Ale nie, na razie Sejm nie ma ochoty głosować nad funduszem, a prace nad planem wykorzystania pieniędzy ślimaczą się... Dlaczego więc miałbym pisać o tym, co – mimo tykającego zegara – jest odkładane przez polityków na półkę?
No to może OFE? Zapowiadana szumnie od dwóch lat (rzekoma) reforma, która (rzekomo) ma „oddać Polakom ich pieniądze", a w domyśle (też rzekomo) zapewnić wyższe emerytury, jest gotowa do przegłosowania... Niezły temat, zawsze wywołuje wiele emocji i wiele nieporozumień... Ale nie, tu też warto się wstrzymać, bo pani marszałek w ostatniej chwili wycofała głosowanie z porządku obrad Sejmu... Więc może jednak poczekam, aż rządzący zdecydują, czy chcą tej zmiany, czy nie.
Skoro rządzący uciekają przed trudnymi, bieżącymi tematami, ja też mogę. Wrócę do pandemii i jej ekonomicznych kosztów. Już raz, w czerwcu zeszłego roku, usiłowałem oszacować, jak wiele trzeba było zapłacić za uratowanie jednego ludzkiego życia. Posłużyłem się wtedy szacunkami Imperial College, którego badacze ocenili, że zastosowane restrykcje uratowały w Europie życie ponad 3 mln ludzi. Po przeliczeniu strat gospodarczych wyszło na to, że uratowanie jednego życia kosztowało około 1,1 mln euro.
Teraz mamy już dostępne dane, nie tylko szacunki. Dwa świetnie zorganizowane, zamożne, germańskie kraje zastosowały odmienne strategie walki z pandemią. Niemcy postąpiły standardowo (czy raczej właśnie wyznaczyły europejski standard): zamknęły gospodarkę, zapewniając jak najlepszą opiekę chorym i szczodre wsparcie dla zamkniętych firm. Szwecja zrobiła inaczej: nie wprowadzała ostrych zakazów działalności, licząc się z większą liczbą zachorowań. Dziś już wiemy, że w Szwecji zmarło 1362 ludzi na milion mieszkańców, a w Niemczech tylko 964 (niemal o jedną trzecią mniej). Ale PKB spadł w Szwecji o 3,1 proc., a w Niemczech o 4,9 proc. Jeśli porównać obie te liczby, wychodzi na to, że uratowanie jednego życia kosztowało około 2 mln euro. Drogo?
Problem w tym, że na tak zadane pytanie nie ma odpowiedzi. Życie ludzkie jest bezcenne, powie każdy lekarz. Ale ekonomista powie, że wszystko ma cenę, a pieniądze wydane na ratowanie tego życia można było wydać inaczej, też z korzyścią dla społeczeństwa – i dlatego Szwedzi podjęli taką decyzję, jaką podjęli. To zresztą niejedyny dylemat. Jeśli przede wszystkim chcieliśmy ograniczyć liczbę zgonów, trzeba było najpierw szczepić osoby najstarsze (tak postąpili niemal wszyscy). Ale gdyby chodziło o jak najszybsze zduszenie pandemii i ograniczenie strat, należało najpierw szczepić osoby najbardziej narażone na zakażenie i przenoszenie choroby dalej – a więc osoby młodsze, aktywne zawodowo.
