Od 1 lipca większa ochrona przed wyzyskiem mniej świadomych

Weszły w życie przepisy ułatwiające obronę przed 
tzw. hodowaniem długów i nieuczciwymi zachowaniami partnerów umów.

Publikacja: 30.06.2022 15:27

Od 1 lipca większa ochrona przed wyzyskiem mniej świadomych

Foto: Fotorzepa

Zmiany te, służące ochronie zwłaszcza osób mniej w prawie rozeznanych lub niedoświadczonych, przewiduje nowela kodeksów cywilnego oraz postępowania cywilnego autorstwa Ministerstwa Sprawiedliwości. Właśnie weszła w życie.


Hodowanie długów polega na tym, że tzw. zawezwanie do próby ugodowej, co wymaga dość prostego wystąpienia do sądu (podobnie jak wszczęcie mediacji), nie ma już skutkować przerwaniem biegu przedawnienia, ale jego zawieszeniem, co będzie wydłużać okres przedawnienia jedynie o czas trwania tej procedury ugodowej. W praktyce to dwa–cztery miesiące.


Mimo że przed kilku laty skrócono istotnie okresy przedawnienia – zwłaszcza najdłuższy dziesięcioletni do sześciu lat (ale dla różnych roszczeń są one różne), to nadal niektórzy wierzyciele, firmy windykacyjne przedłużają ten okres kolejnymi właśnie zawezwaniami do ugody. Zresztą najczęściej nie kończą się one ugodą, bo też nie ugoda bywa zwykle celem, ale odwleczenie przedawnienia.

Co się tyczy wyzysku, który polega, jak mówi art. 388 § 1 kodeksu cywilnego, na tym, że strona umowy, wyzyskując przymusowe położenie, niedołęstwo, niedoświadczenie lub brak dostatecznego rozeznania drugiej strony, w zamian za swoje świadczenie przyjmuje albo zastrzega świadczenie, zapłatę, która w chwili zawarcia umowy przewyższa rażąco wartość jej własnego świadczenia. Wtedy wyzyskana osoba może według własnego wyboru żądać zmniejszenia swego świadczenia lub zwiększenia należnego jej albo też unieważnienia umowy. Zmiana polega na tym, że żądanie unieważnienia umowy nie jest już uzależnione od nadmiernego utrudnienia pierwszego rozwiązania – tj. modyfikacji świadczenia.


Dodano też przepis, że jeśli wartość świadczenia jednej ze stron w chwili zawarcia umowy przewyższa co najmniej dwukrotnie wartość świadczenia wzajemnego, domniemywa się, że przewyższa je w stopniu rażącym. To z kolei ułatwia poszkodowanemu wyzyskiem skorzystanie z tej drogi modyfikacji czy rozwiązania umowy.


Po trzecie, powyższe uprawnienia nie będą już wygasać – jak do tej pory – z upływem lat dwóch od dnia zawarcia umowy, ale dopiero z upływem trzech lat, a jeżeli stroną umowy jest konsument – nawet z upływem lat sześciu.

Nowela zwalnia też z obowiązku zapłaty czynszu stale mieszkających z najemcą pełnoletnich zstępnych na jego utrzymaniu, którzy nie są w stanie utrzymać się samodzielnie.


Ważne są też przepisy przejściowe. Do mediacji oraz postępowań pojednawczych wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie tej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Tak samo do umów zawartych przed dniem wejścia w życie tej ustawy, jak też roszczeń czynszowych powstałych przed 30 czerwca 2022 r.


Podstawa prawna: ustawa 
z 2 grudnia 2021 r. o zmianie kodeksu cywilnego, kpc i niektórych innych ustaw, Dz. U. z 29 grudnia 2021 r. poz. 2459

Zmiany te, służące ochronie zwłaszcza osób mniej w prawie rozeznanych lub niedoświadczonych, przewiduje nowela kodeksów cywilnego oraz postępowania cywilnego autorstwa Ministerstwa Sprawiedliwości. Właśnie weszła w życie.


Hodowanie długów polega na tym, że tzw. zawezwanie do próby ugodowej, co wymaga dość prostego wystąpienia do sądu (podobnie jak wszczęcie mediacji), nie ma już skutkować przerwaniem biegu przedawnienia, ale jego zawieszeniem, co będzie wydłużać okres przedawnienia jedynie o czas trwania tej procedury ugodowej. W praktyce to dwa–cztery miesiące.


Pozostało 81% artykułu
Podatki
Skarbówka zażądała 240 tys. zł podatku od odwołanej darowizny. Jest wyrok NSA
Prawo w Polsce
Jest apel do premiera Tuska o usunięcie "pomnika rządów populistycznej władzy"
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 później niż zazwyczaj. Oto terminy dla wszystkich województw
Praca, Emerytury i renty
Ile trzeba zarabiać, żeby na konto trafiło 5000 zł
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Prawo karne
Rząd zmniejsza liczbę więźniów. Będzie 20 tys. wakatów w celach