Reforma Trybunału. Projekt zmian w konstytucji do poprawy

W Senacie trwają prace nad projektem nowelizacji konstytucji, który jest częścią opracowanego przez resort sprawiedliwości planu gruntownych zmian w TK, nazwanego „czteropakiem Bodnara”.

Reforma Trybunału. Obecni sędziowie muszą odejść

Proponowana nowelizacja ustawy zasadniczej zakłada m.in. wygaszenie trwającej kadencji sędziów, wprowadzenie przy wyborze sędziego czteroletniej karencji dla osób, które pełniły określone funkcje polityczne (jak poseł, senator czy członek rządu). Wreszcie propozycja przewiduje stworzenie podstaw dla szerszego stosowania przez sądy rozproszonej kontroli konstytucyjności.

Do senackiej komisji ustawodawczej trafiły już ekspertyzy konstytucjonalistów, w których wskazano na potrzebę uzupełnienia projektu m.in. o jasne określenie statusu tzw. sędziów dublerów i ograniczenie kandydowania do TK dla wiceministrów i radnych. Krytyczną opinię przedstawił też Sąd Najwyższy.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Naprawa Trybunału. Zmiany w konstytucji wymagają modyfikacji

Projekt zmiany konstytucji w sprawie Trybunału Konstytucyjnego trzeba uzupełnić - twierdzą konstytucjonaliści. Należy ograniczyć możliwość kandydowania do TK dla wiceministrów i radnych oraz jasno określić status tzw. sędziów dublerów.

We wtorek nad propozycją zmian w konstytucji debatowano podczas wysłuchania publicznego w Senacie. Uwagi i zastrzeżenia do proponowanych rozwiązań zgłosiło ponad 20 osób reprezentujących m.in. organizacje związane z wymiarem sprawiedliwości i społeczeństwem obywatelskim.

Większość z nich zgodziła się, że mamy do czynienia z kryzysem funkcjonowania Trybunału Konstytucyjnego. Zdanie to wyraził m.in. przewodniczący senackiej komisji ustawodawczej senator Krzysztof Kwiatkowski. - Mamy problem z TK i nikt uczciwy nie może udawać, że go nie ma. (…) TK do 2015 r. średnio wydawał rocznie na ogół 60-70 wyroków. W 2022 r. tych wyroków było kilkanaście. To pokazuje zakres niewykonywania swoich obowiązków przez Trybunał – mówił Kwiatkowski. Wyraził też przekonanie, że projekt zmian konstytucji wyjdzie z Senatu, zastrzegając przy tym, że po uwzględnieniu niektórych uwag i opinii może on jednak różnić się od obecnego.

Kwestia rozproszonej kontroli konstytucyjności do poprawy

Wiele wątpliwości dotyczyło propozycji rozszerzenia stosowania konstytucji w sposób bezpośredni przez sądy, czyli tzw. rozproszonej kontroli konstytucyjności. - To jest skok na Trybunał Konstytucyjny. Każdy sędzia zaangażowany politycznie będzie mógł, realizując swoje sympatie polityczne czy światopoglądowe, pominąć określony przepis pod hasłem „jest niezgodny konstytucją”, np. niezgodny dla interesu tzw. kasty sędziowskiej – twierdził były wiceszef MS Łukasz Piebiak.

Wtórował mu sędzia Adam Jaworski ze stowarzyszenia „Sędziowie RP”. - Jeżeli dopuścimy rozproszoną kontrolę konstytucyjności w szerokim zakresie, to istnieje niebezpieczeństwo rozbieżności rozstrzygnięć co do tego, czy określony przepis obowiązuje czy nie – mówił sędzia.

Inne zastrzeżenia do tego rozwiązania zgłaszał dr Marcin Szwed z Uniwersytetu Warszawskiego. Wskazywał, że proponowane przepisy wymagają doprecyzowania kwestii bezpośredniego stosowania konstytucji. Jego zdaniem bez tej poprawki sądy mogą mieć wątpliwości, czy zadanie pytania prawnego jest dopuszczalne. Szwed opowiedział się też za wydłużeniem kadencji prezesa TK z proponowanych w projekcie trzech lat do sześciu lat bez możliwości reelekcji.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Reforma Trybunału. Sąd Najwyższy ostro o zmianach w konstytucji

Sąd Najwyższy kwestionuje proponowaną zmianę konstytucji w sprawie Trybunału Konstytucyjnego. Ingerencja w status sędziów, nieprzewidywalność, brak argumentacji - to niektóre zarzuty SN sformułowane w opinii do projektu.

Zmienić sposób wyboru sędziów TK

Jego zdaniem w projekcie zabrakło też propozycji zmiany procedury wyboru sędziów TK. - Nie mam wątpliwości, że ta procedura jest wadliwa i umożliwia upolitycznienie tego organu. Należy odebrać Sejmowi monopol na wybór sędziów i przekazać częściowo tę kompetencję Senatowi i prezydentowi – mówił Szwed.