Tempo usuwania azbestu w Polsce „zbyt wolne”. Będzie nowa ustawa i kary

Ministerstwo Rozwoju i Technologii opublikowało pod koniec października projekt ustawy o wyrobach zawierających azbest. Dokument ma na celu m.in. ujednolicenie już obowiązujących przepisów. Wprowadzi też nowe obowiązki. Jakie zmiany przewidziano?

Publikacja: 14.11.2024 06:25

Nowy projekt ustawy o wyrobach zawierających azbest ma m.in. ujednolicić już obowiązujące polskie i

eternit, azbest, dach, pokrycie dachowe, usuwanie azbestu,

Nowy projekt ustawy o wyrobach zawierających azbest ma m.in. ujednolicić już obowiązujące polskie i unijne przepisy

Foto: Adobe Stock

Projekt nowej ustawy sprecyzuje obowiązki dotyczące podmiotów użytkujących wyroby zawierające azbest. Nowe przepisy będą także dotyczyć wykonawców prac polegających na zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów z azbestem.

W jakim celu opracowano projekt ustawy o wyrobach zawierających azbest?

Jak podkreślono w uzasadnieniu do projektu jednym z kluczowych powodów opracowania dokumentu jest konieczność wdrożenia do polskiego prawa przepisów unijnych. Chodzi o Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2668 z dnia 22 listopada 2023 r. w sprawie zmiany dyrektywy 2009/148/WE w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie azbestu w miejscu pracy. Projekt nowej ustawy ma także ujednolicić i usystematyzować aktualne przepisy dotyczące wyrobów zawierających azbest. Obecnie kwestie usuwania i zabezpieczania tych wyrobów są regulowane m.in. w rozporządzeniach. Nowy dokument zastąpi także docelowo ustawę z dn. 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest. Jak wyjaśniono w uzasadnieniu, obecnie ustawa ta reguluje problematykę azbestową „w bardzo ograniczonym zakresie”.

Nowe przepisy będą zgodne z „Programem Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032” przyjętym przez rząd uchwałami w 2009 i 2010 roku. Dokument ma być również odpowiedzią na inicjatywy Unii Europejskiej dotyczące zarówno bezpieczeństwa pracowników, jak i unijnej strategii odnośnie gospodarowania odpadami.

Czytaj więcej

Czym jest azbest? Jeśli masz go na dachu, musisz usunąć na własny koszt

Tempo usuwania azbestu „zbyt wolne”

W uzasadnieniu projektu ustawy nawiązano również do informacji podanych przez Najwyższą Izbę Kontroli w raporcie „Informacja o wynikach kontroli: Usuwanie wyrobów zawierających azbest”. Z raportu opracowanego przez NIK wynika, że obecne tempo usuwania azbestu w Polsce jest „zbyt wolne”. Brak przyspieszenia prac może znacznie utrudnić cel usunięcia azbestu do końca 2032 roku.

W raporcie podkreślono, że wolne tempo prac jest głównie wynikiem braku dofinansowania do wykonania nowych pokryć dachowych (po usunięciu pokrycia zawierającego azbest). Ujednolicenie prawne w tym zakresie ma docelowo przyspieszyć prace związane z inwentaryzacją wyrobów azbestowych, ich usuwaniem lub zabezpieczaniem. Nowe zmiany prawne mają także pomóc w finansowaniu tych prac. Autorzy dokumentu podkreślili, że niska efektywność oczyszczania Polski z wyrobów azbestowych jest m.in. skutkiem „braku administracyjnych kar pieniężnych” za nieprzestrzeganie przepisów dotyczących usuwania i zabezpieczenia produktów zawierających azbest.

Na co ma wpłynąć nowa ustawa o wyrobach zawierających azbest?

Ustawa ma docelowo doprecyzować obowiązki użytkujących wyroby zawierające azbest. Określone zostaną także obowiązki wykonawców prac polegających na usuwaniu lub zabezpieczeniu wyrobów z azbestem. Nowa ustawa dotyczy też:

  • zasad prowadzenia tzw. Bazy Azbestowej (aktualizacja przepisów),
  • zasad wpisu do rejestru jednostek szkoleniowych – podmioty prowadzące szkolenia (z bezpieczeństwa postępowania z wyrobami azbestowymi) zostaną wpisane do rejestru będącego częścią Bazy Azbestowej,
  • zasad zapewnienia opieki zdrowotnej i socjalnej pracownikom zatrudnionym w warunkach narażających na kontakt z azbestem – tu m.in. aktualizacja świadczeń zdrowotnych i emerytalnych.

Czytaj więcej

Za brak przeglądu kominiarskiego grozi kara. Kto i kiedy musi go zrobić?

Nowe regulacje prawne mają także dotyczyć zasad finansowania procesu usuwania wyrobów azbestowych. W projekcie przewidziano również „uzupełnienie kompetencji organów kontrolnych” oraz wprowadzenie administracyjnych kar pieniężnych w przypadku naruszenia przepisów, które zawiera projekt ustawy.

Zabezpieczenie wyrobów z azbestu: Kiedy jest możliwe?

W projekcie wskazano również dodatkowy przypadek – do wyjątków już uregulowanych – w którym dozwolone jest trwałe zabezpieczenie wyrobów zawierających azbest. Projekt przewiduje, że takie rozwiązanie będzie możliwe w przypadku płyt warstwowych lub płyt żeberkowych (zawierających azbest), znajdujących się w ścianie lub w pokryciach warstwowych połączonych trwale ze ścianą osłonową budynku. Już uregulowane wyjątki dotyczą: podziemnych instalacji ciepłowniczych, elektroenergetycznych i wyłączonych z eksploatacji podziemnych instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz dróg utwardzonych odpadami.

Czytaj więcej

Ważne zasady dla posiadaczy kominków. Ich łamanie grozi grzywna nawet do 5 tys. zł

Inwentaryzacja i usuwanie azbestu

Aktualne informacje, zasady i formularze dotyczące inwentaryzowania oraz usuwania azbestu można sprawdzić na internetowej stronie Bazy Azbestowej (bazaazbestowa.gov.pl). Projekt nowej ustawy podtrzymuje obowiązek usunięcia lub zabezpieczenia wyrobów zawierających azbest przez użytkującego najpóźniej do końca 2032 roku. Proces ten musi zostać przeprowadzony bez stwarzania zagrożenia dla środowiska oraz życia i zdrowia ludzi. Osoby fizyczne posiadające na terenie swojej nieruchomości wyroby z azbestem muszą w pierwszej kolejności dokonać oceny stanu technicznego obiektu. Kolejny krok to wypełnienie deklaracji o wyrobach zawierających azbest i złożenie jej we właściwym urzędzie gminy. Osoby prawne i jednostki samorządu terytorialnego składają podobną deklarację do urzędu marszałkowskiego. Zaktualizowana informacja jest składana rokrocznie do dn. 31 stycznia i trafia do rejestrów Bazy Azbestowej. Usuwanie wyrobów azbestowych może odbywać się w ramach programów gminnych – część finansowania można uzyskać m.in. ze środków funduszy ochrony środowiska.

Projekt nowej ustawy sprecyzuje obowiązki dotyczące podmiotów użytkujących wyroby zawierające azbest. Nowe przepisy będą także dotyczyć wykonawców prac polegających na zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów z azbestem.

W jakim celu opracowano projekt ustawy o wyrobach zawierających azbest?

Pozostało 95% artykułu
Nieruchomości
Co powinno się robić z deszczówką, co jest zabronione? Kara to nawet 10 tys. zł
Podatki
Skarbówka zażądała 240 tys. zł podatku od odwołanej darowizny. Jest wyrok NSA
Prawo w Polsce
Jest apel do premiera Tuska o usunięcie "pomnika rządów populistycznej władzy"
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 później niż zazwyczaj. Oto terminy dla wszystkich województw
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Praca, Emerytury i renty
Ile trzeba zarabiać, żeby na konto trafiło 5000 zł