Były doradca Jelcyna: Putin jest w stanie wcisnąć przycisk nuklearny

Jaki stosunek mają Rosjanie do wojny w Ukrainie?

Bardzo różny. Są tacy ludzie jak ja, dla których to koszmar. A są tacy, którzy popierają. Kim są ci ludzie? Jednym imponuje idea podbicia świata, że wszystkich pokonamy. Rysują tę idiotyczną literę „Z” (rosyjscy żołnierze w Ukrainie oznaczają ją swój sprzęt –red.) na swoich samochodach. Tacy ludzie o skrajnych poglądach trafiają się w każdym narodzie. Powinno się ich trzymać w ryzach, ale wydaje mi się, że w Rosji mają dzisiaj swoje pięć minut. Wojnę popiera około 20–25 proc. społeczeństwa. Niestety. Co czwarty jest stanowczo przeciwko wojnie, a reszta się waha, wielu z nich nawet nie wie, co się tak naprawdę dzieje. Myślą, że Amerykanie, Ukraińcy i banderowcy zaatakowali Rosję, a Rosja się broni. Propaganda jest wyjątkowo skuteczna.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Rosjanie szukają swojego Quislinga na Ukrainie. Jedna zbrodnia wojenna za drugą

Front tkwi w miejscu ponad tydzień. Kreml próbuje zagospodarować się na podbitych terenach.

Ma pan wizję przyszłości Rosji?

Mam bardzo pesymistyczną wizję przyszłości mojego kraju. Tak naprawdę, to dzisiaj stoimy u progu wojny światowej i miejmy nadzieję, że przejdziemy ten okres bez wojny atomowej. Wojna w Ukrainie może doprowadzić do poważnych turbulencji w Rosji. Obawiam się, że my, jako jednolite państwo, możemy tego koszmaru nie przeżyć. Rosja może po prostu zniknąć z areny historycznej. Wielu ludzi w sąsiednich krajach, pewnie również w Polsce, powie „dzięki Bogu”. I to jest zrozumiałe. Nie jestem przekonany jednak, że to właściwa ocena. Nie tylko dlatego, że w Rosji żyją różni ludzie i mam nadzieję, że u was to rozumieją. Ale dlatego, że jeżeli dojdzie do rozpadu Rosji i w jej miejscu zaczną powstawać nowe państwa, prawdopodobnie dojdzie do wybuchu przemocy i strasznych wstrząsów. To byłaby katastrofa, która może pogrzebać nie tylko nas, ale również i naszych sąsiadów.

Czy Władimir Putin może się wycofać z wojny, którą rozpoczął?

Dobrego wyjścia nie ma. Patrząc na to wszystko, mam wrażenie, że kierownictwo Rosji liczyło na szybkie zwycięstwo. Myśleli, że szybko uda się zająć Kijów. Wygląda na to, że to się nie udaje. I podobnie brakuje żołnierzy, bo po co by ściągali ochotników z Bliskiego Wschodu. Zapraszać muzułmanów, by strzelali do prawosławnych Ukraińców to już przesada. A to oznacza, że sytuacja jest trudna. Więc pozostają dwie opcje: eskalacja albo porozumienia. Jeżeli dojdzie do jakiegokolwiek porozumienia ze stroną ukraińską w trakcie negocjacji, nieważne jaka będzie treść, nasza propaganda sprzeda to jako wielki sukces Putina. I niech by tak było, niech ogłoszą sukces, oby przestali bombardować i strzelać.

Przeciętny Rosjanin może w to uwierzy, ale nie elity rosyjskie, które bardzo wiele straciły przez inwazję na Ukrainę. Darują to Putinowi?

To jest sprawa kluczowa. Babci w prowincji można opowiadać o tym, jak wszystkich pokonaliśmy. Ale jeżeli chodzi o generałów, oligarchów, gubernatorów i wielu innych wpływowych ludzi w Rosji, takie coś nie przejdzie. Będą skrajnie niezadowoleni. Nikt nie wie, co w takim przypadku będzie się działo na najwyższym piętrze władzy. Mogą być najróżniejsze scenariusze.

A na zniesienie sankcji Zachodu za rządów Putina raczej nie warto liczyć?

Wydaje się, że po wprowadzeniu tak ostrych sankcji i po tym, jak Senat USA uznał Putina za zbrodniarza wojennego, Zachód wypowiedział mu wojnę i postanowił zniszczyć jego reżim. Na Zachodzie liczą na to, że uda się uniknąć konfrontacji militarnej i ograniczyć się do wojny gospodarczej i finansowej. Okaże się w praniu, bo reżim Putina będzie się bronił. I myślę, że mamy do czynienia z człowiekiem, który jest w stanie wcisnąć przycisk nuklearny.