Obywatel Palikot i afery gospodarcze. Co musi zmienić się w prawie?

Choć prokuratura zarzuciła biznesmenowi i byłemu politykowi oszukanie ponad 5 tys. osób na przeszło 70 mln zł, nie oznacza to, że Janusz Palikot dopuścił się 5 tysięcy prostych oszustw. Prokuratura bada bowiem założone przez niego skomplikowane struktury spółek, które w różny sposób pozyskiwały pieniądze z rynku na spłatę długów innych firm należących do Palikota. Według prokuratury, pokrzywdzonymi są pożyczkodawcy oraz inwestorzy. Prokuratura twierdzi, że zostali oszukani poprzez nieprawdziwe informacje o finansowej sytuacji firm należących do lubelskiego biznesmena.

Czytaj więcej

Prawo karne

Obrońca Janusza Palikota: Tymczasowe aresztowanie to handel wolnością

Prokuratura nader często woli korzystać z tymczasowego aresztowania, bo ułatwia jej to pracę – twierdzi dr Andrzej Malicki, adwokat, obrońca Janusza Palikota.

Sprawa Janusza Palikota. Podejrzany bitcoin?

Sprawa Janusza Palikota jest prawdopodobnie jeszcze daleko od zakończenia. Tymczasem „Rzeczpospolita” zapytała prawników prowadzących sprawy karne gospodarcze o to, jak w praktyce wygląda praca prokuratury i sądów, gdy mają do czynienia ze skomplikowanymi zagadnieniami gospodarczymi.

Gdy śledczy mają do czynienia z takimi zjawiskami, jak: stosowanie zaawansowanych struktur spółek, obrót kryptowalutami albo skomplikowanymi instrumentami finansowymi – nabierają podejrzeń. Jak zauważa radczyni prawna Magdalena Bartosiewicz, partner w kancelarii BDDG, stosuje się wtedy dość uciążliwe dla przedsiębiorców środki zapobiegawcze, choć nie zawsze ma to postać tymczasowego aresztowania.

– Jednak blokada środków na rachunku bankowym firmy i to na dwa, trzy lata bywa dotkliwym ciosem w jej płynność finansową. Teoretycznie taka blokada może trwać najwyżej sześć miesięcy, ale zdarza się, że prokuratura zaczyna traktować zablokowane pieniądze jako dowód w sprawie, a takie dowody można trzymać tak długo jak trwa postępowanie – opowiada prawniczka.

Co gorsza, przedsiębiorca, któremu nie postawiono zarzutów, właściwie nie ma możliwości skutecznej obrony. Nie ma bowiem statusu strony, a zatem nie może przeglądać akt sprawy.

– Może oczywiście opisywać śledczym cały swój biznes i różne transakcje, ale nie ma przy tym pewności, czy wyjaśnia akurat to, co się prokuraturze nie podoba – relacjonuje swoje doświadczenia Magdalena Bartosiewicz.

Czytaj więcej

Prawo karne

Obrońca Palikota: prokuratura popełniła przestępstwo. Składam zawiadomienie

Obrońca Janusza Palikota - mec. Jacek Dubois - zapowiedział złożenie doniesienia o możliwości popełnienia przestępstwa w związku ze złamaniem tajemnicy adwokackiej.

Nieco inne doświadczenia ma adw. Małgorzata Sobońska-Szylińska, partner w kancelarii Gekko Taxens.

– Zdarzyła się w mojej praktyce sprawa domniemanych oszustw podatkowych, gdzie Skarb Państwa mógł teoretycznie stracić blisko 100 mln złotych. W tej sprawie było ponad 20 oskarżonych, śledztwo zaś, a następnie postępowanie przed sądem toczyło się przez ponad dziesięć lat – wspomina Sobońska-Szylińska.

W tej sprawie koniec końców żadnego z podejrzanych nie aresztowano, a jedynie niektórym podejrzanym czasowo zakazano opuszczania kraju.

– Być może prokuratura wzięła wtedy pod uwagę ryzyko ewentualnej zapłaty przez Skarb Państwa wysokich odszkodowań za niesłuszne aresztowanie. Akurat w tamtym przypadku byłaby to słuszna obawa, gdyż sprawa ostatecznie zakończyła się uniewinnieniem przez sąd wszystkich oskarżonych – przypuszcza adwokatka.

W środowisku prawników zajmujących się prawem gospodarczym dość powszechny jest pogląd, że większość prokuratorów i sędziów z wydziałów karnych dość słabo zna się na ekonomii, rynku i prawie gospodarczym. Jednak, jak zauważa dr Hanna Gajewska-Kraczkowska, adwokat w kancelarii DZP, dziś sędziowie i prokuratorzy częściej niż kiedyś przechodzą szkolenia z tych zagadnień.

Janusz Palikot i inne sprawy gospodarcze. Ubodzy biegli w sądach?

– Mechanizm losowego przydziału spraw w sądach może sprawić, że daną sprawą zajmie się sędzia, który nie może się pochwalić wybitną wiedzą gospodarczą. Oczywiście może on powołać biegłego. Jednak przy obecnych stawkach pracy biegłych rzędu 35–70 zł za godzinę, do sądów nie zawsze trafiają najlepsi specjaliści znający się na sprawach rynku czy finansów – zauważa dr Gajewska-Kraczkowska.

Czytaj więcej

Prawo karne

Janusz P. oskarżony o to, za co rok temu został skazany

Znany biznesmen i były poseł Janusz P. został ponownie oskarżony o nielegalną reklamę alkoholu. Rok temu warszawski sąd wymierzył mu za to 80 tys. zł grzywny.

Jej zdaniem, wskazana byłaby podwyżka wynagrodzeń biegłych, ale można zastosować i inne rozwiązanie.

– Sędziowie mogliby powoływać niezależnych konsultantów, pomagających w weryfikacji opinii biegłych, a także podpowiadających sędziemu, jak formułować istotne pytania do uczestników procesu. W sprawach ważkich społecznie zapewne znaleźliby się konsultanci gotowi pracować bezpłatnie – postuluje dr Gajewska-Kraczkowska.