Kolejna burza wokół ławników SN. Chodzi o spór z "neosędziami"

Powodem ma być odmawianie orzekania z tzw. neosędziami.

O próbie odwołania ławników poinformował „Rzeczpospolitą” przewodniczący Rady Ławniczej SN Andrzej Kompa, którego usunięcia też domaga się pierwsza prezes SN. Jak przekazał, tuż przed świętami Bożego Narodzenia Rada Ławnicza dostała do zaopiniowania 12 wniosków prezes Manowskiej o odwołanie ławników, które mają trafić do Senatu.

Kolegium jest za

„Zgodnie z przepisami pierwsza prezes SN kieruje do marszałka Senatu wnioski o odwołanie ławników po zaopiniowaniu przez Kolegium SN i Radę Ławniczą SN. Gdyby tego nie zrobiła, złamałaby ustawę” – mówi dr Kompa. Jak ustaliła „Rzeczpospolita”, kolegium SN pozytywnie zaopiniowało wnioski prezes Manowskiej.

Uzasadnieniem odwołania ławników wskazanym przez pierwszą prezes SN ma być niedopełnienie przez nich obowiązków poprzez odmowę orzekania w składach, w których znajdują się tzw. neosędziowie.

– Prezes argumentuje, że przy ubieganiu się o stanowisko ławnicy wiedzieli, jakie są uwarunkowania prawne; że orzekając, zawsze możemy składać zdania odrębne i że żadne ekspertyzy prawne nie dają nam prawa do tego, żebyśmy odmawiali orzekania. Według prezes Manowskiej w ten sposób anarchizujemy porządek prawny i państwo polskie – poinformował dr Kompa.

Podkreślił przy tym, że wnioski pierwszej prezes SN nie są dla niego zaskoczeniem.

–Spodziewałem się tego. Szczególnie po konieczności złożenia wyjaśnień, do których wezwano nas w ostatnich miesiącach. Bardzo krytycznie odnoszę się jednak do przedstawionej we wnioskach argumentacji – wskazał.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Ławnicy SN mają prawo odmówić orzekania z nowymi sędziami; stanowisko krytykuje Sąd

Rada Ławnicza przy Sądzie Najwyższym pozwala odmówić zasiadania w składach z wybranymi przez obecną KRS. SN uważa, że wydana w tej sprawie uchwała to forma wywarcia presji.

Zaznaczył, że ławnicy nie mogą godzić się na łamanie prawa i przystępować do niezgodnych z prawem procedur.

– A takim jest orzekanie z neosędziami. Mamy prawo oczekiwać klinicznie praworządnych warunków naszej pracy. Staramy się przestrzegać prawa ze wszystkich sił i mamy bardzo poważne argumenty świadczące o słuszności naszego postępowania – mówi.

Chodzi o dwie ekspertyzy autorstwa prof. Wojciecha Sadurskiego i zespołu dr hab. Agnieszki Bień-Kacały. Jak informował wcześniej Kompa, potwierdzają one wątpliwości ławników dotyczące statusu sędziów powołanych w procedurze z udziałem obecnej Krajowej Rady Sądownictwa.

Z informacji przekazanych przez Kompę wynika, że ławnicy w większości decydują się na powstrzymanie od orzekania w nowych izbach SN lub odmawiają zasiadania w składach z nowymi sędziami.

Jak dodał, tylko części z tych ławników dotyczą wnioski prezes Manowskiej.

Starzy sędziowie protestują

W tej sprawie głos zabrali też tzw. starzy sędziowie SN.

W opublikowanym w środę oświadczeniu siedmioro członków kolegium Sądu Najwyższego poinformowało, że są przeciwni wystąpieniom prezes Manowskiej o odwołanie ławników, czemu – jak zaznaczyli – dali wyraz w głosowaniu nad wnioskami. Według nich postawa ławników znajduje oparcie w orzecznictwie SN i organów międzynarodowej ochrony prawnej.

Jeszcze w listopadzie zeszłego roku 15 ławników, którzy konsekwentnie odmawiali orzekania z neosędziami, zostało wezwanych przez pierwszą prezes SN do uzasadnienia swej postawy. Biuro prasowe sądu zastrzegało wówczas, że nie oznaczało to rozpoczęcia procedury odwoływania ławników, stanowiło raczej postępowanie wyjaśniające.

Rada Ławnicza SN protestowała, uznając, że działania pierwszej prezes zmierzają właśnie do usunięcia ławników z sądu. W ocenie Rady odwołanie w tym przypadku „ma charakter polityczny i zachodzi contra legem przy jednoczesnym niedostrzeganiu bezprawności i nieprawidłowości funkcjonowania izb SN”.