Celem Sahry Wagenknecht nie są wschodnie landy, lecz całe Niemcy

Wybory w trzech landach na terenie dawnej NRD – Saksonii, Turyngii i Brandenburgii – odbyły się we wrześniu. Wielki sukces odniosła w nich skrajnie prawicowa Alternatywa dla Niemiec (AfD), którą inne partie izolują i obiecują nadal izolować.

Dlatego utworzenie tam rządów z większością w parlamentach landowych jest możliwe tylko razem z Sojuszem Sahry Wagenknecht (BSW), nowej – również antysystemowej i również prorosyjskiej – partii, mającej w programie elementy skrajnie lewicowe i skrajnie prawicowe. 

Czytaj więcej

Polityka

Niemcy mówią o nowej koalicji, jeżynowej. Z antysystemową partią Sahry Wagenknecht

Jedyny sposób na niedopuszczenie do władzy w trzech wschodnich landach AfD, to utworzenie koalicji tradycyjnych partii - CDU i SPD - z antysystemowym, prorosyjskim Sojuszem Sahry Wagenknecht. Taką, potencjalną na razie, koalicję nazwano w Niemczech jeżynową.

Już nawet ukuto nazwę dla koalicji, która mogłaby rządzić w tych trzech landach i składałaby się z chadeckiej CDU, socjaldemokratycznej SPD oraz BSW. Mówi się o niej koalicja jeżynowa, bo kolory używane przez te ugrupowania przypominają jeżyny w kilku fazach dojrzewania – czarny (CDU), fioletowy (BSW) i czerwony (SPD).

Dlaczego w żadnym landzie nie powstała na razie koalicja z udziałem partii Sahry Wagenknecht?

Na razie nie powstała żadna jeżynowa koalicja. I zapewne przed przyśpieszonymi wyborami na poziomie federalnym, które się mają odbyć 23 lutego, nie powstanie. W dwóch landach jeżynowe negocjacje trwają, w jednym, w Saksonii, już upadły. Tam toczą się rozmowy o powstaniu rządu mniejszościowego CDU i SPD. Byłby niestabilny, te dwie partie mają tylko 51 ze 120 mandatów w saksońskim landtagu, a AfD, przeciwko której trzeba by szukać większości w ważnych głosowaniach – 40. 

Ciekawe są motywy przerwania w Saksonii sondażowych rozmów z partią Sahry Wagenknecht. SPD obraziła się na nią za to, że poparła wniosek AfD, którą oficjalnie BSW też miała izolować, o powołanie komisji badającej wprowadzanie restrykcji w czasie pandemii koronawirusa.

Czytaj więcej

Polityka

Cena Sahry Wagenknecht. Prorosyjskość niezbędna do rządzenia na wschodzie Niemiec

We wschodnich landach za koalicję, w której nie ma AfD, trzeba zapłacić innej partii antysystemowej – Sojuszowi Sahry Wagenknecht. Ceną jest „pokój” w Ukrainie.

Problemem nie do przezwyciężenia było też żądanie BSW wprowadzenia do umowy koalicyjnej sprzeciwu wobec dostarczania broni Ukrainie i rozlokowania nowych amerykańskich rakiet w Niemczech. Sahra Wagenknecht nazywa takie punkty umowy (lub jej preambuły) „formułą pokojową” i nie daje się przekonać, że to broń i wsparcie dla Ukrainy to sprawy rządu federalnego, a nie landowego. Nacisk partii Wagenknecht okazał się nie do zniesienia nawet dla walczącego o pozostanie na stanowisku premiera Michaela Kretschmera, który dał się poznać jako najbardziej prorosyjski polityk w gronie liderów CDU. Utrzymywał bliskie stosunki z Władimirem Putinem.

Dylemat Turyngii. Jeżeli nie powstanie rząd anty-AfD, to AfD jeszcze się umocni

W Turyngii jeżynowe negocjacje nadal trwają. – Odbywają się po cichu i to dobrze. Sahrze Wagenknecht jednak zależy na konflikcie, a nie na harmonii. Do wyborów do Bundestagu potrzebuje skandali, dlatego przed nimi landowego rządu nie będzie. Na dodatek Wagenknecht nie może się skupiać na Turyngii, bo przyśpieszone wybory federalne ją zaskoczyły, nie ma nawet oddziałów swojej partii we wszystkich landach – mówi „Rzeczpospolitej” Sergej Lochthofen, pisarz i publicysta z Erfurtu, który przez dwie dekady był redaktorem naczelnym miejscowego dziennika „Thüringer Allgemeine”. 

Turyngia jest jedynym landem, w którym AfD wygrała wybory i to zdobywając aż jedną trzecią głosów. Ma 32 z 88 mandatów, co daje jej mniejszość blokującą w rzadkich, ale kluczowych decyzjach dla landu. – Jeżeli nie powstanie rząd anty-AfD, to AfD jeszcze się w Turyngii umocni – tłumaczy Lochthofen swoją ocenę trwających wciąż rozmów z BSW („po cichu i to dobrze”). Podkreśla też, że kandydat na premiera Mario Voigt z CDU ma dodatkowy problem, część posłów z jego partii wolałaby współpracę z AfD. I są to posłowie o mocnej pozycji, zdobyli bowiem mandaty w okręgach (na południu i wschodzie landu), a nie z listy landowej.

Czy Sahra Wagenknecht zablokuje ważną inwestycję militarną w Brandenburgii?

W Brandenburgii sytuacja wygląda inaczej niż w Saksonii i Turyngii. – Negocjujący powstanie jeżynowej koalicji politycy sprawiają wrażenie, jakby nie przejmowali się kryzysem rządu federalnego – mówi „Rzeczpospolitej” Anja Hennig, politolożka z Europejskiego Uniwersytetu Viadrina we Frankfurcie nad Odrą.