Nie zapominają, po co zostali prawnikami. Dentons kancelarią Pro bono

Laureatów konkursu redakcja „Rzeczpospolitej” wyłania wraz z Fundacją Uniwersyteckich Poradni Prawnych. Od kilku lat kapituła konkursu nagradza dwie kancelarie: dużą i mniejszą. Jednak w tym roku zdecydowała o przyznaniu tylko jednego wyróżnienia.

Wiele aktywności i ponad 8 tys. godzin pracy

Wybór był prosty: kancelaria Dentons opisała w zgłoszeniu wiele ciekawych aktywności pro bono, którym jej prawnicy poświęcili ponad 8 tys. godzin pracy. Kancelaria od wielu lat jest także jednym z głównych partnerów Cetrum Pro Bono, które łączy kancelarie chętne do pomocy z potrzebującymi profesjonalnego wsparcia prawników.

Czy takie zaangażowanie w działania charytatywne to efekt jakiejś wewnętrznej polityki prowadzonej przez międzynarodowego giganta?

– Dentons funkcjonuje w modelu policentrycznym i chociaż kierujemy się wspólnymi wartościami, to każde biuro ma własną koncepcję działań pro bono i ją swobodnie realizuje, uwzględniając specyfikę kraju, regionu i aktualne potrzeby. W Polsce od ponad roku skupiamy się bardzo na pomocy Ukrainie i uchodźcom z tego kraju. Ale są też projekty ponadnarodowe, wykorzystujące nasz światowy zasięg. Na przykład teraz, wraz z Helsińską Fundacją Praw Człowieka i naszymi partnerami z Europy, pracujemy nad opracowaniem standardów postępowania z osobami zaginionymi – mówi Patrick Radzimierski, partner kierujący działalnością pro bono w warszawskim biurze Dentons.

Emocji czasami nie da się ukryć

Warszawa wyróżnia się na tle europejskich biur Dentons, jeśli chodzi o pracę charytatywną. Sprawia to też bliskość działań wojennych za naszą wschodnią granicą.

– Rok 2022 był absolutnie rekordowy, jeśli chodzi o zaangażowanie kancelarii w pomoc prawną pro bono. Otworzyliśmy 28 nowych projektów, a kilkudziesięciu prawników przepracowało łącznie 8 177,4 godziny pro bono – informuje Iga Niewiadomska, odpowiedzialna w kancelarii m.in. za komunikację, wizerunek oraz inicjatywy pro bono.

– Chcę serdecznie podziękować za tę pracę, nie tylko prawnikom, bo przecież projekty pro bono wymagają zaangażowania także od personelu pomocniczego, np. tłumaczy czy asystentów – dodaje mecenas Radzimierski.

W październiku 2022 r. w siedzibie kancelarii prawnicy Dentons spotkali się z przedstawicielami organizacji trzeciego sektora (organizacje pozarządowe non profit). Poza wymianą doświadczeń na temat bieżącej pracy organizacji pozarządowych odbyły się również prelekcje na temat zagadnień przydatnych w ich pracy: kapitał żelazny w NGO, odpowiedzialność cywilnoprawna i karna osób zarządzających takimi podmiotami. Uczestnicy spotkania zgodzili się, że nieodpłatna pomoc prawników jest dla nich bezcenna w dzisiejszych czasach.

Czasami pomaganie wiąże się z niezwykle silnymi emocjami zarówno po stronie beneficjentów, jak i pomagających. Takie emocje często towarzyszyły prawnikom Dentons, gdy pomagali uchodźcom z ogarniętej wojną Ukrainy. Byli wśród nich ukraińscy koledzy – prawnicy z Kijowa, a także grupa dzieci będących pod opieką Fundacji Ocalenie, które w Polsce przebywały dzięki wsparciu finansowemu Dentons Europe Foundation.

– Niesamowite było obserwowanie zarówno tych reakcji dzieci, gdy pełne powagi przemierzały nasze biuro i przebierały się w prawnicze togi, jak i naszych pracowników, wśród których byli prawnicy z Ukrainy – mówi z uśmiechem Iga Niewiadomska. W wielu przypadkach pomoc pro bono dla uchodźców wykraczała poza doradztwo prawne. To również emocje, empatia i zrozumienie sytuacji, w jakiej znalazł się drugi człowiek. Zdarzało się, że prawnicy towarzyszyli podopiecznym chociażby podczas wizyty u lekarza.

– Kiedy siedzi się w punkcie recepcyjnym dla uchodźców, naprzeciwko osoby ocalałej ze zbrodni wojennych, to przychodzi taki moment, że człowiek ma szansę wrócić do korzeni i przypomnieć sobie, po co został prawnikiem – mówi mec. Patrick Radzimierski.

Sprawa ważna nie tylko dla więźniów

Nie uda nam się tutaj opisać wszystkich działań pro bono kancelarii Dentons, ale postanowiliśmy zwrócić uwagę na dwa najciekawsze projekty, o których mało kto wie, a które naszym zdaniem są ważne społecznie.

Pierwszy z nich dotyczy diagnostyki w kierunku zakażenia HCV w zakładach penitencjarnych. HCV to wirus wywołujący przewlekłe oraz ostre zapalenie wątroby typu C – chorobę prowadzącą do poważnych powikłań, których leczenie jest trudne i kosztowne. Jednocześnie w postaci przewlekłej WZW jest trudna do zdiagnozowania, a chory może nieświadomie zakazić inne osoby. Do zakażenia może dojść podczas zranienia nożyczkami, brzytwą, wykonywania tatuażu czy piercingu, bójek, wstrzykiwania narkotyków itp.

– Udowodnione zostało, że do zakażenia wyjątkowo często dochodzi w zakładach karnych, dlatego w wielu krajach osadzeni są testowani na obecność HCV. Ale nie w Polsce. Tymczasem HCV to bomba z opóźnionym zapłonem, której siła rażenia dotyka nie tylko samych osadzonych, ale także ich rodziny, a pośrednio całe społeczeństwo, gdyż wirus nie zatrzymuje się na bramie więzienia, i to my wszyscy ponosimy koszty leczenia osób chorych na WZW – wyjaśnia radca prawny Adam Odojewski, który pomaga ten stan rzeczy zmienić, doradzając Fundacji Urszuli Jaworskiej. Fundacja gotowa jest wziąć na swoje barki organizację akcji przeprowadzenia testów przesiewowych na obecność HCV wśród osadzonych. Badania takie są stosunkowo tanie, a szeroko zakrojona akcja testowania mogłaby skutecznie ograniczyć rozszerzanie się zakażeń. Zielone światło do tego wkrótce ma dać Ministerstwo Zdrowia i kierownictwo służby więziennej.

– Moja rola to przygotowanie wszystkiego od strony prawnej. Zająłem się tym, gdyż jako prawnik mam 15 lat doświadczenia w doradztwie prawnym i regulacyjnym na rzecz szeroko rozumianej branży ochrony zdrowia – mówi mec. Odojewski.

Sposób na lukę czynszową

Kolejny wart uwagi projekt w Dentons jest realizowany razem z Fundacją Habitat for Humanity pomagającą osobom w trudnej sytuacji mieszkaniowej. Kancelaria wspierała fundację przy wdrażaniu przepisów, które wprawdzie obowiązują od trzech lat, ale w praktyce są martwe. A dotyczą zakładania społecznych agencji najmu z udziałem gminy. W 2021 roku program został nagrodzony nagrodą Real Estate Impactor przyznawaną przez redakcję „Rzeczpospolitej” i „Rzeczpospolita Nieruchomości” w kategorii: najważniejsza inicjatywa wnoszącą nową jakość dla mieszkańców.

– Agencje najmu społecznego mogą tworzyć gminy. Mają one pomóc między innymi w likwidacji tzw. luki czynszowej dotyczącej osób, które mają zbyt wysoki dochód, aby spełnić ustalane przez gminy kryteria najmu mieszkań komunalnych, ale już za niski, aby dostać kredyt – mówi Magdalena Witka, adwokat w Zespole Nieruchomości warszawskiego biura Dentons. Ale nie są to jedyne warunki, które powinien spełnić najemca korzystający z najmu społecznego, a które ustalać mają gminy.