Wielka czwórka agrobiznesu

Każdy, kto chce dobrze poznać rynek żywnościowy, powinien zacząć naukę od czterech pierwszych liter alfabetu: A jak Archer Daniels Midland, B jak Bunge, C jak Cargill i D jak Dreyfus, Louis Dreyfus

Aktualizacja: 13.03.2011 14:22 Publikacja: 13.03.2011 08:29

Słabe zbiory na Ukrainie, w Rosji i Kanadzie spowodowały, że zbóż na świecie jest mniej

Słabe zbiory na Ukrainie, w Rosji i Kanadzie spowodowały, że zbóż na świecie jest mniej

Foto: Fotorzepa, Dariusz Majgier DM Dariusz Majgier

Rynek surowców rolnych przeżywa boom a koncerny te odgrywają coraz większą rolę także na polskim rynku. — W sektorze obrotu zbożami w kraju dominuje 5-6 firm ze światowej czołówki.  Firmy te nigdy nie ujawniają obrotów zbożami i ich udziały w rynku są trudne do oszacowania, ponieważ koncerny traktują te wielkości jako tajemnicę handlową — mówi Maciej Tomaszewicz, dyrektor Izby Zbożowo - Paszowej.

Słabe zbiory na Ukrainie, w Rosji i Kanadzie spowodowały, że zbóż na świecie jest mniej. To dało impuls do wzrostu notowań  pszenicy i kukurydzy, szczyty notowań osiągają także inne surowce rolne: rzepak, bawełna, cukier.

— Wysokie ceny są dobre dla rolników, niskie ceny są dobre dla konsumentów. A my jesteśmy pośrodku — mówi Alberto Weisser, szef Bunge, w rozmowie z tygodnikiem „Economist".

Ta pozycja „pośrodku" daje jednak koncernom z wielkiej czwórki sowite zyski. Notowany na giełdzie w Nowym Jorku ADM wykazał zysk za ostatni kwartał 2010 roku 732 mln dolarów, to jest o 29 proc. wyższy niż rok wcześniej. Bunge, który także jest notowany na giełdzie, miał 292 mln dolarów zysku, podczas gdy rok wcześniej koncern odniósł straty. Dział handlu surowcami rolnymi przynosi szwajcarsko - francuskiej grupie Louis Dreyfus około 35 mld dolarów, podczas gdy dwa lata temu było to, według informacji „Financial Times",  20 mld dolarów.

Największym na świecie przedsiębiorstwem agrobiznesu, które w dodatku od 146 lat pozostanie prywatną firmą jest Cargill. W ostatnim kwartale koncern potroił zyski, wstępnie ocenia się, że w całym ubiegłym roku miał 2,6 mld dolarów zysku netto przy przychodach rzędu 108 mld dolarów.

Dla Amerykanów Cargill jest jak Exon Mobil rynku surowców rolnych. Logo tej firmy nie znajdzie się na pułkach sklepów, a jednak trudno znaleźć żywność, gdzie Cargil nie miałby swojego wkładu.

— Nazwa firmy może nie pojawiać się na opakowaniach produktów spożywczych, ale Cargill produkuje składniki, które obecne są w żywności przetworzonej. Jeśli konsumenci wnikliwie czytają etykiety mogą zobaczyć zaznaczone drobnym drukiem składniki takie jak wysokocukrowy syrop kukurydziany, uwodornione oleje roślinne, kwasek cytrynowy, lecytyna i guma ksantanowa — przekonuje organizacja Food and Water Europe.

Szacuje się, że dwa koncerny: Bunge i ADM odpowiadają w Polsce za połowę rynku przetwórstwa rzepaku czyli produkcji oleju.

— Bunge poprzez Zakłady Tłuszczowe Kruszwica, w skład których wchodzi kilka przedsiębiorstw produkcyjnych, jest obecnie liderem na polskim rynku oleju, na kolejnym miejscu plasuje się ADM. Natomiast szczegółowe udziały tych firm są ich tajemnicą — zaznacza Ewa Myśliwiec z Polskiego Stowarzyszenia Producentów Oleju.

ADM, choć zatrudnia w Polsce 200 osób i ma duży zakład produkcyjny w Szamotułach,  jest jedną z najbardziej tajemniczych firm na polskim rynku. — Po reorganizacji firmy wszystkie decyzje podejmuje centrala w Genewie, która nie zna dobrze polskich uwarunkowań — ocenia Mariusz Olejnik, prezes Krajowego Zrzeszenia Producentów Rzepaku.

Od pięciu lat koncernem rządzi kobieta: Patricia A. Woertz. Pod jej rządami ADM stał się  jednym z największych producentów bioetanolu, zajmując coraz ważniejszą pozycję na amerykańskim rynku paliwowym. Firma wzbudza ciekawość nie tylko w swojej branży ADM stał się dwa lata temu bohaterem w Holywood. W filmie „The Informant" (Intrygant) Matt Damon wcielił się w postać Marka Whitacre'a: informatora FBI pomagającego rozpracować kartelowe praktyki firmy. ADM ten skandal kosztował 400 mln dolarów.

Ostatnie lata wielka czwórka wykorzystała do poszerzania działalności, wchodząc ekspansywanie na rynek Ameryki Południowej i Azji. Na celowniku koncernów jest przetwórstwo kukurydzy i produkcja bioetanolu.

W Brazylii setki milionów dolarów inwestują ADM, Cargill i Dreyfus. Bunge kupił nowy zakład produkcji etanolu w Brazyli i planuje wybudować fabryki biopaliw w Wietnamie i Chinach. W Argentynie Bunge jest jednym z głównych eksporterów soi. Ale tamtejsza skarbówka odkryła, że koncern ostatni raz zapłacił podatki w 2006 roku. Holenderski koncern broni się przed tymi zarzutami.

Grupa ABCD znalazła się w ogniu krytyki trzy lata temu, gdy drożejące surowce rolne spowodowały pytania o metody handlu dużych grup rolnych. Handel ten był podsycany przez spekulacje funduszy inwestycyjnych. Ocenia się, że inwestycje te wzrosły z 15 mld dolarów w 2003 roku do 250-300 mld dolarów w czasach surowcowego boomu.

Teraz eksperci wskazują na niebezpieczny dla rynku żywnościowego rozwój produkcji biopaliw, który podbija ceny żywności.

 

Rynek surowców rolnych przeżywa boom a koncerny te odgrywają coraz większą rolę także na polskim rynku. — W sektorze obrotu zbożami w kraju dominuje 5-6 firm ze światowej czołówki.  Firmy te nigdy nie ujawniają obrotów zbożami i ich udziały w rynku są trudne do oszacowania, ponieważ koncerny traktują te wielkości jako tajemnicę handlową — mówi Maciej Tomaszewicz, dyrektor Izby Zbożowo - Paszowej.

Słabe zbiory na Ukrainie, w Rosji i Kanadzie spowodowały, że zbóż na świecie jest mniej. To dało impuls do wzrostu notowań  pszenicy i kukurydzy, szczyty notowań osiągają także inne surowce rolne: rzepak, bawełna, cukier.

Pozostało 85% artykułu
Biznes
Foxconn chce inwestować w Polsce. Tajwańska firma szuka okazji
Biznes
Amerykanie reagują na uszkodzenia podmorskich kabli internetowych
Biznes
Polska AI podbiła Dolinę Krzemową
Biznes
Polska Moc Biznesu: w centrum uwagi tematy społeczne i bezpieczeństwo
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Biznes
Zyski z nielegalnego hazardu w Polsce zasilają francuski budżet? Branża alarmuje