Nowy wydział NSA zwiększy specjalizację - rozmowa z prezesem Izby Finansowej Janem Rudowskim

Od 1 stycznia 2021 r. w Naczelnym Sądzie Administracyjnym (NSA) działają dwa nowe, dodatkowe wydziały. Jeden w Izbie Ogólnoadministracyjnej, drugi w Izbie Finansowej. Co było powodem takiej zmiany?

To rozwiązanie przede wszystkim miało mieć charakter porządkujący. Jeśli chodzi o Izbę Finansową, polega to na tym, że od 1 stycznia 2021 r. wracają do niej sprawy podatku akcyzowego, którymi dotychczas zajmowała się Izba Gospodarcza. W konsekwencji od nowego roku wszystkie sprawy podatkowe są rozstrzygane w Izbie Finansowej.

Czy zmiany ułatwią orzekanie w tych dwóch izbach Naczelnego Sądu Administracyjnego?

Usprawnienie pracy to drugi cel reorganizacji. Liczba skarg kasacyjnych, które oczekują na załatwienie w tych dwóch izbach NSA, zbliżyła się do 11 tys. Struktura dwuwydziałowa była zaś planowana, kiedy liczba spraw w całym sądzie nie przekraczała 10 tys. Mamy nadzieję, że wprowadzona od nowego roku zmiana organizacji pozytywnie przełoży się na efektywność pracy i nadzoru nad rozpoznawaniem spraw. Nowy Wydział III w Izbie Finansowej przejmie do rozpoznania ok. 3 tys. skarg kasacyjnych. Dla porównania w 2006 r. tyle było wszystkich spraw do rozpoznania w całej Izbie Finansowej.

Reorganizacja wiąże się także z funkcjami przewodniczącego. Dodatkowa osoba na tym stanowisku pozwoli szerzej wykorzystać te kompetencje i zwiększyć możliwości zarządzania ruchem spraw w Izbie.

Czytaj też: Obsada wakatów w NSA nastąpi bez pośpiechu

Przewodniczący każdego wydziału orzeczniczego w NSA zajmuje się m.in. organizacją pracy. Czyli taka dodatkowa osoba z kompetencjami przewodniczącego może przyspieszyć orzekanie w Izbie Finansowej NSA.

Tak. Przewodniczący wydziału ma możliwość lepszego przyjrzenia się sprawom, które oczekują na rozpoznanie. To kolejna osoba, która będzie ponosiła odpowiedzialność za bieg spraw. Wydzielenie dodatkowego wydziału w Izbie Finansowej pozwoli również na większą specjalizację.

Co ma pan na myśli?

Zwiększenie specjalizacji sędziów to kolejny cel, jaki przyświecał wyodrębnieniu nowego, dodatkowego wydziału w Izbie Finansowej. Coraz większy stopień skomplikowania spraw, które wpływają do NSA, a także częste zmiany przepisów, wymuszają ją nie tylko na profesjonalnych pełnomocnikach. Dotyczy to także sędziów, którzy powoli muszą specjalizować się w określonej kategorii spraw podatkowych. Obecnie w Izbie Finansowej ta struktura spraw będzie bardzo przejrzysta. Wydział I zajmie się bowiem podatkami pośrednimi, tj. VAT i akcyzą. Do kompetencji Wydziału II pozostawione zostaną podatki bezpośrednie, głównie PIT i CIT. Nowy Wydział III będzie orzekał zaś w sprawach podatków lokalnych, majątkowych oraz dotyczących poboru i ogólnego prawa podatkowego.

Co zmiany w organizacji Izby Finansowej NSA oznaczają dla skarżących, przede wszystkim podatników?

Od strony formalnej nic się nie zmieni. Jedyną modyfikacją jest literowe oznaczanie sygnatur spraw. W Wydziale III sygnatury będą poprzedzone rzymską trójką np. III FSK, III FZ. Skarżący, których sprawy oczekują już w NSA, nie muszą się jednak obawiać. Będą informowani, pod jaką sygnaturą zostanie rozpoznana ich skarga kasacyjna. Przy czym do monitorowania sprawy wystarczy również dotychczasowy numer, który pozwoli uzyskać informacje o jej stanie. Spodziewamy się także, że efektem większej specjalizacji sędziów będzie jeszcze lepsza jakość i jednolitość orzecznictwa.

Z czyjej inicjatywy powstały dodatkowe wydziały i czy wiąże się z tym zwiększenie kadry sędziowskiej w NSA?

Podstawą reorganizacji jest zarządzenie prezesa NSA. To wewnętrzna regulacja wprowadzona po konsultacji z Kolegium Sędziów NSA. Zasadniczo jej celem nie było zwiększenie obsady sędziowskiej. Aktualnie mamy 34 sędziów orzekających w Izbie Finansowej NSA i osiem wakatów do obsadzenia w procedurze nominacyjnej. Nowi sędziowie zostaną wkomponowani w nową strukturę Izby.

Sądy Administracyjne

Pozostało 87% artykułu