Reforma Bodnara. Sejm uchwalił zmiany w Trybunale Konstytucyjnym

Sejm uchwalił w środę dwie ustawy gruntownie zmieniające Trybunał Konstytucyjny. Reforma ma odpolitycznić ten organ i naprawić jego funkcjonowanie.

Publikacja: 24.07.2024 17:23

Reforma Bodnara. Sejm uchwalił zmiany w Trybunale Konstytucyjnym

Foto: PAP/Paweł Supernak, Wojciech Olkuśnik

Za zmianami zagłosowało 242 posłów, 202 było przeciw. Nowe przepisy trafią teraz do prac w Senacie. 

Mowa o dwóch ustawach: o TK i przepisy ją wprowadzające, skierowanych do Sejmu w marcu przez posłów koalicji rządzącej. Są one częścią opracowanego przez resort sprawiedliwości planu zmian w Trybunale, nazwanego „czteropakiem Bodnara”.

Posłowie nie zgodzili się na odrzucenie projektów w całości, czego domagał się klub PiS i wprowadzili do nich dwie ostatnie poprawki. 

Przypomnijmy, że omawiane projekty są procedowane w Sejmie od kwietnia, kiedy to przeprowadzono ich pierwsze czytanie. W maju sejmowa komisja zorganizowała wysłuchanie publiczne proponowanej reformy. Zdecydowana większość uczestników debaty uznała kierunek projektów za słuszny. Stwierdzono jednak przy tym, że proponowane przepisy wymagają poprawek.

Od początku procedowania zmiany krytyczne oceniają politycy PiS. Jeszcze w środę poseł PiS Krzysztof Szczucki przekonywał o potrzebie odrzucenia tych przepisów. — Uważamy te ustawy za w całości niezgodne z konstytucją zwłaszcza w zakresie w jakim uznają cześć sędziów TK za nieuprawnionych do orzekania, stwierdzają nieważność poważnej części wyroków TK i kwestionują status prezes TK. W naszym przekonaniu ustawy te mają doprowadzić do niczego innego, jak do przejęcia Trybunału przez obecną władzę, względnie do jego całkowitego zablokowania, tak żeby nie mógł stawiać konstytucyjnych przeszkód do realizowania programu obecnego rządu — argumentował.

Czytaj więcej

Reforma Trybunału Konstytucyjnego na finiszu. Komisja poprawia projekty

Reforma Trybunału Konstytucyjnego. Reset kadrowy w TK i zmiana prezesa

Uchwalone przepisy zmierzają przede wszystkim do resetu kadrowego w TK. Po ich wejściu w życie tzw. sędziowie dublerzy musieliby ustąpić ze swoich funkcji, a reszta obecnych sędziów mogłaby w ciągu miesiąca przejść w stan spoczynku. Stanowisko prezesa TK straciłaby też Julia Przyłębska. Nowym prezesem zostałby sędzia o najdłuższym stażu sędziowskim. Przy czym Zgromadzenie Ogólne Sędziów TK w ciągu trzech miesięcy powinno wyłonić i skierować do prezydenta trzy kandydatury na prezesa. Jego kadencja trwałaby trzy lata, a nie jak dziś sześć lat. Możliwe byłoby pełnienie tej funkcji przez dwie kadencje.

Zmiany mają też ograniczyć możliwości jednoosobowego kierowania działalnością Trybunału przez prezesa. W tym celu mają zostać zwiększone uprawnienia Zgromadzenia Ogólnego Sędziów TK, które miałoby wybierać lub zmieniać składy orzekające według kolejności alfabetycznej z uwzględnieniem kolejności wpływu spraw.

Nie mniej ważne jest uznanie, że wyroki wydane w składach, w których zasiadali tzw. sędziowie dublerzy, są nieważne i nie wywołują skutków prawnych. Utrzymane mają być jednak wyroki korzystne dla obywateli.

Przyjęte ustawy zmieniają też zasady wyboru sędziów TK. Zgodnie z nimi sędziami Trybunału mogłyby zostać osoby, które od co najmniej czterech lat nie pełniły określonych funkcji politycznych. Wybierałby ich Sejm większością 3/5 głosów.

Zmiany w TK. W planach reformy Trybunału Konstytucyjnego także zmiana konstytucji

Uchwalone przepisy to część szerszej reformy TK. Pierwszym krokiem w jej realizacji było przyjęcie w marcu przez Sejm uchwały, w której stwierdzono, że trzej tzw. sędziowie dublerzy nie są sędziami TK, a Julia Przyłębska nie ma uprawnień do kierowania Trybunałem.

Ostatnim elementem reformy mają być zmiany w konstytucji. Te propozycje zakładają m.in. wygaszenie trwającej kadencji sędziów, zmianę trybu ich wyboru i stworzenie podstaw dla szerszego stosowania przez sądy rozproszonej kontroli konstytucyjności. Prace nad projektem nowelizacji konstytucji toczą się w Senacie.

Czytaj więcej

Małgorzata Manowska: Już nigdy nie będą nas szanować

Za zmianami zagłosowało 242 posłów, 202 było przeciw. Nowe przepisy trafią teraz do prac w Senacie. 

Mowa o dwóch ustawach: o TK i przepisy ją wprowadzające, skierowanych do Sejmu w marcu przez posłów koalicji rządzącej. Są one częścią opracowanego przez resort sprawiedliwości planu zmian w Trybunale, nazwanego „czteropakiem Bodnara”.

Pozostało 92% artykułu
Podatki
Skarbówka zażądała 240 tys. zł podatku od odwołanej darowizny. Jest wyrok NSA
Prawo w Polsce
Jest apel do premiera Tuska o usunięcie "pomnika rządów populistycznej władzy"
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 później niż zazwyczaj. Oto terminy dla wszystkich województw
Praca, Emerytury i renty
Ile trzeba zarabiać, żeby na konto trafiło 5000 zł
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Prawo karne
Rząd zmniejsza liczbę więźniów. Będzie 20 tys. wakatów w celach