Czternasta emerytura z wieloma znakami zapytania. Będzie podwyżka?

Ten specjalny rodzaj wsparcia wprowadziła na stałe ustawa o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów (DzU z 2023 r., poz. 1407).

Wysokość i próg uprawniający do czternastej emerytury

Seniorzy do tej pory otrzymali już trzy przelewy. Dwa z nich były równe najniższej emeryturze obowiązującej po marcowej waloryzacji. Natomiast w ubiegłym roku podwyższono tę kwotę do 2650 zł rozporządzeniem Rady Ministrów (DzU2023.1673).

Czytaj więcej

Praca, Emerytury i renty

Podwyżka emerytur niższa, niż pierwotnie zakładał rząd

Emerytury i renty wzrosną od marca br. o 12,12 proc. Mówiono natomiast o wzroście o 12,3 proc.

Przypomnijmy, że czternastka przysługuje osobom, które mają prawo do jednego ze świadczeń długoterminowych, czyli pobierającym emerytury i renty w systemie powszechnym, emerytury i renty rolników, służb mundurowych, emerytury pomostowe, świadczenia i zasiłki przedemerytalne, renty socjalne, nauczycielskie świadczenia kompensacyjne, rodzicielskie świadczenia uzupełniające, świadczenia pieniężne przysługujące cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych oraz renty inwalidów wojennych i wojskowych.

Wypłata dodatkowej emerytury zależy od wysokości pobieranego świadczenia podstawowego. Pełną kwotę dostaną jedynie osoby, u których nie przekraczało ono 2,9 tys. zł. Pozostałym wypłata zostanie pomniejszona o różnicę między wysokością renty lub emerytury a kwotą kryterium, zgodnie z zasadą „złotówka za złotówkę”.

Czytaj więcej

Praca, Emerytury i renty

Dlaczego to emerytki najczęściej dostają grosze

Na niskie należności (groszowe emerytury) w przypadku pań wpływają kwestie związane z pełnieniem ról opiekuńczych.

Będzie podwyżka emerytur?

W ustawie zostawiona została natomiast furtka, która ma umożliwić rządzącym elastyczne kształtowanie wysokości świadczenia i terminu jego wypłaty w przyszłych latach. Te dwie kwestie mają być w każdym roku regulowane rozporządzeniami wydawanymi do 31 października.

Nasze nieoficjalne informacje wskazują, że nad takimi aktami rząd aktualnie pracuje.  Może to oznaczać, że zdecyduje się na podniesienie wysokości świadczenia ponad emeryturę minimalną. Właśnie opublikował natomiast założenia do rozporządzenia dotyczące terminu wypłaty czternastki. W tym roku będzie to wrzesień.

– Całe środowisko emerytów i rencistów bardzo na to liczy – mówi Elżbieta Ostrowska, przewodnicząca Polskiego Związku Emerytów Rencistów i Inwalidów.

Na podwyżkę czternastki negatywnie patrzy z kolei Łukasz Kozłowski z Federacji Przedsiębiorców Polskich.

– To nie jest optymalna forma zabezpieczenia społecznego osób, które zakończyły aktywność zawodową. Najlepiej byłoby, gdyby tę funkcję spełniały świadczenia podstawowe, a nie rozwiązania pozasystemowe, którymi są trzynastka i czternastka – uważa ekspert.

Oskar Sobolewski z HRK Payroll Consulting uważa natomiast, że jeżeli w tym roku nie będzie drugiej waloryzacji(związanej z wysoką inflacją), to świadczenie może zostać podwyższone powyżej najniższej emerytury.

Eksperci zastanawiają się także, co z podwyżką kryterium dochodowego (wspomniane 2,9 tys. zł), które pozostaje niezmienne od czterech lat.

Zapytaliśmy resort rodziny, pracy i polityki społecznej, czy planuje zmiany w tym zakresie. Nie otrzymaliśmy jednak odpowiedzi.

Czytaj więcej

Praca, Emerytury i renty

Gdzie są granice ochrony przedemerytalnej? Odpowie Sąd Najwyższy

SN rozstrzygnie, czy zakaz wypowiedzenia umowy z seniorem dotyczy także zatrudnienia, które kończy się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego.

Czternastka czy wzrost bazowej emerytury?

Natomiast głosy ekspertów co do zasadności takiego ruchu są podzielone.

– Zależy nam, żeby z czternastki skorzystało jak najwięcej osób starszych. Wszystkim seniorom ten dodatkowy zastrzyk gotówki bardzo się przydaje. Chcielibyśmy, aby krąg osób, do których to świadczenie trafi, był przynajmniej zbliżony do tego z ubiegłego roku, co oznacza konieczność podniesienia kryterium dochodowego – mówi Elżbieta Ostrowska.

Łukasz Kozłowski przyznaje, że zamrożenie kryterium dochodowego na poziomie 2,9 tys. zł będzie z każdym rokiem oznaczać zmniejszenie liczby osób uprawnionych do czternastki, ale nie sprzeciwia się temu trendowi.

– Jeżeli mamy zwiększać rolę systemu bazowego, to nie powinniśmy koncentrować się na rozbudowie wyjątków od ogólnie obowiązujących reguł – ocenia.

Jego zdaniem z tego punktu widzenia najbardziej racjonalne byłoby utrzymanie obowiązujących kryteriów.

– Oznaczałoby to stopniowe ograniczanie roli rozwiązań dodatkowych na rzecz tych systemowych – dodaje ekspert FPP.

Oskar Sobolewski przyznaje, że jeżeli rządzący chcą utrzymać rozwiązanie, jakim jest tzw. czternasta emerytura, powinni waloryzować też kryterium dochodowe.