To jedno z pytań, na które odpowiedzi udzielił Rzecznik Praw Obywatelskich przez swoją infolinię (nr telefonu 800-676-676).
RPO przypomina, że prawo do utrzymywania kontaktów z dzieckiem jest prawem osobistym rodziców i przez to niezależnym od władzy rodzicielskiej. Osobista styczność rodziców z dziećmi jest zasadą, która jedynie w wyjątkowych przypadkach może podlegać ograniczeniu lub nawet wyłączeniu. Z tego powodu odstąpienia od wykonywania kontaktów nie uzasadnia samo subiektywne przekonanie jednego z rodziców, jeśli nie znajduje ono odzwierciedlenia w okolicznościach faktycznych danej sytuacji. Rzecznik dodaje, że realizacja osobistej styczności z dzieckiem może następować w różnej formie m.in. poprzez przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, jak również utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej (art. 113 § 2 k.r.o.).
Sytuacje, w których może nastąpić ograniczenie bądź wyłączenie kontaktów rodzica z dzieckiem określa Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Naczelną zasadą, która winna przyświecać zarówno decyzjom rodziców co do wykonywanej pieczy nad dzieckiem, jak i przesłanką, którą zawsze powinien brać pod uwagę sąd rodzinny jest dobro dziecka.
- Zatem, jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy ograniczy utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem. Sąd opiekuńczy może między innymi: zakazać spotykania się z dzieckiem, zakazać zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu bądź ograniczyć kontakty do określonych sposobów porozumiewania się na odległość (art. 1132 k.r.o.). W sytuacji, gdy dobro dziecka jest zagrożone wraz z wnioskiem o zmianę kontaktów, motywowanego tą okolicznością, może zostać złożony wniosek o zabezpieczenie, który po rozpatrzeniu przez Sąd ureguluje zasady i formy kontaktów na czas trwania postępowania sądowego - wyjaśnia RPO.
Rzecznik ostrzega, że próba utrudniania lub samowolnego ograniczania drugiemu rodzicowi kontaktów z dzieckiem, może skutkować wystąpieniem przez niego do sądu rodzinnego z wnioskiem o zagrożenie ukaraniem za utrudnianie wykonywania kontaktów z dzieckiem (bądź za ich nierealizowanie). W konsekwencji może to skutkować karą finansową dla rodzica, który do postanowienia o kontaktach się nie stosuje.
