Andrzej Szahaj: Nie tylko Elon Musk, czyli Dolina Krzemowa idzie po władzę

Nie ukrywam, że uważam wybór Donalda Trumpa na prezydenta USA za katastrofę, i to nie tylko dla Ameryki, ale dla całego Zachodu. I chodzi mi nie tylko o szokujący upadek moralny sporej części mieszkańców Stanów Zjednoczonych wybierających na ten najwyższy urząd osobę z różnych względów tego niegodną. Groźniejsza jest inna kwestia. Związana jest ona z pytaniem: kto naprawdę będzie rządził Ameryką? W moim przekonaniu będzie to Dolina Krzemowa, a dokładniej – jej miliarderzy znajdujący bez trudu sojuszników także w innych kręgach superbogaczy amerykańskich.

Anarchokapitalizm, czyli w co wierzy Dolina Krzmemowa

Trawestując sławne słowa Abrahama Lincolna o ustroju Ameryki jako rządach „ludu, dla ludu, sprawowanych przez lud”, można powiedzieć, że będą to rządy bogatych, dla bogatych, sprawowane przez bogatych. I to rządy, które nie będą się przejmować demokracją czy dotychczasową kulturą polityczną Stanów Zjednoczonych.

Wystarczy przyjrzeć się poglądom głównych graczy z Doliny Krzemowej, którzy zresztą od dawna sygnalizują chrapkę na władzę nie tylko nad siecią (tę zrealizowali już dawno), ale także nad światem pozainternetowym. I nie są to tylko Elon Musk, typowany na członka rządu Trumpa, ale np. Peter Thiel, współautor sukcesu życiowego i politycznego wiceprezydenta Vance’a. A przecież takich ludzi w Dolinie Krzemowej jest znacznie więcej.

Czytaj więcej

Plus Minus

Kapitalizm bez ograniczeń. Musk i koledzy stawiają na Trumpa

Donald Trump i Elon Musk prześcigają się we wzajemnych komplementach i pochwałach, a nawet planują wspólną przyszłość w Białym Domu. Nic w tym nadzwyczajnego – romans inwestorów z Doliny Krzemowej i amerykańskiej populistycznej prawicy trwa już od dawna. Jak to jednak bywa w tego typu związkach, burzliwe rozstania są rzeczą pewną.

Czego chcą? Nie tylko władzy nad Stanami Zjednoczonymi, ale władzy nas światem jako takim. Rozzuchwaleni swoim sukcesem ekonomicznym chcą przekuć go na sukces polityczny. I to im się właśnie udaje. A że ich ambicje nie mają granic, granic takich nie mają także plany polityczne. Określa je ideologia libertarianizmu czy wręcz anarchokapitalizmu, która zakłada, że największym wrogiem ludzi biznesu jest zawsze państwo.

Uznając, że podatki to kradzież, a wszelkie regulacje państwowe to zamach na wolność, będą oni dążyć do tego, aby państwo maksymalnie osłabić, pozbawić je jakichkolwiek funkcji regulacyjnych czy nadzorczych, i do ustanowienia ustroju, w którym faktyczna władza w pełni należałaby do biznesu nieograniczonego żadnymi względami wykraczającymi poza dążenie do zysku.

Nowi władcy Ameryki marzą o państwie minimum

Przekonani, iż da się przenieść zasady prowadzenia biznesu na prowadzenie państwa, zakładają, że ich zdolność do uzyskiwania sukcesu materialnego automatycznie przełoży się na efektywność działania tej resztki państwa, na której istnienie się zgodzą. A nie będzie tego wiele. Libertarianie od prawie 200 lat nawołują do tego, żeby była to jedynie kwestia bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego, i nic więcej. Choć co bardziej krewcy z nich postulowali sprywatyzowanie nawet policji, armii i sądownictwa.

Jako pierwsza ofiara ich zacietrzewienia ideowego padną resztki państwa socjalnego, jakie wciąż są jeszcze w USA obecne. Wyznając de facto socjaldarwinizm, uważają oni bowiem, że każdy człowiek powinien wykorzystać swoją wolność działania w walce z innymi o pozycję materialną, prestiż i władzę w taki sposób, aby za swój sukces bądź swą klęskę odpowiadać samemu. W horyzoncie ich wyobraźni społecznej nie mieszczą się żadne względy wykraczające poza jednostkowe chęci i zdolności, a zatem takie, które są związane z sytuacją danej jednostki wyznaczaną przez czynniki niezależne od niej (miejsce urodzenia i zamieszkania, stan zdrowia, warunki rodzinne).

Postrzegając społeczeństwo jako agregat jednostek, nie uznają istnienia żadnych bytów ponadjednostkowych, takich jak klasy czy grupy społeczne, które mogłyby determinować los jednostki. Hiperindywidualizm libertarian stowarzyszony z socjaldarwinizmem daje mieszankę, która jak najgorzej wróży przyszłości tych, którzy już dzisiaj nie dają sobie rady w okrutnym wyścigu o przetrwanie typowym dla bezlitosnego turbokapitalizmu amerykańskiego.

Wybory w USA: Dlaczego biedni głosują na miliarderów?

W tym kontekście pojawia się problem od lat zajmujący politologów na świecie: jak to się dzieje, że ludzie tak masowo głosują na kandydatów, o których z góry wiadomo, że nie będą realizowali ich interesów społecznych i ekonomicznych? Nie ma na to dobrej odpowiedzi. Najczęściej wskazuje się na to, że wyborcy ci tak bardzo są skoncentrowani na sprawach tożsamości, godności i chęci odróżnienia się od kogoś, kto stoi jeszcze niżej w hierarchii społecznej, że gotowi są poprzeć każdego, kto w ogóle zauważy ich istnienie.