Odliczenie VAT przez gminę a użyczenie infrastuktury spółce komunalnej - wyrok WSA

Gmina i spółka komunalna to odrębne podmioty, a odrębność ta skutkuje brakiem możliwości uznania czynności wykonywanych przez spółkę za czynności samej gminy. Konsekwentnie gmina nie ma prawa do odliczenia VAT naliczonego od zakupu autobusów, które powierzyła spółce komunalnej na podstawie umowy użyczenia, ponieważ gmina nie wykonuje za pomocą tego mienia czynności opodatkowanych. – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny we Rzeszowie wyroku z 19 lutego 2019 r., sygn. I SA/Rz 18/19.

Czytaj też: Fiskus nie zarobi na darmowej komunikacji - gminna rekompensata dla spółki komunalnej

Wniosek o interpretację i stanowisko spółki

Miasto wystąpiło o udzielenie interpretacji w sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług. We wniosku wskazało, że jest organizatorem lokalnego autobusowego transportu zbiorowego na terenie miasta oraz gmin, z którymi zawarło porozumienie. Operatorem wykonującym przewóz pasażerów na podstawie umowy wykonawczej zawartej między miastem a spółką komunalną w sprawie realizacji przez nią zadania własnego miasta w zakresie lokalnego publicznego transportu zbiorowego w ramach komunikacji, jest spółka ze 100 proc. udziałem miasta.

Z uwagi na zużywający się tabor autobusowy, miasto zamierza dokonać zakupu nowych środków transportu, które następnie odda w użyczenie spółce realizującej umowę wykonawczą na świadczenie usług komunikacji miejskiej dla miasta. W związku z zamiarem zakupu nowych środków transportu publicznego miasto planuje zawrzeć ze spółką umowę powierzenia, na podstawie której spółka będzie realizować usługi komunikacji miejskiej na powierzonym przez miasto majątku. Taka forma przekazania majątku wynika z zapisów studium wykonalności dla projektu dotyczącego zakupu autobusów, które w 85 proc. dofinansowane są dotacją z Regionalnego Programu Operacyjnego. W okresie trwałości tego projektu, tj. przez 5 lat od dnia podpisania umowy współfinansowany projekt nie może ulec znaczącej modyfikacji, tj. miasto nie może osiągać dochodów z tytułu użytkowania zakupionych autobusów (np. z tytułu dzierżawy). Zgodnie z umową powierzenia, spółce przysługiwać będzie prawo wykorzystywania udostępnionych środków trwałych (autobusów) wyłącznie do świadczenia usług transportu miejskiego na rzecz miasta. W trakcie obowiązywania umowy powierzenia, przekazane autobusy będą znajdować się w ewidencji majątkowej miasta, spółka ponosić będzie jedynie koszty bieżące związane z eksploatacją udostępnionych im środków transportowych (koszty paliwa, części zamiennych, ubezpieczenia). Dokonywana przez spółkę sprzedaż biletów stanowić będzie czynności opodatkowane podatkiem VAT według stawki 8 proc..

Miasto zapytało czy będzie mu przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu taboru autobusowego. Samo stanęło na stanowisku, że prawo takie będzie mu przysługiwało.

Stanowisko organu podatkowego

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 6 listopada 2018 r. (sygn. 0112-KDIL2-1.4012.492. 2018.1.MC) uznał stanowisko miasta za nieprawidłowe. W uzasadnieniu wskazał, że realizując planowany projekt zakupu autobusów miasto nie będzie działać w charakterze podatnika VAT, a zakupione towary nie będą wykorzystywane przez miasto do czynności opodatkowanych VAT, jak bowiem miasto samo wskazało – nie może osiągać dochodów z tytułu użytkowania zakupionych autobusów. Nabycie przez miasto przedmiotowych autobusów służących do wykonywania zadań publicznoprawnych w zakresie transportu zbiorowego, a następnie ich przekazanie w nieodpłatne używanie ww. podmiotowi nie będzie prowadzone w celu osiągania zysku, a wynikać będzie jedynie z realizacji określonego ustawą zadania publicznego o charakterze gminnym w zakresie transportu zbiorowego.

Mając na uwadze okoliczność, że przekazując nieodpłatnie autobusy gmina nie będzie działała w charakterze podatnika, czynności takie nie podlegają opodatkowaniu VAT, co w konsekwencji powoduje brak możliwości odliczenia podatku VAT. Na powyższą interpretację miasto złożyło skargę do WSA.

Wyrok WSA

Rozpoznając sprawę WSA w Rzeszowie nie zgodził się ze stanowiskiem miasta i skargę oddalił. W uzasadnieniu wskazał, że w przypadku spółki komunalnej nie mamy do czynienia z tożsamością podmiotową na linii gmina – spółka.

Spółka komunalna ma pewne powiązania z gminą, jest jednak odrębnym podmiotem. Czynności spółki komunalnej nie można zatem uznać za działalność samej gminy. Odnośnie do nieodpłatnego przekazania autobusów – gmina nie może za ich pomocą prowadzić działalności gospodarczej. Trudno się zgodzić z organem, że nie występuje tutaj w ogóle w roli podatnika VAT – czynności związane z usługami przewozowymi same w sobie są związane z prowadzeniem działalności. Gdyby więc miasto zmieniło podstawę gospodarowania tym mieniem, na przykład zamiast umowy użyczenia zawarło ze spółkę umowę dzierżawy, to VAT mogłoby odliczyć VAT.

Wyrok nie jest prawomocny.

Sygnatura akt: I SA/Rz 18/19