Prawnicy czekali na to od lat. Będzie więcej czasu na apelację

O czym mowa? Zgodnie z art. 445 kodeksu postępowania karnego na złożenie apelacji w procesie strona ma 14 dni od daty doręczenia wyroku z uzasadnieniem. Od niemal dekady m.in. rzecznik praw obywatelskich wzywał do wydłużenia tego terminu w sprawach szczególnie skomplikowanych, w których uzasadnienie orzeczenia jest obszerne. Należy zaznaczyć, że nawet w przypadku uzasadnień liczących ponad tysiąc stron, a nie są one niespotykane, nie ma możliwości przedłużenia terminu na apelację.

Czytaj więcej

Zawody prawnicze

14 dni to za mało na napisanie apelacji w procesie karnym - RPO postuluje zmianę przepisów

Termin 14 dni na sporządzenie apelacji w procesie karnym może być za krótki w skomplikowanych i obszernych sprawach – a czas biegnie od doręczenia wyroku wraz z uzasadnieniem. Czy przepisy procedury karnej są zgodne z konstytucyjnym prawem do obrony - RPO ma wątpliwości.

Skoro jest więcej czasu na uzasadnienie, to termin na apelację powinien być dłuższy

- Jeśli w tej samej sprawie, zawiłość sprawy jest przesłanką do przedłużenia terminu na sporządzenie uzasadnienia wyroku, to trudno zaakceptować pozbawienie stron procesowych możliwości tego przedłużenia na etapie sporządzania apelacji – argumentował RPO.

Co istotne, w sprawach cywilnych dwutygodniowy czas na wniesienie apelacji jest wydłużany o kolejny tydzień w przypadku przedłużenia terminu do sporządzenia pisemnego uzasadnienia wyroku. Przepisy te z powodzeniem funkcjonują już od kilku lat, co jest argumentem prawników za wprowadzeniem podobnego rozwiązania w sprawach karnych.

Propozycja wydłużenia terminu na apelację w procedurze karnej była już proponowana w projekcie senackim w 2022 r. Nie spotkała się ona jednak z aprobatą rządu PiS i projekt utknął w parlamencie.

Jak się okazuje nowy rząd ma inne zdanie na ten temat. Resort sprawiedliwości poinformował właśnie RPO, że gotowy jest już projekt nowelizacji, w którym oczekiwania prawników i postulaty rzecznika zostały uwzględnione. Art. 445 ma zostać uzupełniony o § 1a, zgodnie z którym w wypadku przedłużenia terminu do sporządzenia uzasadnienia wyroku termin do wniesienia apelacji wynosi 30 dni. Proces legislacyjny w tej sprawie ma ruszyć w najbliższym czasie.

Adwokaci zadowoleni. 30 dni na apelację to dobry pomysł

Z tej zapowiedzi cieszą się szczególnie adwokaci. - Ta zmiana to bardzo dobry pomysł, który zwiększy gwarancje procesowe dla stron. Jest to szczególnie ważne w postępowaniu karnym, które pozwala na największą ingerencję w prawa i wolności człowieka. A im więcej czasu jako obrońcy i pełnomocnicy mamy na sporządzenie apelacji, tym prawa stron, przynajmniej w teorii, są lepiej chronione – mówi adwokat dr Michał Zacharski.

Jego zdaniem nowe przepisy wpłyną pozytywnie na organizację pracy prawników. – Ma to szansę zwiększyć profesjonalizm i jakość pism, które wpływają do sądu. Adwokat będzie miał bowiem o ponad dwa tygodnie dłuższy czas na sporządzenie apelacji w skomplikowanej sprawie, dzięki czemu może być ona lepsza. A pamiętajmy, że mało który adwokat prowadzi tylko jedną sprawę. Zazwyczaj prowadzonych spraw jest więcej – zaznacza Zacharski.

Podkreśla, że w sprawach karnych gospodarczych, w których się specjalizuje, często spotyka się z obszernymi uzasadnieniami wyroków. – W jednej ze spraw wyrok sądu I instancji z uzasadnieniem liczył 2,5 tys. stron, a orzeczenie sądu drugiej instancji ponad 800. W takiej sytuacji 14 dni na napisanie apelacji jest terminem, w którym przystępujący do sprawy adwokat może mieć poważne problemy z przygotowaniem apelacji na najwyższym możliwym poziomie, choćby pracował dzień i noc. A przecież klient wymaga od nas jakości. Uważam, że w terminie 30 dni zorganizowanie pracy i rzetelne przygotowanie apelacji nawet w najbardziej skomplikowanej sprawie jest możliwe - mówi mec. Zacharski.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Senat: Skoro sędzia ma więcej czasu na uzasadnienie, to adwokat powinien mieć więcej na apelację

W skomplikowanych sprawach karnych sąd może wydłużyć czas na napisanie uzasadnienia. Obrona zaś ma wciąż tylko 14 dni na apelację. To niesprawiedliwe – uznał Senat i przygotował zmiany.

Lepsze apelacje mogą oznaczać więcej uniewinnień

Podobnego zdania jest mec. Maciej Zaborowski. – Cieszę się z tej zmiany, która była oczekiwana. Dzięki niej będziemy mieli więcej czasu na lepsze i dokładniejsze sporządzanie apelacji. Mam nadzieję, że przyczyni się to do większej liczby wyroków uniewinniających, których mamy w Polsce jedynie kilka procent rocznie – zaznacza adwokat.