Dofinansowanie kosztów przewozu bez VAT

Błędne jest stanowisko, zgodnie z którym dofinansowanie, które gmina otrzymuje od gminy ościennej tytułem dofinansowania transportu osób jest związane z ceną usługi przewozowej i jako takie podlega opodatkowaniu VAT. Cena usługi przewozowej jest określona, okoliczność dofinansowania natomiast związana jest z faktem, że cena ta nie pokrywa kosztów związanych ze świadczeniem usługi. Taka dopłata nie jest więc dopłatą do ceny biletów, tylko rekompensatą kosztów związanych ze świadczeniem usługi przewozowej – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 27 sierpnia 2019 r., I FSK 1072/17.

Wniosek o interpretację

Gmina wystąpiła o wydanie interpretacji w sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług. We wniosku wskazała, że zgodnie z ustawą o publicznym transporcie zbiorowym jest organizatorem publicznego transportu zbiorowego. Działalność ta prowadzona jest zarówno na terenie gminy jak i na terenie gmin ościennych, na podstawie stosownych porozumień, których celem jest efektywne zarządzanie jakością publicznego transportu pasażerskiego w ramach lokalnego transportu zbiorowego oraz procesami ruchu w systemie transportowym miasta.

Czytaj także: VAT: refundacja kosztów organizacji transportu zbiorowego

Cena biletów ustalana jest w drodze uchwały rady miasta. Gmina zawarła z gminą ościenną porozumienie w sprawie powierzenia wykonywania przewozów w komunikacji miejskiej. Zgodnie z porozumieniem, za wykonane przewozy gmina ościenna będzie przekazywała środki finansowe stanowiące pokrycie różnicy między kosztami ponoszonymi na świadczenie usługi, a uzyskanymi przychodami (sprzedaż biletów). Gmina zapytała czy środki otrzymane z tego tytułu od gminy ościennej będą podlegały opodatkowaniu stawką VAT w wysokości 8 proc. (tak jak usługa przewozu) i czy konieczne jest wystawienie faktur VAT dokumentujących otrzymanie należnych kwot. Sama stanęła na stanowisku, że przedmiotowe kwoty nie są zapłatą za wykonanie usługi, nie stanowią obrotu, a w związku z tym nie podlegają opodatkowaniu VAT i nie powinny być dokumentowane fakturami VAT.

Gmina nie będzie świadczyła usług transportowych na rzecz innych gmin, lecz na rzecz potencjalnych podróżnych, a wynagrodzenie z tego tytułu stanowić będą kwoty uzyskane ze sprzedaży biletów na rzecz pasażerów. Otrzymane dofinansowanie nie będzie zatem stanowić wynagrodzenia z tytułu usług wykonywanych na rzecz gminy ościennej i tym samym nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT.

Stanowisko organu podatkowego

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z 27 stycznia 2016 r. (sygn. ITPP1/4512-511/16/DM) uznał stanowisko gminy za nieprawidłowe. W uzasadnieniu wskazał, że otrzymywane dofinansowanie stanowi dopłatę w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, mającą bezpośredni wpływ na cenę świadczonych usług przewozowych. Uzyskanie tej rekompensaty pozwala gminie na świadczenie usług transportu zbiorowego z zastosowaniem cen biletów określonych uchwałą rady miasta. Ponieważ gmina nie ma wpływu na ustalenie ceny świadczonych usług komunikacji miejskiej, to otrzymane dofinansowanie stanowi dopłatę do świadczonych przez nią usług z zastosowaniem narzuconego poziomu cen biletów.

Ponadto, z ekonomicznego punktu widzenia gmina nie byłaby w stanie świadczyć usług transportu miejskiego w narzuconych jej cenach, gdyby nie otrzymywane dofinansowanie. Otrzymana kwota ma bezpośredni więc wpływ na cenę świadczonych usług i na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy o VAT stanowi podstawę opodatkowania VAT. Zapłatą za świadczone usługi jest bowiem nie tylko otrzymywana zapłata za bilety, ale również otrzymane dofinansowanie, stanowiące dopłatę do ceny świadczonych usług.

Wyrok WSA i NSA

Sprawa trafiła do WSA w Olsztynie, który mocą wyroku z 3 kwietnia 2017 r. (sygn. I SA/Ol 177/17) nie zgodził się ze stanowiskiem gminy i oddalił skargę. Zdaniem sądu organ podatkowy prawidłowo uznał, że w stanie faktycznym sprawy art. 29a ust. 1 ustaw o VAT będzie miał zastosowanie. Przepis ten, a także wyroki TSUE pozwalają na generalne stwierdzenie, że zasadniczym warunkiem uznania dotacji za kwotę należną z tytułu sprzedaży jest jej bezpośredni wpływ na cenę towarów lub usług. Wobec tego, bez względu na rodzaj i charakter dotacji, przesądzające jest to, że dotacja otrzymywana przez podmiot ma bezpośredni wpływ na ustaloną dla danej czynności cenę, jaką ma zapłacić otrzymujący towar czy usługę. Skoro w omawianym stanie faktycznym otrzymane dofinansowanie przeznaczone jest na sfinansowanie części ustalonej ceny za usługi przewozu, to ma bezpośredni wpływ na cenę świadczonych usług, a zatem stanowi dopłatę do usług świadczonych z zastosowaniem narzuconego poziomu cen biletów.

Stanowiska tego nie podzielił jednak Naczelny Sąd Administracyjny, który mocą wyroku z 27 sierpnia 2019 r., sygn. I FSK 1072/17, wyrok sądu I instancji oraz wydaną interpretację uchylił. W ustnym uzasadnieniu wskazał, że w przedmiotowej sprawie błąd organu podatkowego, potwierdzony przez sąd I instancji, sprowadzał się do uznania, że dofinansowanie, które uiszcza gmina ościenna jest dofinansowaniem związanym z ceną usługi przewozowej. Tymczasem cena usługi przewozowej jest określona, narzucona uchwałą rady miasta. I to jest cena usługi przewozowej i taką cenę płaci pasażer. Natomiast okoliczność dofinansowania związana jest z faktem, że cena biletu, czyli cena usługi przewozowej nie pokrywa kosztów związanych z wyświadczeniem tej usługi. Dofinansowanie ma zatem zrekompensować koszty świadczonej usługi. Nie można go absolutnie uznać za dotację, która podlega uwzględnieniu w podstawie opodatkowania VAT. Taka dopłata nie jest dopłatą do ceny biletów, tylko rekompensatą kosztów związanych ze świadczeniem usługi przewozowej.

komentarz autorki

Agnieszka Bieńkowska, doradca podatkowy, partner w Gekko Taxens Doradztwo Podatkowe

Należy zdecydowanie zgodzić się ze stanowiskiem NSA. W orzecznictwie TSUE oraz polskich sądów administracyjnych podkreśla się w tym zakresie, że kryterium uznania dotacji za zwiększającą obrót stanowi stwierdzenie, że dana dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Opodatkowaniu podlegają bowiem jedynie dotacje do ceny sprzedaży (u dostawcy towaru lub usługi), nie podlegają natomiast opodatkowaniu dotacje przedmiotowe do ceny zakupu (u nabywcy towaru lub usługi), jak również dotacje na pokrycie strat z tytułu prowadzonej przez dany podmiot działalności. I nie ma znaczenia, że te ostatnie przyczyniają się do ceny świadczonej usługi. Dotacja czy rekompensata zawsze w jakimś stopniu przyczynia się do ceny. Nie oznacza to jednak, że zawsze będzie opodatkowana VAT – opodatkowaniu podlega bowiem tylko taka dotacja, której związek z ceną jest bezpośredni a nie „jakiś".

Transport Decyzje Zadania Samorządu Finanse samorządu Z Życia Samorządów

Pozostało 91% artykułu