu innych schorzeń.

  - Wiemy już, że leki te są niezwykle skuteczne w kilku ważnych problemach zdrowotnych. Czy mogą mieć wpływ na długość i jakość życia? Wydaje się, że to zbyt piękne, by było prawdziwe, ale uważam, że należy zbadać wszelkie potencjalne korzyści - mówi w rozmowie z The Guardian dr Christian Hendershot, dyrektor programu badań nad uzależnieniami na Uniwersytecie Północnej Karoliny w Chapel Hil.

Czytaj więcej

Nowa generacja leków na otyłość. Ryzykowny przełom?

- Nadmierna waga jest istotnym czynnikiem ryzyka szeregu chorób współistniejących, w tym stłuszczenia wątroby, wielu nowotworów, demencji i chorób układu krążenia. Biorąc pod uwagę te powiązania, prowadzimy badania kliniczne w kierunku potencjalnego dobroczynnego efektu semaglutydu na te schorzenia - dodaje dr Harshal Deshmukh, konsultant endokrynologii i starszy wykładowca na Uniwersytecie w Hull.

W tym miesiącu firma Novo Nordisk produkująca Wegovy ogłosiła, że ​​ten zastrzyk odchudzający może zmniejszyć nawet o 20 proc. ryzyko poważnych incydentów sercowo-naczyniowych, jak udar lub zawał serca, u osób z nadwagą lub otyłością.

Eksperci mają również nadzieję, że semaglutyd może mieć wpływ na zespół policystycznych jajników (PCOS). Zaburzenie, które dotyka około 8-13 proc. kobiet w wieku rozrodczym, może powodować nieregularne miesiączki, zaburzenia równowagi hormonalnej i bezpłodność. Jest również powiązane z opornością na insulinę i wyższym ryzykiem cukrzycy typu 2. - Kluczowym elementem leczenia PCOS jest utrata masy ciała. Ale istnieją inne potencjalne mechanizmy, dzięki którym lek może pomóc. – mówi dr Deshmukh, który prowadzi próby, mające na celu zbadanie wpływu semaglutydu na wagę, redukcję poziomu androgenów i poprawę jakości życia kobiet z PCOS.

Czytaj więcej

Nowe, doustne leki na otyłość wkrótce zastąpią drogie zastrzyki i chirurgię

Rozpoczęto też badania mające na celu sprawdzenie, czy semaglutyd może przynosić korzyści w kwestii starzenia. Dr Tiffany Cortes z University of Texas prowadzi jedną z takich prób. Wyjaśnia, że wraz z wiekiem ludzie tracą beztłuszczową masę ciała i gromadzą tkankę tłuszczową, a otyłość i insulinooporność prowadzą u osób starszych do słabości, utraty masy i siły mięśniowej. Powiedziała, że ​​ma nadzieję, że leki takie jak semaglutyd będą mogły pomóc starszym ludziom odzyskać sprawność fizyczną.

Ale nie chodzi tylko o nadwagę. Dr Christian Hendershot bada wpływ nowoczesnych leków przeciwcukrzycowych – znanych jako analogi GLP-1 – na obszar uzależnień.

Hendershot twierdzi, że leki naśladujące GLP-1, hormon wytwarzany naturalnie w mózgu i jelitach w odpowiedzi na spożycie pokarmu, wywołują uczucie sytości i tłumią chęć otrzymania nagrody, związaną nie tylko z jedzeniem, ale także z używkami. Idea ta pojawiła się po tym, jak osoby, którym podawano analogi GLP-1 z powodu cukrzycy, zgłosiły zmniejszenie spożycia alkoholu. Hendershot powiedział, że badania na zwierzętach wskazują też, że leki te mogą wpływać na zmniejszenie potrzeby poszukiwania i zażywania narkotyków.

Czytaj więcej

Kłopot z brakami leków na cukrzycę. Będą kontrole NFZ

Także naukowcy zajmujący się demencją zwracają się ku semaglutydowi, po badaniach wykazujących, że osoby, które przyjmowały analogi GLP-1 na cukrzycę typu 2, miały zmniejszoną częstotliwość występowania takich stanów. Dr Paul Yates, geriatra i zastępca dyrektora ds. badań nad opieką nad osobami starszymi w Austin Health w Australii, należy do tej grupy naukowców. Uważa, że GLP-1 i jego analogi wydają się mieć korzystny wpływ na mózg.  - Nasze obecne badanie ma na celu spowolnienie demencji. Rekrutujemy osoby, które już mają objawy – mówi dr Yates.

Naukowcy przyznają, że jest jeszcze dużo obaw i niewiadomych, a wiele badań klinicznych jest na bardzo  wczesnym etapie. Nie jest jeszcze jasne, czy leki przyniosą korzyści wszystkim osobom z określonym schorzeniem i czy można je bezpiecznie stosować u osób, które nie mają nadwagi ani nie cierpią na otyłość. Nie wiadomo też czy analogi GLP-1 trzeba będzie i można będzie przyjmować na stałe.

Ozempic, lek na cukrzycę typu 2, i Wegovy, zastrzyk przeciw otyłości, oba zawierające semaglutyd, stały się niezwykle popularne, między innymi dlatego, że mogą pomóc stracić nawet ponad 10 proc. masy ciała. Obecnie naukowcy zaczęli badania kliniczne, by sprawdzić, czy leki te mogą przynieść korzyści także w leczeniu innych schorzeń.

  - Wiemy już, że leki te są niezwykle skuteczne w kilku ważnych problemach zdrowotnych. Czy mogą mieć wpływ na długość i jakość życia? Wydaje się, że to zbyt piękne, by było prawdziwe, ale uważam, że należy zbadać wszelkie potencjalne korzyści - mówi w rozmowie z The Guardian dr Christian Hendershot, dyrektor programu badań nad uzależnieniami na Uniwersytecie Północnej Karoliny w Chapel Hil.

Pozostało 85% artykułu
Diagnostyka i terapie
Blisko kompromisu w sprawie reformy polskiej psychiatrii
Diagnostyka i terapie
Anestezjologia i intensywna terapia: trudna, odpowiedzialna, nowoczesna i coraz bardziej bezpieczna
Diagnostyka i terapie
Obowiązują nowe normy ciśnienia krwi. W grupie ryzyka więcej osób
Diagnostyka i terapie
Sepsa – choroba na śmierć i życie. Dziś światowy dzień sepsy
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Diagnostyka i terapie
Szczepionka na raka płuc testowana m.in. w Polsce. Trwają badania kliniczne