NIK przypomina, że w latach 2008-2015 przeprowadzono centralizację struktur Policji i zlikwidowano część posterunków. W wyniku czego — ze względu na aspekty ekonomiczne i organizacyjne — zamknięto 477 spośród 815 istniejących w 2007 r. Liczba posterunków Policji na koniec 2015 r. wynosiła 397.
Niektóre dane wskazywały wręcz na poprawę stanu bezpieczeństwa
Z przeprowadzonej kontroli wynika, że rozpoczęty w 2016 r. proces odtwarzania posterunków nie był rzetelnie zaplanowany i realizowany. NIK wytyka, że nie wypracowano jego spójnej koncepcji, ani obiektywnych kryteriów pozwalających na ocenę zasadności otwierania posterunków oraz ich optymalnych lokalizacji. Co więcej, kluczowym czynnikiem decydującym o strukturze i dyslokacji sił policyjnych były subiektywne oczekiwania społeczne, wyrażane w niektórych przypadkach nawet przez pojedyncze osoby.
Jak czytamy, szczegółowe badanie próby 31 nowo otwartych posterunków, dla których sporządzono wymaganą dokumentację wykazało, że w żadnym z tych przypadków zawarte w analizach parametry dotyczące bezpieczeństwa i efektywności pracy Policji nie wskazywały jednoznacznie na potrzebę utworzenia posterunku Policji. Wnioski o odtworzenie posterunków były pozytywnie rozpatrywane, pomimo że ze sporządzonych analiz bezpieczeństwa nie wynikały w sposób jednoznaczny negatywne tendencje występujące od momentu likwidacji posterunku. Niektóre dane wskazywały wręcz na poprawę stanu bezpieczeństwa na danym terenie. W dwóch przypadkach wnioski o utworzenie posterunku zostały zaakceptowane przez Kierownictwo KGP pomimo kilkukrotnie wyrażonej, negatywnej opinii właściwych komendantów powiatowych. Jeden z nich wskazał nawet, że w przypadku wyodrębnienia ze struktur powiatowych etatów na posterunek, mogą wystąpić trudności we właściwej dyslokacji służby, a w skrajnym przypadku może przyczynić się to do wzrostu zagrożenia bezpieczeństwa i porządku publicznego na terenie innych gmin powiatu — podaje NIK.
Posterunki zamknięte i niedostępne dla obywateli
W raporcie wytknięto, że Komendant Główny Policji oraz nadzorujący go Minister nie wiedzieli, czy wydatkowanie przez Policję na odtworzenie posterunków co najmniej 107 mln zł do połowy 2023 r., było rozwiązaniem celowym i gospodarnym, a także czy przyczyniło się ono do poprawy poziomu bezpieczeństwa obywateli.
NIK podkreśla, że kluczowym zidentyfikowanym problemem w kwestii organizacji nowo utworzonych posterunków były niskie stany etatowe oraz duża liczba wakatów (ponad 10% według stanu na 1 lipca 2023 r.). „Mimo chęci wzmocnienia nowych posterunków stanowiskami z rezerwy etatowej Komendanta Głównego Policji, dziewięć z dziesięciu objętych szczegółowym badaniem posterunków stanowiły małe komórki organizacyjne liczące od pięciu do siedmiu etatów funkcjonariuszy. Powyższe, w połączeniu z dynamicznie zwiększającą się liczbą wakatów w Policji oraz innymi powodami stwarzało trudności w organizacji służby funkcjonariuszy. Powodowało to występowanie wielu pojedynczych dni (a w jednym przypadku prawie trzytygodniowego okresu), w których objęte kontrolą posterunki były zamknięte i niedostępne dla obywateli” - czytamy.
