COVID przywrócił powagę polityce

Trzy lata temu dobiegł końca czas postpolityki. Mniej więcej od połowy jesieni 2019 r. polityka stała się poważna. Śmiertelnie poważna. I to dosłownie.

Od początku pandemii koronawirusa śmierć stała się nieodłącznym atrybutem polityki. Następstwem pandemii stał się globalny kryzys, spotęgowany agresją Rosji na Ukrainę, która polaryzowała cały świat na dwa obozy.

Polityka stała się śmiertelnie poważna, bo choć wcześniej oczekiwaliśmy od polityków, by zapewnili nam autostrady, mosty, koleje, podnosili wskaźniki zdrowia publicznego, to od końca II wojny światowej śmierć i życie nie były w centrum politycznego dyskursu. Owszem, była zimna wojna, podsycane przez sowieckie służby ruchy pacyfistyczne, które siały panikę przed atomowym końcem świata, zagładą i zniszczeniem, ale śmierć nie była tematem politycznym. Społeczeństwa Zachodu (ale nie tylko) bogaciły się, miały zupełnie inne potrzeby, inne oczekiwanie wobec polityków. Coraz więcej światowych przywódców stawało się elementem wielkiego show, w którym informacja zmieniała się w rozrywkę, a rozrywka w informację.

W tym sensie była to już postpolityka czy polityka ery postprzemysłowej, postnowoczesnej. I wydawało się, że nie ma już powrotu do polityki poważnej, wręcz koturnowej. Dla strony postępowej była to doskonała wiadomość, konserwatyści zgrzytali zębami. Polityka, która nie jest związana ze sprawami ostatecznymi, traciła powagę, zmieniała się wyłącznie w grę pozorów – tak przynajmniej chcieli najbardziej zaciekli zachowawczy myśliciele, wieszczący kres Zachodu i erę postcywilizacji.

Czytaj więcej

Plus Minus

Michał Szułdrzyński: Musk i rządy nad ludzkością

Elon Musk fascynuje mnie od dawna, ale coraz częściej fascynacja zmienia się w niepokój.

Punkt zwrotny

Pandemia, która pochłonęła dotąd ponad 6 milionów ofiar, stanowiła swoisty zwrot. Zweryfikowała, co jest grą i zabawą, a co jest na serio. Politycy z plastiku, którzy wydawali się pasować w przedpandemicznych czasach, nagle przestali mieć cokolwiek do powiedzenia. Wyborcy we wszystkich krajach świata zaczęli potrzebować poczucia bezpieczeństwa. W przypadku czegoś tak bezwzględnego jak śmiercionośny wirus blaga nie daje rady. Nie da się zagadać rzeczywistości. Przychodzą poważne wyzwania i mówią rządzącym: sprawdzam. Co macie do zaoferowania?

W dodatku państwa stanęły przed wyzwaniem, którego nikt wcześniej w czasach nowoczesności nie rozwiązywał. Nie istniały gotowe rozwiązania, nie znano nawet natury wirusa. Wszystkie recepty testowano bojem, nie uniknięto przy tym wielu, często tragicznych błędów. Każdy, kto przypomni sobie wiosnę 2020 r., a później kolejne miesiące, doskonale pamięta to poczucie, że rzeczywistość nagle przykryła wszystko, że postpolitycy, którzy jeszcze kilkanaście tygodni wcześniej nie wychodzili z telewizyjnych studiów, nagle nie byli do niczego potrzebni.

Czytaj więcej

Plus Minus

Michał Szułdrzyński: Musk, Twitter i kufel piwa

Czyżby miliarder się zorientował, że mediów społecznościowych nie da się tak łatwo naprawić?

Wyblakłe marzenia

Kryzys pandemiczny dość szybko przekształcił się w gospodarczy. Lockdowny zaburzyły łańcuchy dostaw, stawiając pytania o sens globalizacji. Logika świata, który miał się już tylko łączyć, stawać się globalną wioską, w której zakłady produkcyjne transferowano do coraz odleglejszych zakątków świata, by zgarnąć jeszcze większą marżę dzięki niskiemu kosztowi pracy, nagle została zakwestionowana. Gigantyczne transfery budżetowe, które miały zamortyzować wstrząsy wewnętrzne związane z zatrzymaniem gospodarek, doprowadziły do poważnych ekonomicznych zawirowań. Gdy wydawało się, że Zachód pozbył się już problemu inflacji, ta wystrzeliła.

Warto zauważyć, że ceny zaczęły rosnąć jeszcze przed wybuchem wojny w Ukrainie. Oczywiście, duża część odpowiedzialności spada na Rosję, która już zeszłej jesieni zaczęła manipulować cenami gazu, co inflację zaczęło napędzać, ale spirala niedostępności komponentów, wydłużenie się czasu oczekiwania na nowe produkty, presje płacowe występowały jeszcze przed działaniami Putina.

Nie ulega jednak kwestii, że pełnoskalowa agresja wojsk rosyjskich na Ukrainę była kolejnym momentem, w którym historia przez duże H dała o sobie przypomnieć.