PiS ustępuje nieco w sprawie sądów jednoosobowych

Prezentując projekt przywrócenie sądów trzyosobowych Grzegorz Lorek poseł sprawozdawca zapowiedziała autopoprawkę, że projekt wciąż przewiduje, że w II instancji sąd orzeka jednoosobowo, ale prezes sądu może zarządzić skład trzyosobowy.

Publikacja: 06.07.2023 18:50

PiS ustępuje nieco w sprawie sądów jednoosobowych

Foto: Fotorzepa / Piotr Guzik

Bardzo możliwe, że do uchwalenia ustawy dojdzie jeszcze na tym posiedzeniu.

Procedowana w Sejmie nowela Kodeksu postępowania cywilnego, ma być sposobem na zamieszanie w sądach jakie wywołała uchwała siedmiu sędziów Izby Pracy z 26 kwietnia br., kwestionująca jednoosobowe sądy w sprawach prowadzonych na podstawie Kpc. w drugiej instancji, które wprowadzono w miejsce trzyosobowych składów sędziowskich na czas epidemii covid, i jeszcze rok po zniesieniu stanu zagrożenia epidemicznego (to nastąpiło 1 lipca br).

Uchwała siedmiu sędziów (przy trzech zdaniach odrębnych), a zwłaszcza nadanie jej mocy zasady prawnej z natychmiastową skutecznością (co wiąże formalnie inne składy SN, a siłą znaczenia SN także inne sądy) spotkała się z szeroką krytyką, do SN wpłynęło już kilka pytań prawnych jak ją stosować, a jeden ze składów SN skierował pytanie do Trybunału o konstytucyjność tak mocnej ingerencji uchwały w ustrój sadowniczy. Tymczasem jedni sędziowie orzekają w składach jednoosobowych, inni w trójkowych, choćby ze względu na ryzyko podważenia jednoosobowego wyroku.

Czytaj więcej

Większość orzekających raczej uzna uchwałę SN w sprawie składów sędziowskich

W tej sytuacji rząd zaproponował nowelę, że sąd II instancji rozpoznawać będzie jak kiedyś w składzie jednego sędziego, z wyjątkiem spraw o roszczenia majątkowe, w których wartość sporu przekracza milion zł. lub była już w pierwszej instancji rozpatrywana przez trzech sędziów na podstawie decyzji prezesa sądu, ze względu na szczególną zawiłość lub precedensowy charakter.

Zaaprobowała te propozycje sejmowa Komisji ds. Kodyfikacji, ale obrońców trzyoosobowych składów odwoławczych nie brak. Poseł Barbara Dolniak (KO) pytała, na podstawie jakich badań czy konsultacji proponuje się to rozwiązanie będące w kontrze do wieloletniej praktyki, że w wyższych instancjach orzekają składy wieloosobowe, gdyż są w stanie lepiej zbadać stan faktyczny sprawy, gdyż sędziowie mają różne doświadczenie. Przedstawiciele MS odpierali, że losowanie sędziów wydłużyło formowanie składów trzyoosobowych, a nie odnotowano, by orzeczenia jednego sędziego były gorsze niż trzech, ale Marcin Warchoł, wiceminister sprawiedliwości, powiedział, że możliwe, że będzie to, rozwiązanie przejściowe.

Nowela wprowadza też na stałe, uruchomione na czas covid, zdalne rozprawy. Sędzia (w składzie większym jego przewodniczący) będzie mógł zarządzić posiedzenia jawne przy użyciu urządzeń teleinformatycznych jeżeli zagwarantowana będzie pełna ochrona praw procesowych stron i prawidłowy tok postępowania. W takim przypadku na sali sądowej przebywać mają sąd i protokolant, a pozostałe osoby uczestniczące w posiedzeniu nie muszą przebywać na sali sadowej, a zapis obrazu i dźwięku przekazuje się do miejsca ich przebywania, jeśli zgłoszą zamiar zdalnego udziału w posiedzeniu sądu.

Korzystanie ze zdalnych posiedzeń, czy raczej jak tu proponowane - hybrydowych, przyjmuje się coraz szerzej, najbardziej chyba wśród sędziów. Kilka dni temu np. w tej formie odbyła się rozprawa dotycząca 22 spraw frankowych, połączonych do wspólnego rozpoznania.

Są jednak też sceptycy wskazujący, że zdalne rozprawy winny być stosowane tylko w poważnych sprawach, Pewnie zadecyduje praktyka i być może ekonomia procesowa.

Trzecie czytanie ustawy możliwe jest jeszcze na tym posiedzeniu, a ma ona wejść w życie w lwiej części po upływie 14 dni od ogłoszenia.

Bardzo możliwe, że do uchwalenia ustawy dojdzie jeszcze na tym posiedzeniu.

Procedowana w Sejmie nowela Kodeksu postępowania cywilnego, ma być sposobem na zamieszanie w sądach jakie wywołała uchwała siedmiu sędziów Izby Pracy z 26 kwietnia br., kwestionująca jednoosobowe sądy w sprawach prowadzonych na podstawie Kpc. w drugiej instancji, które wprowadzono w miejsce trzyosobowych składów sędziowskich na czas epidemii covid, i jeszcze rok po zniesieniu stanu zagrożenia epidemicznego (to nastąpiło 1 lipca br).

Pozostało 86% artykułu
Podatki
Skarbówka zażądała 240 tys. zł podatku od odwołanej darowizny. Jest wyrok NSA
Prawo w Polsce
Jest apel do premiera Tuska o usunięcie "pomnika rządów populistycznej władzy"
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 później niż zazwyczaj. Oto terminy dla wszystkich województw
Praca, Emerytury i renty
Ile trzeba zarabiać, żeby na konto trafiło 5000 zł
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Prawo karne
Rząd zmniejsza liczbę więźniów. Będzie 20 tys. wakatów w celach