Hobbysta i majsterkowicz

Już na wstępie autorka książki „Miron, Ilia, Kornel", Justyna Sobolewska, pisze: „Jego życie splata się z głównym nurtem polskiej historii i reprezentuje zaangażowanie i wybory lewicowej inteligencji". A także: „Pisarstwo Filipowicza przekracza granice tego, co można określić jako męskie i kobiece. Najbardziej zależało mu na opisywaniu »Innego«, chciał wejść w jego skórę", „Polska podzielona na dwa plemiona – o takiej pisał Filipowicz już w 1971 roku". W zasadzie te stwierdzenia wystarczają, by zrozumieć założone tezy biografii.

Publikacja: 15.01.2021 18:00

Hobbysta i majsterkowicz

Foto: materiały prasowe

Kornel Filipowicz (1913–1990) „był doceniany, ale jednak ciągle pozostawał na uboczu głównego nurtu literackiego: autor gatunku mniej popularnego – opowiadań, twórca krakowski, partner »naszej noblistki« Wisławy Szymborskiej" – przyznaje Sobolewska.

Szymborska pojawia się na 313 stronie 382-stronicowej biografii. Zobaczyła go po raz pierwszy w stołówce Domu Literatów na Krupniczej w Krakowie. Był to rok 1946 („Myślę, że dopóki byłam w partii, nic między nami nie było możliwe"). Pierwsze listy wymienili w 1966 r. – „korespondencja z Wisławą nie ma w sobie tak wielkiego napięcia jak listy z Jaremianką" – przyznaje autorka. „Kiedy się na nich patrzyło, nikt by się nie domyślił, że są razem, zachowywali się jak starzy znajomi, a potem każde wracało do swojego domu" – ocenia Ewa Lipska. Filipowicz zaraził Szymborską miłością do natury i wielogodzinnym siedzeniem na rybach, ona jego nie zdołała przekonać do Tomasza Manna, wolał Adolfa Dygasińskiego. W jego opowiadaniach trudno znaleźć jej portret, a „z wierszy poświęconych Kornelowi można by ułożyć osobny tom". On nie zajmuje się jej wierszami, ona przy wielu okazjach wychwala jego osobę i twórczość. Z drugą żoną Marią Próchnicką nigdy się nie rozwiódł, choć mieszkali osobno. Podobnie jak w przypadku Szymborskiej, której nie przedstawił zresztą młodszemu synowi. Ostatnią jego wolą był pochówek obok pierwszej żony – Marii Jaremy. „Wiele kobiet należało do mnie, ale ja należałem tylko do jednej" – zanotował w latach 60.




Dwoma synami: Aleksandrem (z małżeństwa z Jaremianką) i Marcinem (z małżeństwa z Marią Próchnicką), nie zajmował się prawie wcale. Nie mieszkał ani z jednym, ani z drugim. Ich wspomnienia na temat ojca są bardzo przykre.

Małomówny. Przyjaciele zapamiętali go jako „kogoś z wielkim poczuciem humoru, kto potrafi mówić żarty z grobowym wyrazem twarzy". Zamiłowany numizmatyk i majsterkowicz. „Kornel to nie intelektualista – to jest człowiek niewyspecjalizowany, hobbysta, pisanie to jedno z nich" – oceniał go Artur Sandauer. Rozpoczętych na wydziale biologii studiów nie skończył. Przed wojną wstąpił do Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej związanej z PPS-em. Po wojnie nie wstąpił do partii, ale w duchu zawsze czuł się socjalistą.

Od czasu do czasu biografka daje próbkę swojej językowej wrażliwości: „Zwierzęta u Filipowicza są nosicielami tajemnicy istnienia", a o jego stanie emocjonalnym po wyjściu z obozu w Gross-Rosen, gdzie pracował w granitowych kamieniołomach, pisze: „Filipowicz czuł się jak Robinson Crusoe badający pozostałości rozbitego okrętu". No i – „istnieje u niego napięcie między łowieniem ryb a pragnieniem erotycznym". Rzecz dziwna polega na tym, że takie skłonności językowe pojawiają się tylko w części rozdziałów, całkiem, jakby książkę pisały dwie osoby o różnych kompetencjach językowych. Autorka cytuje bardzo obficie korespondencję Filipowicza, a także fragmenty jego utworów, które komentuje niestety w dosyć szkolny sposób. Zapewne nie bez wpływu jest fakt, że równolegle ukazuje się tom utworów Filipowicza, które Justyna Sobolewska wybrała i opatrzyła posłowiem. Może lepiej, gdyby przy tym pozostała.

Kornel Filipowicz (1913–1990) „był doceniany, ale jednak ciągle pozostawał na uboczu głównego nurtu literackiego: autor gatunku mniej popularnego – opowiadań, twórca krakowski, partner »naszej noblistki« Wisławy Szymborskiej" – przyznaje Sobolewska.

Szymborska pojawia się na 313 stronie 382-stronicowej biografii. Zobaczyła go po raz pierwszy w stołówce Domu Literatów na Krupniczej w Krakowie. Był to rok 1946 („Myślę, że dopóki byłam w partii, nic między nami nie było możliwe"). Pierwsze listy wymienili w 1966 r. – „korespondencja z Wisławą nie ma w sobie tak wielkiego napięcia jak listy z Jaremianką" – przyznaje autorka. „Kiedy się na nich patrzyło, nikt by się nie domyślił, że są razem, zachowywali się jak starzy znajomi, a potem każde wracało do swojego domu" – ocenia Ewa Lipska. Filipowicz zaraził Szymborską miłością do natury i wielogodzinnym siedzeniem na rybach, ona jego nie zdołała przekonać do Tomasza Manna, wolał Adolfa Dygasińskiego. W jego opowiadaniach trudno znaleźć jej portret, a „z wierszy poświęconych Kornelowi można by ułożyć osobny tom". On nie zajmuje się jej wierszami, ona przy wielu okazjach wychwala jego osobę i twórczość. Z drugą żoną Marią Próchnicką nigdy się nie rozwiódł, choć mieszkali osobno. Podobnie jak w przypadku Szymborskiej, której nie przedstawił zresztą młodszemu synowi. Ostatnią jego wolą był pochówek obok pierwszej żony – Marii Jaremy. „Wiele kobiet należało do mnie, ale ja należałem tylko do jednej" – zanotował w latach 60.

Plus Minus
Trwa powódź. A gdzie jest prezydent Andrzej Duda?
Plus Minus
Liga mistrzów zarabiania
Plus Minus
Jack Lohman: W muzeum modlono się przed ołtarzem
Plus Minus
Irena Lasota: Nokaut koni
Materiał Promocyjny
Wpływ amerykańskich firm na rozwój polskiej gospodarki
Plus Minus
Mariusz Cieślik: Wszyscy jesteśmy wyjątkowi