Biały uśmiech z laboratorium

Alternatywę dla sztucznej szczęki opracowali japońscy uczeni

Aktualizacja: 14.07.2011 08:29 Publikacja: 14.07.2011 00:55

Dorosły człowiek ma 32 zęby, 16 w żuchwie i 16 w szczęce

Dorosły człowiek ma 32 zęby, 16 w żuchwie i 16 w szczęce

Foto: EAST NEWS

Pojęcie sztucznych zębów nabrało nowego znaczenia. Bo czyż sztuczne może być coś, co jest zbudowane z materiału biologicznego? A jednak to możliwe. Wszystko za sprawą japońskich badaczy, którzy z mysich komórek macierzystych wyhodowali prawdziwy ząb. Podobnie jak stworzony przez naturę tak i ten pokryty jest szkliwem i może boleć. Co ważne, sprawdził się w praktyce. Zwierzęta, którym został wszczepiony, mogły z jego pomocą bez problemu gryźć pożywienie.

Inkubator pod skórą

Nikomu wcześniej nie udało się nic podobnego. Kierujący badaniami Takashi Tsuji z Uniwersytetu Nauki w Tokio ma apetyt na jeszcze większy sukces. Chce, by za jakiś czas własne komórki pacjenta były wykorzystywane do wyhodowania narządu potrzebnego do przeszczepu. Oznaczałoby to przełom w rozwoju medycyny regeneracyjnej. Ale już obecne wyniki prac Japończyków zbierają bardzo dobre recenzje.

– Uzyskanie w pełni funkcjonalnego, skomplikowanego organu, jakim jest ząb, można porównać do znalezienia złotego garnka na końcu tęczy. Jednym zdaniem, na coś podobnego my, naukowcy, czekaliśmy – komentuje dr David Leavesley z Uniwersytetu Technicznego w Queensland. O wynikach badań informuje „PLoS One".

Za materiał wyjściowy do niecodziennej hodowli posłużyły mysie embriony. Naukowcy pobrali z nich komórki macierzyste, w tym przeznaczone do przekształcenia się w uzębienie. Następnie potraktowali je odżywczym koktajlem, co rozpoczęło proces transformacji. W ten sposób po pięciu dniach otrzymali mały zalążek zęba. Umieścili go w szytym na miarę syntetycznym pudełeczku, które wszczepili dorosłej myszy pod błonę otaczającą nerkę.

Dlaczego akurat w to miejsce? Miało ono spełniać rolę inkubatora, w którym panują ciepłe i wilgotne warunki. Co ważne, wyposażonego w system usuwania zbędnych produktów powstałych w procesie wzrostu.

Od dentysty do łysiny

Po dwóch miesiącach wykształcił się kompletny ząb trzonowy z wiązadłem przyzębia – włóknami, które mocują go do kości. Kolejnym krokiem było jego zaimplantowanie zwierzęciu we właściwe już miejsce – kość szczęki. W ciągu 30 dni ząb zagnieździł się na dobre. Stopił się z tkanką, w tym z włóknami nerwowymi. Naczynia krwionośne otaczające przeszczep zaczęły zachowywać się tak, jakby okalały naturalny organ.

Osiągnięcie Japończyków zostało pozytywne przyjęte przez lekarzy stomatologów. Jako „bardzo eleganckie" oceniła je Xiu-Ping Wang z Harvardzkiej Szkoły Medycznej. Jej zdaniem naukowcy mogliby powtórzyć swoje badania, korzystając z dorosłych komórek macierzystych lub komórek znajdujących się w zębach mądrości. W ten sposób pojawiłaby się wreszcie alternatywa dla nieunerwionych sztucznych zębów.

– Mamy do czynienia z tkanką kostną. W związku z czym przewiduję, że w ciągu dziesięciu lat będziemy mogli z wykorzystaniem tej technologii pomagać ludziom pozbawionym palców, a może nawet kończyn – przypuszcza dr Leavesley.

Wizja głównego autora badań jest bardziej ostrożna. Jak zapowiada Tsuji, ich komercyjnego zastosowania w pierwszej kolejności można się spodziewać w walce z... łysiną. Mogłyby służyć do hodowli torebek włosowych.

Pojęcie sztucznych zębów nabrało nowego znaczenia. Bo czyż sztuczne może być coś, co jest zbudowane z materiału biologicznego? A jednak to możliwe. Wszystko za sprawą japońskich badaczy, którzy z mysich komórek macierzystych wyhodowali prawdziwy ząb. Podobnie jak stworzony przez naturę tak i ten pokryty jest szkliwem i może boleć. Co ważne, sprawdził się w praktyce. Zwierzęta, którym został wszczepiony, mogły z jego pomocą bez problemu gryźć pożywienie.

Pozostało 85% artykułu
Nauka
Północny biegun magnetyczny zmierza w kierunku Rosji. Wpływa na nawigację
Nauka
Przełomowe ustalenia badaczy. Odkryto życie w najbardziej „niegościnnym” miejscu na Ziemi
Nauka
Wyjątkowa pełnia już dziś. O której na niebie pojawi się Księżyc Bobrów?
Nauka
Skąd wzięły się dziwne kratery na Syberii? Badacze mają nową hipotezę
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Nauka
Kiedy wybuchnie superwulkan Yellowstone? Najnowsze obliczenia amerykańskich badaczy