Nie umilkły jeszcze echa Kongresu Prawników Polskich, który odbył się w Gdańsku 24 czerwca 2023 r. Omówiono na nim liczne problemy polskiego wymiaru sprawiedliwości i przedstawiono konkretne propozycje ich rozwiązania przygotowane przez polskich prawników. Było ich tyle, że dało się przeoczyć projekt uregulowania kodeksu etyki legislatora, nad którym pracuje Polskie Towarzystwo Legislacji. Fakt, że pojawił się właśnie teraz, można uznać za znamienny.
Czuwają nad prawidłowością aktów prawnych
Zawód legislatora ma zasadnicze znaczenie w procesie tworzenia aktów prawnych. W 2022 r. było ich w Polsce najwięcej w historii. Zadaniem legislatorów jest czuwanie nad tym, aby były prawidłowe pod względem techniki prawodawczej, co jest niezbędne dla zapewnienia odpowiedniego poziomu polskiej legislacji. W praktyce tak zwanemu racjonalnemu prawodawcy można niestety wiele zarzucić, jednak stan polskiego systemu prawnego byłby z pewnością jeszcze gorszy, gdyby nie rzetelna praca legislatorów, wykonywana pod presją czasu wynikającą z tempa tworzenia nowych aktów prawnych.
Czytaj więcej
Są już projekty ustaw, które mają przywrócić praworządność w Polsce. Na zakończonym w sobotnie popołudnie III Kongresie Prawników w Gdańsku przedstawiono też koncepcje rozliczenia sędziów i prokuratorów, którzy w ostatnich latach łamali Konstytucję.
Przygotowują ustawy na podstawie zwyczaju
Legislatorzy podlegają w swojej pracy zasadom określonym w ustawie o ogłaszaniu aktów normatywnych, w zasadach techniki prawodawczej, a przede wszystkim w Konstytucji RP. Gdyby ustawodawca postępował zgodnie z tymi regulacjami, to wystarczyłyby do zapewnienia w pełni prawidłowego procesu legislacji. Praktyka jest jednak inna – warto zwrócić uwagę chociażby na liczne pomyłki przy ekspresowym uchwalaniu tzw. przepisów covidowych. Dlatego legislatorzy chcą uchwalić kodeks etyki, aby jednoznacznie określał ich prawa i obowiązki w trakcie tworzenia aktów prawnych.
Obecnie bowiem opierają się w dużej mierze na pewnych zwyczajach. Mogą one być dowolnie dookreślane w funkcjonowaniu poszczególnych podmiotów uczestniczących w procesie legislacyjnym, co rodzi niepewność, jakie są uprawnienia i obowiązki legislatorów.
