UE głosuje za glifosatem, ale się nie cieszy

Glifosat w Europie zostanie na dłużej, choć nie ma przyjaciół oprócz rolników i producentów.

Publikacja: 20.11.2023 03:00

Glifosat niszczy zielone części roślin, ale jest jednym z najpopularniejszych herbicydów na świecie

Glifosat niszczy zielone części roślin, ale jest jednym z najpopularniejszych herbicydów na świecie

Foto: AdobeStock

Glifosat – popularny środek przeciw chwastom – walczy o przetrwanie na unijnych polach. Termin dopuszczenia do użytku tej substancji chemicznej się kończy, a Komisja Europejska już zapowiada, że go przedłuży, ale z kolejnymi obostrzeniami.

To zdecydowanie jeden z najpopularniejszych środków na chwasty stosowany na polach. Rolnicy niezbyt wyobrażają sobie produkcję zbóż bez wsparcia tego herbicydu – który, co ciekawe, nie został zaprojektowany dla rolników, a na potrzeby amerykańskiej armii i zwalczania roślinności podczas wojny w Wietnamie.

Glifosat zrobił jednak ogromną karierę w dalece odległej od wojskowości branży produkcji roślin. Dziś wartość rynkowa obrotu tym środkiem jest szacowana na 8 mld euro. W samej Polsce zarejestrowane są aż 92 środki ochrony roślin, w których substancją czynną jest właśnie glifosat. Dostarczają go na nasz rynek zarówno globalne koncerny chemiczne – jak Bayer, Syngenta czy BASF – jak i polscy producenci, przykładowo: Ciech Sarzyna.

Glifosat osiągnął niejednoznaczny triumf podczas głosowania w Brukseli w połowie listopada, państwa członkowskie nie osiągnęły większości kwalifikowanej potrzebnej do odnowienia zatwierdzenia glifosatu, ale też – nie zdołały odrzucić wniosku o przedłużenie dopuszczenia tej substancji na rynek. Poprzednie głosowanie, które również nie przyniosło rozstrzygnięcia, odbyło się 13 października na posiedzeniu Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz.

Teraz Komisja musi podjąć jakąś decyzję przed 15 grudnia 2023 r., kiedy to upływa obecny okres zatwierdzenia. Glifosat cieszy się zarówno dobrą opinią niezbędnego w rolnictwie środka zwalczającego chwasty, jak i jest oskarżany o szkodliwość dla zdrowia ludzi, masowe wymieranie pszczół i zagrażanie środowisku naturalnemu.

Dlatego substancja ta została gruntownie przebadana przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Imponować może skala tych badań – przeanalizowano ponad 16 tys. opublikowanych badań, z których około 2 tys. poddano pogłębionej ocenie. Ten proces trwał cztery lata, od 2019 do 2023 r. Oceny nie wykazały żadnych krytycznych zagrożeń, a naukowcy nie spodziewają się, że w krótkim czasie pojawią się istotne nowe informacje, które zmieniłyby ich ocenę. Dlatego Komisja przystąpi teraz do odnowienia zatwierdzenia glifosatu na okres dziesięciu lat, z zastrzeżeniem pewnych nowych warunków i ograniczeń, takich jak zakaz stosowania go przed zbiorami jako środka osuszającego oraz ochrona bioróżnorodności.

– Glifosat powinien zostać, ponieważ nie ma go czym zastąpić, gdyby zniknął z rynku – mówi prof. Arkadiusz Artyszak, kierownik katedry agronomii Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. – Nie ma alternatywy, chwasty można niszczyć albo chemicznie, albo mechanicznie, czyli mniej skutecznie. Prace ręczne nic by nie dały, zresztą nie ma do nich ludzi – dodaje i podkreśla, że przy prawidłowym stosowaniu środki ochrony roślin są bezpieczne. Jednak to właśnie z przestrzeganiem zasad bezpieczeństwa rolnicy mają problemy, co skutkuje np. wymieraniem pszczół.

Najsłynniejszym przykładem środka z glifosatem jest Roundup produkowany przez amerykańską spółkę Monsanto, kupioną w 2018 r. za 63 mld dol. przez koncern Bayer. Skorygował on teraz prognozy rocznych dochodów ze sprzedaży glifosatu z 2,8 mld euro na 2,5 mld euro, ale największym jego problemem jest olbrzymia fala pozwów o odszkodowania w USA. Tylko w październiku Bayer przegrał trzy procesy, 31 października sąd w Kaliforni nakazał firmie zapłatę 332 mln dol. odszkodowania dla mężczyzny oskarżającego Monsanto o wywołanie u niego raka za sprawą preparatu Roundup. Wcześniej sądy zasądziły odszkodowania rzędu 175 mln dol. i 1,25 mln dol.

Liczba pozwów tego typu według Reuters sięga dziś blisko 40 tys. Według tegorocznego raportu Global Glyphosate Industry światowy rynek glifosatu był szacowany na 8 mld dol. w 2022 r., ma osiągnąć 10,6 mld dol. do 2030 r.

Glifosat – popularny środek przeciw chwastom – walczy o przetrwanie na unijnych polach. Termin dopuszczenia do użytku tej substancji chemicznej się kończy, a Komisja Europejska już zapowiada, że go przedłuży, ale z kolejnymi obostrzeniami.

To zdecydowanie jeden z najpopularniejszych środków na chwasty stosowany na polach. Rolnicy niezbyt wyobrażają sobie produkcję zbóż bez wsparcia tego herbicydu – który, co ciekawe, nie został zaprojektowany dla rolników, a na potrzeby amerykańskiej armii i zwalczania roślinności podczas wojny w Wietnamie.

Pozostało 87% artykułu
Biznes
Qualcomm chce przejąć Intela. To może być największa technologiczna fuzja od lat
Biznes
Poczta Polska pomaga powodzianom. Przyspieszyła dostarczanie emerytur
Biznes
Polska firma zbrojeniowa sprzeda Korei Południowej tysiące dronów kamikadze
Biznes
Najnowszy iPhone już dostępny w Rosji. Klienci sięgną głęboko do kieszeni
Materiał Promocyjny
Zarządzenie samochodami w firmie to złożony proces
Biznes
Dyplomacja półprzewodnikowa. Tajwan broni się przed komunistycznym sąsiadem