Jesień w sądach może być gorąca

Zniesienie immunitetów (formalnych) parlamentarzystów i sędziów, spłaszczenie sądów i dodanie sędziów pokoju zapowiedział prezes Jarosław Kaczyński. Szanse na zniesienie immunitetów są jednak niewielkie, gdyż są one zagwarantowane w konstytucji, co zresztą prezes PiS przyznał.

Konstytucja gwarantuje

Zgodnie z konstytucją od ogłoszenia wyników wyborów do dnia wygaśnięcia mandatu poseł (lub senator) nie może być pociągnięty bez zgody Sejmu (Senatu) do odpowiedzialności karnej, ale może wyrazić na to zgodę (art. 105).

Z kolei art. 181 stanowi, że sędzia nie może być, bez uprzedniej zgody sądu określonego w ustawie, pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności. Nie zmienia to faktu, że sprawy immunitetowe budzą duże emocje, czego przykładem był ostatnio wniosek prokuratury dotyczący marszałka Senatu Tomasza Grodzkiego, którego niewielką większością opozycja w Senacie „obroniła” przed uchyleniem immunitetu.

Czytaj więcej

Polityka

Kaczyński: My ostro karzemy naszych ludzi. W jednym wypadku to kosztowało tego człowieka życie

- Często pada zarzut, że my nic nie robimy. To jest całkowite kłamstwo - mówił Jarosław Kaczyński na spotkaniu z sympatykami Prawa i Sprawiedliwości w Mielcu (woj. podkarpackie).

– Choć pomysł zniesienia immunitetów wielu ludziom się pewnie spodoba, to jest to jednak populizm konstytucyjny, który zagraża modelowi relacji między większością parlamentarną a opozycją w państwie demokratycznym. Likwidacja immunitetu stwarza bowiem ryzyko manipulacji, gdyż nie mamy demokratycznej kontroli nad działalnością służb i organów ścigania, a prokurator generalny jest ważną częścią rządzącej koalicji – ocenia prof. Ryszard Piotrowski, konstytucjonalista z UW.

Z kolei adwokat Roman Nowosielski wskazuje, że immunitet sędziowski jest konieczny, gdyż sędzia może być złośliwie oskarżony, więc musi być wstępna sądowa kontrola wniosku, aby nieuzasadnione zastrzeżenia do sędziego nie naruszały jego dobrej opinii. Co się zaś tyczy immunitetu parlamentarnego, to wystarczy przyśpieszenie postępowania o uchylenie immunitetu, które jest prowadzone przy otwartej kurtynie – dodaje adwokat.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Nowa izba w Sądzie Najwyższym pierwszy raz uchyliła sędziowski immunitet

Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego uchyliła immunitet sędzi sądu rejonowego w sprawie dotyczącej spowodowania wypadku drogowego - podaje Polska Agencja Prasowa.

Mniej szczebli

Większe szanse ma projekt spłaszczenia sądów, który niedługo ma wejść pod obrady Sejmu. Po spłaszczeniu sądy rejonowe zostałyby włączone do sądów okręgowych, stając się ich filiami. Co więcej, PiS zamierza uczynić przy tej reformie ukłon w stronę ugrupowania Kukiz’15 i wprowadzić sędziów pokoju, od czego Kukiz uzależnia dalszą współpracę z PiS. W efekcie spłaszczenia z obecnych 318 sądów rejonowych, 46 okręgowych i 11 apelacyjnych ma funkcjonować 79 sądów okręgowych oraz 20 sądów regionalnych – zajmujących się apelacjami.

Ponad 2 tys. sędziów funkcyjnych: prezesów, przewodniczących wydziałów, straci te stanowiska i zostanie przesuniętych do rozpoznawania spraw na cały etat, jak zwykli sędziowie, co w zamyśle autorów projektu (głównie Ministerstwa Sprawiedliwości) ma zwiększyć wydajność sądów i odciążyć sędziów.

Jeśli zaś chodzi o trudny do rozwiązania pomysł sędziów pokoju, ze względu na to, że konstytucja oddaje władzę sądzenia sędziom, a ich wyłanianie jest w konstytucji wyraźnie wskazane (poza sporną kwestią sędziowskiej części KRS), wyjściem i kompromisem w obozie władzy ma być – jak mówił prezes Kaczyński w niedzielę – wybór sędziów pokoju na wzór zwykłych sędziów, tyle że nie przechodziliby aplikacji sądowej.

Dodajmy, że sędziowie pokoju mieliby być wybierani w wyborach powszechnych spośród mieszkańców danego powiatu w wieku od 30 do 75 lat. Orzekaliby w sprawach cywilnych o wartości sporu do 10 tys. (choć padają też inne kwoty) oraz karnych, jak drobniejsze kradzieże.