Ubezwłasnowolnienie do likwidacji

Asysta prawna, rezygnacja z ubezwłasnowolnienia, nowe świadczenia, a także mieszkania ze wsparciem – to tylko niektóre rozwiązania zaproponowane przez zespół działający przy Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej. Opracował on projekt ustawy o wyrównywaniu szans osób z niepełnosprawnościami, który ma wdrożyć konwencję ONZ o prawach osób niepełnosprawnych.

Wiceminister Paweł Wdówik upublicznił projekt w ostatnich chwilach swojego urzędowania. Moment wynikał ponoć z harmonogramu prac, ale osoby z niepełnosprawnościami mogą odebrać to jak policzek wymierzony ich środowisku. Nie ma bowiem szans na przeforsowanie regulacji w całości.

Czytaj więcej

Niepełnosprawni

Nawet 3495 zł z ZUS dla dorosłych niepełnosprawnych już od Nowego Roku

Od 1 stycznia 2024 r. dorosłe osoby niepełnosprawne mogą otrzymywać z ZUS świadczenie wspierające. Nie wystarczy jednak mieć orzeczenie o niepełnosprawności. Komisją lekarska wyda osobną decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia. Wysokość świadczenia zależeć będzie od liczby punktów.

– Osoby protestujące w Sejmie nie miały wpływu na kształt projektu. Trudno komentować mi jego zawartość, bo nie miałam szans się z nim zapoznać. Jeżeli jednak zawiera sensowne rozwiązania, nie należy ich wyrzucać do kosza – komentuje posłanka Iwona Hartwich.

Asystent prawny

Zmianą, na którą środowisko osób z niepełnosprawnościami czeka od lat, jest likwidacja instytucji ubezwłasnowolnienia i wprowadzenie nowych instrumentów pomocy w korzystaniu ze zdolności do czynności prawnych. Chodzi o utworzenie systemu wsparcia w podejmowaniu decyzji o znaczeniu prawnym w postaci asysty prawnej, pełnomocnictwa wspierającego i pełnomocnictwa na przyszłość.

Asysta prawna miałaby być ustanawiana na podstawie umowy między użytkownikiem asysty prawnej a asystentem prawnym albo na podstawie postanowienia sądu. Rolą asystenta prawnego byłaby w szczególności pomoc w zrozumieniu przedmiotu i znaczenia podejmowanej przez użytkownika czynności prawnej, możliwych do przewidzenia skutków tej czynności, ale także ujawnianie jego oświadczenia woli. Asystent prawny miałby być ustanawiany dla osoby, która chce brać czynny udział w obrocie prawnym, samodzielnie podejmować decyzje o znaczeniu prawnym, potrzebując jednak wsparcia w uzyskiwaniu, zrozumieniu czy zapamiętaniu informacji o znaczeniu prawnym.

Pełnomocnik na przyszłość

Pełnomocnik wspierający byłby ustanawiany z kolei przez sąd, gdy osoba potrzebująca wsparcia w korzystaniu ze zdolności do czynności prawnych nie była w stanie złożyć oświadczenia woli lub nie byłoby z nią kontaktu nawet przy zastosowaniu komunikacji wspomagającej, a trzeba by podjąć czynności prawne na jej rzecz lub w jej imieniu.

Projekt przewiduje też możliwość notarialnego wyznaczania pełnomocnika na przyszłość, którego uprawnienia do reprezentacji wejdą w życie, gdy jego mocodawca utraci faktyczną zdolność do składania oświadczeń woli.

Te rozwiązania nie pociągnęłyby za sobą większych skutków finansowych, choć za pracę asystenta czy pełnomocnika należy zapłacić.

Ale upubliczniony dokument przewiduje też rozwiązania bardziej kosztowne, np. mieszkania ze wsparciem, świadczenie kompensacyjne czy likwidację barier architektonicznych.

Świadczenie kompensacyjne według projektu ma na celu pokrycie kosztów związanych z kompensacją zwiększonych potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Jego wysokość miałaby zależeć od jej stopnia. Dla osób posiadających orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności wynosiłoby 794,39 zł, a z umiarkowanym – 294,39 zł. Nie byłoby wypłacane osobie pobierającej zasiłek pielęgnacyjny lub świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Miałoby zintegrować i zastąpić niższe świadczenia.