Posłowie PiS chcą dożywocia za "zabójstwo drogowe". I rozszerzenia konfiskaty aut

Poselski projekt nowelizacji kodeksu karnego wniesiony do Sejmu przez Andrzeja Adamczyka i Rafała Webera, którzy w poprzednim rządzie kierowali Ministerstwem Infrastruktury, przewiduje wprowadzenie „zabójstwa drogowego”, jako kwalifikowaną postać wypadku. Od 12 lat pozbawienia wolności do dożywocia ma grozić kierującego pojazdem (tak w ruchu lądowym, jak wodnym i powietrznym), który „nie licząc się ze skutkami swojego czynu” powoduje śmierć człowieka

Czytaj więcej

Prawo karne

Zabójstwo drogowe, czyli o jeden krok za daleko? Zamiast wykroczenia usiłowanie zabójstwa

Po wprowadzeniu nowego typu przestępstwa spora część czynów, które dziś stanowią wykroczenie, mogłaby być kwalifikowana jako usiłowanie zabójstwa – zwracają uwagę prawnicy.

Jak czytamy w uzasadnieniu, „na podstawie nowych przepisów wymiar sprawiedliwości będzie mógł przyjąć, że sprawca zabójstwa w ruchu komunikacyjnym „(..) działał umyślnie, jeżeli kierował pojazdem w stanie nietrzeźwości lub będąc odurzonym i było mu obojętne czy inni uczestnicy ruchu przeżyją jego jazdę w takim stanie”. Projektodawcy liczą, że ta nowa konstrukcja prawna umożliwi sądom sprawne orzekanie o winie sprawców najcięższych wypadków drogowych, które kończą się śmiercią przypadkowych osób. 

Kara równie surowa jak za ludobójstwo

- Kłopot polega na tym, że ten fragment uzasadnienia dość mocno rozmija się ze sformułowaniem, którym posługują się projektodawcy w treści projektowanego art. 173a k.k.. Gdyby brać za dobrą monetę ich intencję opisane w uzasadnieniu, to śmiało można byłoby bronić tezy, że w takich przypadkach już w tej chwili można skazywać takich sprawców za umyślne zabójstwo z art. 148 k.k. Bo jeżeli sprawca obejmował swoją świadomością możliwość pozbawienia kogoś życia i zgodnie z tym sformułowaniem „było mu obojętne, czy inni uczestnicy ruchu komunikacyjnego przeżyją jego jazdę w takim stanie” to mamy do czynienia z tzw. zamiarem ewentualnym – mówi dr Grzegorz Bogdan z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Jak tłumaczy, sprowadza się to tego, że sprawca przewiduje możliwość popełniania czynu zabronionego i ani tego chce, ani nie chce, czyli jest mu to obojętne. Gdyby się udało wykazać sprawcy ową obojętność woli, to sprawca nie byłby ścigany w oparciu o typy przestępstw komunikacyjnych, lecz po prostu za zabójstwo z zamiarem ewentualnym.

- Po drugie trudno mi zaakceptować tezę, że użycie w przepisie sformułowania „nie licząc się ze skutkami swojego czynu” uwolni wymiar sprawiedliwości od dywagacji na temat tego, czy mamy do czynienia z zachowaniem umyślnym czy nieumyślnym. Definicja umyślności czy nieumyślności określona w art. 9 k.k. nie ulega przecież zmianie. Tymczasem zbrodnię można popełnić wyłącznie umyślnie. Należałoby zatem domniemywać, że sprawca powinien obejmować zamiarem spowodowanie skutku w postaci śmierci człowieka - zwraca uwagę ekspert.

De facto byłaby to kwalifikowana, czyli zagrożona surowszą karą, postać zabójstwa. Jak zauważa karnista, projektowana kara – minimum 12 lat więzienia dla sprawcy wypadku ze skutkiem śmiertelnym – byłaby identyczna jak ta grożąca np. za wszczęcie czy prowadzenie wojny napastniczej, za ludobójstwo czy za czystki etniczne i surowsza niż za użycie broni masowego rażenia. Mało tego. Jak zauważa ekspert, jeżeli autorzy projektu zakładają a priori, że sprawca śmiertelnego wypadku będąc nietrzeźwym, odurzonym czy też prowadząc pojazd bez uprawnień, jest obojętny wobec skutku swojego czynu, to w takim razie samą jazdę w stanie nietrzeźwości, pod wpływem narkotyków czy nawet bez uprawnień należałoby uznać za usiłowanie zabójstwa drogowego.

Konfiskata za jazdę bez uprawień

Poza tym, projekt zrównuje sytuacje w których kierowca prowadzi nie nabywszy uprawnień i pomimo pozbawienia uprawnień (np. przez sąd, czy decyzją administracyjną). Nie chodzi tylko o zakazy prowadzenia pojazdu za przestępstwo lub wykroczenie. Z jazdą bez uprawnień mamy do czynienia również wtedy, gdy np. kierujący nigdy nie zdał na prawo jazdy, może prowadzić tylko w okularach – a ich zapomniał, ma uprawnienie na jakąś kategorię pojazdów, a jedzie pojazdem innej kategorii czy wreszcie minął termin ważności dokumentu. To również jest jazda bez uprawnień.

- Sytuacja kogoś, kto spowodowałby śmiertelny wypadek kilka tygodni po zdanym egzaminie, byłaby diametralnie różna od kogoś, kto spowodowałby taki wypadek kilka tygodni przez uzyskaniem uprawnień. W tym pierwszym przypadku sprawca odpowiadałby za „normalny” wypadek ze skutkiem śmiertelnym, temu drugiemu groziłoby od 12 lat do dożywocia – zauważa dr Bogdan.

Czytaj więcej

Prawo karne

Konfiskata auta za jazdę z zakazem prowadzenia? Konsekwencje śmierci na Trasie Łazienkowskiej

Po tragicznym wypadku na Trasie Łazienkowskiej, o którego spowodowanie podejrzany jest Łukasz Ż., Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiada m.in. dodanie do katalogu przestępstw zabójstwa drogowego.