Sąd Najwyższy: droga konieczna w innych celach
SN nie podzielił jego argumentacji wskazując, że art. 145 k.c. nie pozbawia właściciela nieruchomości możliwości domagania się ustanowienia drogi koniecznej, nawet jeżeli brak odpowiedniego dostępu jest wynikiem jego własnego niedbalstwa, a nawet zawinionego działania. W konsekwencji właściciel nieruchomości, który swoim działaniem doprowadził do stanu izolacji tej nieruchomości, nie jest pozbawiony roszczenia o ustanowienie drogi koniecznej, jeżeli tylko okoliczności uzasadniające takie żądanie mają charakter trwały.
Poza jednym wyjątkiem nie przywiązuje znaczenia do przyczyny pozbawienia nieruchomości dostępu do drogi publicznej. Dopiero gdyby ustanowienie służebności na gruntach będących przedmiotem podziału pociągnęło nieproporcjonalnie wielką stratę lub nakłady niewspółmiernie duże do znaczenia gospodarczego tej służebności, możliwe jest odstępstwo od przeprowadzenia drogi przez te grunty - i właśnie ten wyjątek dotyczy rozpatrywanej sprawy. Rozpoznając wniosek o ustanowienie służebności drogi koniecznej, sąd winien więc brać pod uwagę przyczynę, wskutek której nieruchomość została pozbawiona dostępu do drogi publicznej, jak i aktualnie istniejącą możliwość ustanowienia tego dostępu.
- Ustanowienie
drogi koniecznej nie przysługuje w sytuacji, gdy trudności drogowe wynikają
jedynie z niekorzystnego usytuowania budynków na nieruchomości. W takim wypadku
chodzi bowiem nie o dostęp do drogi publicznej, ale zorganizowanie
łatwiejszej eksploatacji nieruchomości - wskazał w konkluzji uzasadnienia
sędzia Władysław Pawlak.
Sygnatura akt I
CSK 3250/23
Opinia dla "Rzeczpospolitej"
Bartosz Rakoczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, radca prawny
Uczestnikom tej sprawy umknęło, że chodziło w niej o ułatwienie wykonywania publicznego obowiązku z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w zakresie udostępniania pojemników z opadami komunalnymi celem ich wywózki. Zamiast domagać się ustanowienia służebności przejazdu wnioskodawca powinien sprawdzić jak regulamin utrzymania czystości i porządku w gminie reguluje obowiązki właściciela nieruchomości dotyczące udostępnienia pojemników ze śmieciami do wywózki. Ten regulamin winien zawierać odpowiedź na problem wspomnianego właściciela. Trzeba się zgodzić z SN, że służebność drogi koniecznej ustanawia się nie po to, aby „ułatwiać życie” właścicielowi nieruchomości ale wtedy kiedy jest ona koniczna.
