W SN rusza wdrażanie kamieni milowych

Wiadomo już, kto będzie przejściowo orzekał w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej i weryfikował dyscyplinarki sędziowskie.

Publikacja: 14.07.2022 09:42

W SN rusza wdrażanie kamieni milowych

Foto: PAP/Albert Zawada

15 lipca wchodzi w życie nowela ustawy o Sądzie Najwyższym i szeregu innych ustaw, która ma wnieść niezbędne zmiany w sądownictwie zakreślone kamieniami milowymi uzgodnionymi z Komisją Europejską. Przygotowania w SN trwały już jednak wcześniej, by zmiany mogły ruszyć teraz z kopyta.

Piątka dyscyplinarna

Już poznaliśmy nieoficjalnie nazwiska pięciu sędziów, których pierwsza prezes SN prof. Małgorzata Manowska skieruje w piątek do przejściowego orzekania w nowej Izbie Odpowiedzialności Zawodowej SN, która zastąpi likwidowaną Izbę Dyscyplinarną SN.

Trzech z nich jest ze starego, a dwóch z nowego nadania. Są to: Wiesław Kozielewicz, Dariusz Kala, Małgorzata Wąsek-Wiaderek i Marek Siwek z Izby Karnej oraz Krzysztof Wiak z Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych. Będą oni orzekać w bieżących i pilnych sprawach dyscyplinarnych (pewnie także tych najbardziej drażliwych, jak czasowe zawieszenie sędziów w orzekaniu) do czasu wytypowania co najmniej pięciu sędziów do nowej jedenastki w nowej izbie, co zajmie co najmniej miesiąc, a może więcej czasu. Praca wspomnianej piątki sędziów może być zatem kluczowa dla wdrażania tzw. kamieni milowych, czemu w pierwszej kolejności służyć ma nowela.

Zaproponowana przez prezydenta dwuetapowa procedura kompletowania składu nowej Izby Odpowiedzialności Zawodowej polegać będzie na losowaniu najpierw z grona ponad 90 wszystkich sędziów SN 33 kandydatów, z których prezydent wybierze 11. Będą oni orzekać w nowej izbie przez pięć lat na pół etatu, orzekając jednocześnie w macierzystej izbie. Od losowania, a w końcu decyzji prezydenta zależeć będzie, czy i ilu sędziów likwidowanej ID może się tam znaleźć. Na razie nie wiadomo, ilu jej sędziów zgodzi się na pozostanie w SN. Jeden z jej sędziów Jacek Wygoda powiedział „Rz”, że podejmie decyzje w zależności, jaką dostanie w piątek propozycję od I prezes SN. Podobnie postąpi pewnie większość jego kolegów z Izby Dyscyplinarnej.

Ustawa przewiduje natomiast szybką weryfikację orzeczeń ID przed nową izbą.

W sprawach dyscyplinarnych, należących do właściwości Izby Dyscyplinarnej przed dniem wejścia w życie ustawy, nowa Izba Odpowiedzialności Zawodowej, z urzędu, na pierwszym posiedzeniu w sprawie, rozpatrywać ma orzeczone przez ID zawieszenie w czynnościach służbowych sędziego, przeciwko któremu wszczęto postępowanie albo wobec którego została wydana uchwała zezwalająca na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej i obniżenie wynagrodzenia lub uposażenia sędziego na czas trwania zawieszenia w czynnościach służbowych.

Nie tylko test

W ocenie sędziego Kozielewicza jest szansa, że przynajmniej część spraw rozpatrzy przejściowy skład, co uważa za dobre rozwiązanie, które powinno rozwiązać problem dyscyplinarek sędziowskich.

Z kolei Michał Laskowski, prezes Izby Karnej – najliczniejszej w SN – wskazuje, że bezpośrednio po publikacji ustawy prowadzone były w SN bardzo intensywne prace nad zmianami regulacji wewnętrznych. Pierwsza prezes przygotowuje zarządzenie dotyczące spraw biurowych w SN, które przejdą istotne zmiany. Będzie wiele dodatkowej pracy związanej zwłaszcza z nowymi zadaniami, jak informowanie stron spraw o składzie orzekającym, aby mogły skorzystać z nowego testu niezależności i bezstronności sędziego.

Test sędziów to druga kluczowa zmiana, o którą toczyły się spory także między koalicjantami rządowymi. Stanęło na tym, że każdy podsądny, np. powód czy pozwany, uzyskuje prawo wystąpienia do sądu, by zbadał jego zastrzeżenia do danego sędziego z jego sprawy, z tym, że same okoliczności powołania sędziego nie mogą być podstawą zakwestionowania niezawisłości i bezstronności. Potwierdzenie zarzutów przez sąd skutkowałoby wyłączeniem sędziego z konkretnej sprawy, ale nie uchylałoby jego sędziowskiego statusu i nie wyłączało z innych spraw.

Podstawa prawna: ustawa z 9 czerwca 2022 r. (DzU z 14 czerwca 2022 r., poz. 1259)

15 lipca wchodzi w życie nowela ustawy o Sądzie Najwyższym i szeregu innych ustaw, która ma wnieść niezbędne zmiany w sądownictwie zakreślone kamieniami milowymi uzgodnionymi z Komisją Europejską. Przygotowania w SN trwały już jednak wcześniej, by zmiany mogły ruszyć teraz z kopyta.

Piątka dyscyplinarna

Pozostało 92% artykułu
W sądzie i w urzędzie
Ile osób w Polsce nosi moje nazwisko? Możesz to sprawdzić w kilka minut
Zdrowie
Dodatkowe opłaty w szpitalach. Za co pacjent musi sam zapłacić?
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 później niż zazwyczaj. Oto terminy dla wszystkich województw
Konsumenci
Bank dostanie pozew, frankowicz zapomni o ratach. Co jeszcze zmieni ustawa?
Materiał Promocyjny
Big data pomaga budować skuteczne strategie
Prawo dla Ciebie
Coraz więcej chętnych na studia, nowe oblegane kierunki
Materiał Promocyjny
Seat to historia i doświadczenie, Cupra to nowoczesność i emocje