W Sejmie burzliwa debata nad językiem śląskim. Czy będzie językiem regionalnym?

Pomysł nowelizacji ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym forsują posłowie Koalicji Obywatelskiej. Chcą, aby za taki właśnie – obok wpisanego już do aktu języka kaszubskiego – uznany został też śląski. Na poparcie swoich argumentów przywołują wyniki z ostatniego spisu powszechnego, z których wynika, że około 600 tysięcy osób w kraju zadeklarowało, iż są oni narodowości śląskiej. Zaś niemal pół miliona wskazało, że językiem charakterystycznym dla regionu posługuje się w kontaktach domowych. Zdaniem posłów KO wyniki te to „największe konsultacje społeczne” przeprowadzone w tej sprawie.

Czytaj więcej

Polityka

Polska oficjalnie uzna język, którym mówi garstka obywateli

We wtorek w Sejmie ruszą prace nad nadaniem statusu języka regionalnego językowi wilamowskiemu, który przetrwał kilka stuleci w Wilamowicach w woj. śląskim.

Burzliwa debata w Sejmie. Posłowie ze Śląska podzieleni 

Takie stanowisko podtrzymała posłanka sprawozdawczyni Monika Rosa przypominając, że Ślązacy nie pierwszy raz pukają do drzwi parlamentu w tej sprawie. 

- Chociaż miłość Ślązaków do śląskiego jest wielka, to bez wsparcia państwa ten język nie przetrwa, bo taki jest los rzeczy mniejszych we współczesnym świecie. (...) Bez wsparcia państwa, tak jak inne etnosy i „małe” języki, po prostu znikną pod ciężarem wielkich — oceniła polityczka. 

Poparcie dla projektu zadeklarowali posłowie Polski 2050-Trzeciej Drogi i Lewicy, przeciwko opowiedziały się PiS i Konfederacja. Głos podczas sejmowej debaty zabierali posłowie związani ze Śląskiem, ale ich spojrzenie na proponowane rozwiązania było skrajnie różne. 

Ich zwolennicy argumentowali, że przyjęcie noweli należy się Ślązakom. Przypominali ich trudną historię i burzliwe losy dodając, że wydarzenia te nie osłabiły poczucia ich tożsamości. Przeciwnicy wskazywali zaś, że śląski nie powinien zostać uznany za osobny język, zaś forsowanie pomysłu KO odbywa się na potrzeby nadchodzących wyborów samorządowych i odciągnięcia uwagi od podsumowania 100 dni działalności rządu. Podkreślali, że w obecnej rzeczywistości geopolitycznej powinniśmy dążyć do jedności państwa, a nie do podkreślania odrębność poszczególnych jego grup. 

Zdaniem posłanki sprawozdawczyni „hańbą” jest sugerowanie, że Ślązacy i ich postulaty mogą stanowić jakiekolwiek zagrożenie dla jedności kraju. - Wiedzą państwo, co jest zagrożeniem dla jednolitości państwa polskiego? Właśnie takie zatrzymywanie dążności obywateli Rzeczypospolitej Polskiej do tego, aby mieli swój język; aby państwo polskie po prostu ich szanowało — zwracała się do swoich politycznych oponentów. 

Poseł PiS Wojciech Zubowski za „dyskusyjne” uznał też założenia finansowe noweli. - Projekt szacuje, że wprowadzone zmiany będą obciążać budżet państwa kwotą 300 milionów złotych rocznie od 2026 roku. Według Biura Analiz Sejmowych przedstawione koszty są w dłuższej perspektywie znacznie zaniżone — mówił polityk podczas debaty. 

Nauka języka śląskiego w szkole 

Gdyby przepisy weszły w życie uczniowie mogliby uczyć się w szkołach śląskiego. Nauka ta finansowana byłaby w budżetu państwa i mogłaby ruszyć we wrześniu przyszłego roku. W gminach, w których posługuje się nim znaczny odsetek mieszkańców, zawisnąć mogłyby tablice z nazwami ulic i obiektów w dwóch językach, zaś w urzędach śląski funkcjonowałby jako język pomocniczy. Zmianie uległyby również skład Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, ważnej z punktu widzenia załatwiania interesów małych wspólnot; pojawiliby się w niej również przedstawiciele społeczności posługującej się śląskim.

Wnioskodawcy projektu przypominają, że na uznanie języków regionalnych – oprócz polskiej ustawy – pozwala też Europejska Karta Języków Regionalnych lub Mniejszościowych. W zapisach tego dokumentu znalazło się jednak zastrzeżenie, że poparcie dla nich nie powinno kolidować z procesem przyswajania języków oficjalnych, obowiązujących w danych państwach.

Czytaj więcej

Fundacje i stowarzyszenia

Wygrana Ślązaków w Trybunale Praw Człowieka - jakie mogą być skutki

Odmowa rejestracji Stowarzyszenia Osób Narodowości Śląskiej przez sądy w Polsce łamie prawo gwarantujące wolność zrzeszenia się - orzekł w czwartek Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu. Zdaniem ekspertki z Uniwersytetu Śląskiego, wyrok może skutkować uznaniem śląskiej mniejszości etnicznej.