Syny: Pierwiastek choroby, którą razem mamy

Plus Minus: Mnóstwo osób słucha waszych piosenek, ale rzadko kto wie, o co w nich chodzi.

Robert Piernikowski: Nie trzeba wiedzieć, o co chodzi. Kiedy sam słucham muzyki, nie zastanawiam się, o co komuś chodzi. Bardziej obczajam, jak ktoś patrzy na świat i jaka atmosfera się z jego świata wyłania. Nie ma co szukać jakiegoś specjalnego klucza, wystarczy to poczuć.

Przemysław Jankowiak (1988): Ja słucham muzy po zenowsku, Syny są zenowskie.

Łatwo się pogubić w ciągach znaczeń, które wyrzucacie.

P.J.: Trzeba dać nura.

R.P.: Myślę, że zgubienie się jest całkiem spoko. Sam odkrywam znaczenia wersów i tego, jak to gra z muzyką, często długo po nagraniu płyty. Nie chcę tu się chwalić, ale każdy wers ma dwa albo trzy dna. Posługuję się przecież językiem.

W dodatku dziwnym językiem. Absolutnie osobnym. Zastanawiam się, czy wasze piosenki nie wymagają jakiegoś wytłumaczenia.

R.P.: Ja właśnie nie chcę zbyt wiele tłumaczyć. Nie z tego powodu, że mi się nie chce, ale wolałbym, żeby ludzie, którzy nas słuchają, robili to na własną rękę. Jesteśmy w szoku, co te utwory nam samym robią w głowach, sami je odkrywamy. Zresztą ja nie lubię objaśniania świata.

P.J.: Jak dostaję nagrane zwroty Roberta, to leci to u mnie w kółko na słuchawkach, i często dopiero po kilku dniach dociera do mnie, w jaki sposób coś zostało napisane, co spowodowało u Roberta taką, a nie inną reakcję. Po prostu rozkminiam to na swój sposób ?i czerpię z tego przyjemność.

Niektóre wasze utwory to takie impresje...

P.J.: Tak.

Hip-hopowy impresjonizm?

R.P.: Nie.

Bardziej tworzycie muzykę czy mitologię?

P.J.: Robimy przede wszystkim muzę, opowiadamy różne rzeczy.

R.P.: Robimy muzykę, która opowiada historie.

P.J.: To wszystko jest efektem różnych rozkmin, które z czasem stają się spójne.

Jak usłyszałem was na nowej płycie Pezeta, to po trzech sekundach wiedziałem na pewno, że to wy.

P.J.: Mamy swój styl.

R.P.: To jest jak z tekstyliami... dotykasz ?i od razu czujesz „primeshit quality"...

W nagradzanym na świecie teledysku „Nag Champa" dzieją się przedziwne rzeczy: wszystko dymi, straszy i nawet wybucha. Oglądając go, zastanawiałem się, skąd wy bierzecie na to pomysły? Co czytacie czy co bierzecie?

R.P.: Nie wiem, co mam powiedzieć... Takie pomysły nam przychodzą do głowy, takie rzeczy chcielibyśmy sami oglądać.

P.J.: Ten teledysk to nasz wspólny lot ?z Sebastianem Pańczykiem, który jest reżyserem klipu. Zderzyły się dwie wizje, które gdzieś musiały się przeciąć. Sebastian za każdym razem pytał: „Czy to jest synowskie?".

Jak rozpoznać, co jest synowskie?

P.J.: To tylko my z Robertem wiemy. Z Sebastianem nasze wizje się złączyły i nazwaliśmy to pierwiastkiem choroby, którą razem mamy.

R.P.: Po prostu sobie sami to tak nazywamy, ale patrząc z boku, jest to pewnie wynikiem naszej wrażliwości, sposobu patrzenia na świat. Nie ustalamy sobie sami jakiejś granicy synostwa. To się cały czas odświeża i zmienia, bo działamy intuicyjnie. Utwór „Nag Champa" powstał w ostatniej chwili, przed oddaniem płyty, a okazał się ważnym elementem w kontekście jej całości. Jak początek „Niekończącej się opowieści", kiedy chłopak wraca ze szkoły i wchodzi do antykwariatu, a potem spotyka psa-smoka. Podobnie w „Nag Champa" przychodzi dwóch typów do sklepu, a kończy się to przejściem na drugą stronę lustra. Klasyczny moment przejścia, jak w baśniach.

Alicja podąża za białym królikiem...

R.P.: Dokładnie coś takiego.

I trafiamy do waszego świata białasów, którzy chodzą ubrani w bluzy kangury i chcą poznać swój ruch.

R.P.: Sami chcielibyśmy znać swój ruch. Kiedy pracowałem niedawno nad swoją solową płytą „The best of moje getto", wysypałem na stół jakieś rzeczy i obserwowałem, jak to mi się samo układa w całość. Wiadomo, że nie dzieje się to samo, ale wymaga jakiegoś zaufania do swojej intuicji. Sami jesteśmy nieraz w ciężkim szoku, widząc, co powstaje.

Macie straszny lot na punkcie wytwornicy Antari M-10.

R.P.: Tu nie chodzi o przedmiot. Chodzi o marzenia. Akurat tak się złożyło, że wymyśliłem tę Antari M-10, ale chodzi o marzenie o posiadaniu artefaktu. To jest jakaś gra między posiadaniem lexusa a posiadaniem jakiejś wiedzy tajemnej.

P.J.: My jej nadużywamy na koncertach i ona wniknęła w naszą mitologię. Tak ją sobie wkręciliśmy, że Robert wyobraził sobie sytuację, że ją kupuje w sklepie...

... i wszystko wybucha.

R.P.: Bo posiadanie takiego czegoś może być niebezpieczne.

P.J.: To jest wszystko wymyślone, natomiast sytuacja, w której ktoś próbuje nam wcisnąć jakąś małą wytwornicę, myśląc, że to wystarczy, pojawiała się notorycznie na koncertach. Na naszych koncertach musi być dużo dymu. Taki jest zamysł. A taka American DJ tylko pluje dymem i się krztusi. Tak powstał ten mit.

R.P.: Nigdy nie mieliśmy wytwornicy Antari M-10.

Nagraliście płytę o wytwornicy, której nie macie?

P.J.: Ona jest naszym marzeniem.

R.P.: To metafora marzeń, które się nigdy nie spełniły. Rzeczywistość próbuje nam zaoferować substytut.

Czytałem waszą mitologię i myślałem, że chodzi o to, by zagubić się w tym dymie.

R.P.: Ten dym... no wchodzisz do takiej przestrzeni i w moment zapominasz, skąd przyszedłeś. Może to pomóc w spotkaniu z czymś wyższym.

A co jest tym czymś wyższym?

R.P.: Sami nie wiemy. Jeszcze tego nie zobaczyliśmy, ale staramy się z tym skomunikować. Może to nie istnieje... Ale chyba malowidła w jaskiniach służyły temu samemu. Rozkmina trwa.

Zastanawiam się, czy czasami nie za bardzo udziwniacie. Mówicie „białasy", jakby nie można było powiedzieć „ziomek".

R.P.: Nie używam słowa „ziomek".

Wszyscy używają.

R.P.: Mnie zawsze drażniło. Wk... mnie też, jak ktoś mówi do mnie „mordo", „mordeczko".

A tradycja stania pod blokiem jest wam bliska? To jednak od lat 90. podstawa polskiego hip-hopu.

P.J.: Każdy chyba tego doświadczył, choć ja akurat mieszkałem w kamienicy. Oczywiście podwórkowe klimaty bardzo odcisnęły swoje piętno. W Szczecinie czy Świnoujściu, gdzie mieszkał Robert, duże znaczenie miał świat starszych chłopaków. Wiele rzeczy działo się wtedy na granicy. Nie wiem, czy znasz film „Młode wilki"?

Wszyscy znają.

P.J.: Dosyć śmieszny film, ale nie powstał bez przyczyny. Nie uczestniczyłem w tym wszystkim, ale miałem pełno kumpli, którzy byli tego częścią.

Mówimy o przemycie.

P.J.: Czasem znajdowało się świetne samochody na podwórku i nie było wiadomo, skąd one się właściwie wzięły. Ten klimat jest mi na maksa bliski. Myślę, że mogę powiedzieć, że wychowałem się na podwórku.

R.P.: Chodzi o dosłowne stanie przed blokiem?

Właśnie niekoniecznie.

R.P.: Łączenie hip-hopu z blokami to fatalne uproszczenie i mit. Bloki generalnie kojarzą mi się z jamnikami w windzie. Wychowałem się w kamienicy i stojąc z kumplami w bramie, ćwiczyliśmy wyskok, zaznaczając na ścianie wysokości, bo marzyliśmy o tym, żeby grać w NBA.

P.J.: Zadałeś to pytanie, a ja mam od razu mnóstwo wspomnień z dzieciństwa. Trudno mi powiedzieć, na ile to jest ważna inspiracja, bo wszystko w mojej głowie się strasznie miesza.

R.P.: Ucieczka w sytuacje wyobrażone, nierealne czy fantastyczne jest w pewnym sensie reakcją obronną przed tym, co się widzi pod domem czy na chacie. Od dzieciństwa jest to dla mnie sposób na przetrwanie w świecie.

Tak uciekasz, że aż powstała mitologia Synów.

R.P.: Nie wiem.

P.J.: Tak to wszystko powstaje. Jedziemy samochodem, słuchamy muzy i mamy takie same rozkminy. Tak powstają Syny. Pewnie dlatego to wszystko jest takie ulotne i tak wiele rzeczy nam umyka. Czasami nie da się ich nawet spisać. Jest jakiś ciąg, który sobie zapodaliśmy i on cały czas ma swój bieg. To jest bardzo intuicyjny przelot.

R.P.: Za każdym razem, jak sobie zakładaliśmy, że coś chcemy zrobić, to wychodziło coś innego. Nas samych zaskakuje to, co robimy. Łatwiej byłoby powiedzieć, że wymyśliliśmy jakąś koncepcję i ją realizujemy, ale to nie jest prawda. Robimy coś i jaramy się tym na bieżąco.

P.J.: W ostatniej chwili możemy odwrócić wszystko do góry nogami.

A jak zdobyć synowskie sacrum?

P.J.: Ciężka droga.

R.P.: Sami zadajemy sobie to pytanie.

PJ: Mamy na to intuicyjne sposoby.

R.P.: Nie mamy przepisu. Gdybyśmy nawet wiedzieli, tobyśmy nie powiedzieli.

—rozmawiał Piotr Witwicki (dziennikarz Polsatnews.pl)

Syny to duet stworzony przez producenta 1988 (Przemysław Jankowiak) oraz wokalistę i producenta Piernikowskiego (Robert Piernikowski)