Jak Tarcza Wschód ma zatrzymać wroga? Fortyfikacje na granicy z Rosją i Białorusią

Sztab Generalny WP ustali dokładne lokalizacje fortyfikacji, które powstaną na granicy z Rosją i Białorusią. Inwestycje mają ułatwić specjalne przepisy.

Aktualizacja: 21.05.2024 06:07 Publikacja: 21.05.2024 04:30

Donald Tusk na granicy z Białorusią

Donald Tusk na granicy z Białorusią

Foto: PAP, Paweł Supernak

Ministerstwo Obrony pracuje nad szczegółowymi rozwiązaniami związanymi z Narodowym Programem Odstraszania i Obrony Tarcza Wschód. Premier Donald Tusk zapowiedział przeznaczenie 10 mld zł na wzmocnienie bezpieczeństwa granicy. Na całej długości granicy z Rosją i Białorusią mają powstać m.in. fortyfikacje i inne zapory inżynieryjne, aby utrudnić działanie przeciwnika. Mowa m.in. o zalesieniu, budowaniu dróg rokadowych wzdłuż pasa granicznego (wykorzystywanych do przegrupowania wojsk), tworzeniu naturalnych barier, jak nasypy czy regulacja rzek.

Projekt przygotuje międzyresortowy zespół obejmujący resorty obrony, klimatu, infrastruktury, aktywów państwowych oraz MSWiA. – Inwestycje na granicy potrwają kilka lat – mówi „Rz” Cezary Tomczyk, wiceminister obrony narodowej. MON będzie m.in. analizowało rozwiązania państw basenu Morza Bałtyckiego, m.in. Finlandii pod kątem ich możliwego zastosowania w Polsce. W styczniu Litwa, Łotwa i Estonia zapowiedziały budowę umocnień na granicy z Rosją.

Inwestycje na granicy potrwają kilka lat

Cezary Tomczyk, wiceminister obrony narodowej

Szczegółową koncepcję i lokalizacje umocnień inżynieryjnych przygotuje zespół Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.

Prace będą realizowane na podstawie przygotowywanego przez resort obrony projektu ustawy o inwestycjach kluczowych dla bezpieczeństwa państwa. Ma ona m.in. uprościć procedury prawne związane z budową umocnień, ale też np. nowych koszar dla wojska oraz hangarów dla samolotów.

Szczegółów planu Tarcza Wschód nie znają jeszcze samorządy

Szczegółów planu nie znają jeszcze samorządy obszarów przygranicznych, czy np. dyrekcja Białowieskiego Parku Narodowego, choć na granicy z Białorusią w okolicach Hajnówki, Białowieży i Narewki znajdują się tereny chronione.

Szczegółów planu nie znają jeszcze samorządy obszarów przygranicznych, czy np. dyrekcja Białowieskiego Parku Narodowego

– Wszelkie działania wzmacniające granicę mają oczywiście poparcie prezydenta – usłyszeliśmy nieoficjalnie od urzędnika Kancelarii Prezydenta RP, ale ta inicjatywa nie była jeszcze z nim konsultowana. – Nie trafił do nas żaden dokument, natomiast nie są to też nowe rozwiązania. Operacyjne przygotowanie terenu wspierające możliwość obrony było dyskutowane jeszcze przez poprzedni rząd – słyszymy.

Przypomnijmy, że już na początku 2023 r. wojsko na zamkniętych drogach prowadzących do granicy z Rosją i Białorusią ustawiło żelazne i betonowe zapory, tzw. czeskie jeże.

Tarcza Wschód może spowodować wywłaszczenia

Jakie prawa przysługują właścicielom, jeśli w związku z ochroną granic państwo będzie zajmować nieruchomości? – Co do zasady wywłaszczeń nie da się uniknąć. Przeniesienie prawa własności nieruchomości na Skarb Państwa, w związku z realizacją celu publicznego, następuje w drodze decyzji administracyjnej i nie wymaga zgody dotychczasowego właściciela. Należy mu się w zamian słuszne odszkodowanie – mówi „Rzeczpospolitej” prawnik Mirosław Ochojski, prokurent Kancelarii Prawnej INLEGIS Kołodziej Nogala sp.k., współtwórca kampanii społecznej www.jakprzeżyćwywłaszczenie.pl.

Czytaj więcej

Czym może być "Tarcza Wschód"? Ekspert: Fortyfikacje mogą sięgać 100 km w głąb kraju

Dodaje, że jest wiele podstaw prawnych do wywłaszczeń. Najistotniejszą z nich jest ustawa o gospodarce nieruchomościami, która definiuje cele publiczne, uzasadniające przejęcie nieruchomości, także tych związanych z obronnością kraju.

Poza tym istnieje kilkanaście tzw. specustaw, które pozwalają na wywłaszczenia w ramach szybszej procedury, na poszczególne cele (np. drogowe, kolejowe, lotniskowe). Z kolei na potrzebę budowy zapory na granicy z Białorusią uchwalono ustawę o budowie zabezpieczenia granicy państwowej.

Mirosław Ochojski wyjaśnia, że sama instytucja wywłaszczenia na cele publiczne nie jest społecznie podważana. Jednak od lat zwraca on uwagę na uprzywilejowanie inwestora kosztem właścicieli nieruchomości. Odszkodowania są wypłacane wiele miesięcy po wywłaszczeniu, są zaniżane i często nie wystarczają na odtworzenie utraconej nieruchomości.

Ministerstwo Obrony pracuje nad szczegółowymi rozwiązaniami związanymi z Narodowym Programem Odstraszania i Obrony Tarcza Wschód. Premier Donald Tusk zapowiedział przeznaczenie 10 mld zł na wzmocnienie bezpieczeństwa granicy. Na całej długości granicy z Rosją i Białorusią mają powstać m.in. fortyfikacje i inne zapory inżynieryjne, aby utrudnić działanie przeciwnika. Mowa m.in. o zalesieniu, budowaniu dróg rokadowych wzdłuż pasa granicznego (wykorzystywanych do przegrupowania wojsk), tworzeniu naturalnych barier, jak nasypy czy regulacja rzek.

Pozostało 88% artykułu
Wojsko
Gen. Maciej Klisz: Jesteśmy na kursie kolizyjnym
Wojsko
Wojsko ma nadmiar chętnych, poprawi jednak jakość szkolenia
Wojsko
Oficjalnie otwarcie bazy USA w Redzikowie. Andrzej Duda: Niech będzie swoistym symbolem
Wojsko
Gen. Bieniek: Baza USA w Redzikowie to kolejny element efektywnego odstraszania
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Wojsko
Szef Sztabu Generalnego przyznaje: Wojna realnie nam zagraża