Chwiejny transport i brak inwestycji? Fundusz autobusowy do zmiany

Zdaniem sygnatariuszy listu otwartego, który wpłynął do resortu infrastruktury, utworzony w 2019 r. Fundusz Rozwoju Przewozów Autobusowych (FRPA) pomógł zahamować, a na niektórych terenach nawet zmniejszyć tzw. wykluczenie transportowe. Tym niemniej instrument w postaci wsparcia dla organizatorów transportu, na które przeznaczany jest miliard złotych rocznie, wymaga zmian.

– Przede wszystkim dotacje z FRPA są przyznawane co do zasady na rok, przez co trudno jest zakontraktować usługi z przewoźnikami, którzy oczekują umów na okres od trzech do dziesięciu lat – mówi prof. Michał Wolański z Instytutu Infrastruktury, Transportu i Mobilności Szkoły Głównej Handlowej.

Czytaj więcej

Prawo karne

Motorniczy i konduktor będą chronieni jak policjant

Atakowanie pracowników transportu zbiorowego ma być surowiej karane.

Fundusz autobusowy: problem z umowami wieloletnimi

Co prawda od niedawna przepisy pozwalają na zawieranie umów wieloletnich, ale w tym roku było to możliwe tylko w pięciu województwach.

Zdaniem autorów apelu bez umów wieloletnich regionalny transport autobusowy będzie funkcjonować w sposób niestabilny, a organizatorzy i operatorzy dalej będą się obawiali większych inwestycji (np. w tabor autobusowy), które są ryzykowne przy rocznym horyzoncie finansowania. Dlatego chcą zwiększenia środków na dofinansowanie umów wieloletnich.

Kolejną istotną kwestią jest reforma systemu ulg ustawowych. Są one bardzo zróżnicowane (aż siedem stawek), w dodatku inne w komunikacji kolejowej, a inne w przewozach autobusowych czy w komunikacji miejskiej.

– To znacznie utrudnia wprowadzanie wspólnego biletu na różne rodzaje transportu. Dlatego zaproponowaliśmy radykalne uproszczenie sytemu poprzez ujednolicenie ulg w różnych rodzajach komunikacji, a nieco przy okazji wprowadzenie tylko dwóch stawek w wysokości 50 proc. i 100 proc. Natomiast oczywiście wszystkie te postulaty, które znalazły się w piśmie do ministra infrastruktury, to rozwiązania doraźne, możliwe do szybkiego wprowadzenia. W dalszej kolejności reformie powinien ulec cały system finansowania ulg ustawowych – dodaje prof. Wolański.

Fundusz autobusowy: zbyt późne ogłaszanie wyników rozdzielania dotacji

Kolejną kwestią do szybkiego uregulowania jest termin rozpatrywania wniosków o dotację, tak aby wyniki były ogłaszane co najmniej na dwa miesiące przed końcem roku. W poprzednich latach rezultaty naborów ogłaszano w ostatnich dniach grudnia, pomimo że dotyczyły wniosków na przewozy od początku stycznia.

– Praktyka, że organizator pozyskuje niezbędne środki dopiero na parę dni przed rozpoczęciem przewozów, nie pozwala na zapewnienie należytego (odpowiednio wczesnego) przepływu informacji na linii organizator – operator – pasażer – zwracają uwagę sygnatariusze apelu.

Ich zdaniem odwróceniu powinna ulec również kolejność przyznawania pieniędzy z FRPA. Dziś w pierwszej kolejności umowy zawierane są z gminami, co powoduje, że po wyczerpaniu puli środków na dane województwo czasem brakuje funduszy dla organizatorów transportu na dużym obszarze. Tymczasem taka procedura nijak ma się do rzeczywistych potrzeb mieszkańców, dla których kluczowa jest możliwość dotarcia do najbliższego miasta, stolicy powiatu lub stolicy województwa, bo tam są szkoły czy szpitale oraz miejsca pracy.

Ministerstwo Infrastruktury odniesie się do przedstawionych postulatów po ich przeanalizowaniu.