Sąd do pracy sędziemu wyznaczy minister

Minister Zbigniew Ziobro ogłosił niedawno założenia reformy sądów powszechnych. Wiadomo już, że ze szczebli sądownictwa zniknąć miałyby sądy rejonowe, a pozostać okręgowe i regionalne (dziś apelacyjne). Sądy rejonowe staną się sądami okręgowymi. Pozostaje pytanie, co się stanie z dotychczasowymi sędziami: rejonowymi, okręgowymi i apelacyjnymi. Minister twierdzi, że zostaną tam, gdzie są.

Delegacji za karę ma już nie być

Co proponuje Ministerstwo Sprawiedliwości?

Z dniem wejścia w życie ustawy sędziowie sądów powszechnych z mocy prawa uzyskaliby jednolity status niezależnie od tego, w jakim sądzie (rejonowym, okręgowym czy apelacyjnym) orzekali. – Każdemu sędziemu minister sprawiedliwości wyznaczy nowe miejsce służbowe, co do zasady pokrywające się z dotychczasowym. Najczęściej w praktyce będzie to formalność, bo – zgodnie z nowymi przepisami – sędziowie obecnych sądów rejonowych i okręgowych będą orzekać w tej samej miejscowości co przed reformą. Wyznaczenie miejsca w innym mieście będzie możliwe wyłącznie za zgodą sędziów – informuje „Rzeczpospolitą" Ministerstwo Sprawiedliwości.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Nowa reforma Ziobry. Co z pracownikami sądów?

Pracownicy sądów mają otrzymać gwarancję pracy w dotychczasowej miejscowości i zachowanie obecnego wynagrodzenia zasadniczego - zapewnia Ministerstwo Sprawiedliwości.

Może się to wiązać m.in. z potrzebą obsadzenia większej niż obecnie liczby sądów odwoławczych. Siłą rzeczy w dwudziestu sądach regionalnych, które miałyby zostać powołane, znajdzie się znacznie więcej sędziów niż w dzisiejszych jedenastu sądach apelacyjnych.

Groźba efektu mrożącego

– Wszyscy pamiętamy, co jeszcze niedawno działo się w prokuraturze – mówi „Rzeczpospolitej" sędzia z Gdańska. I przypomina ekspresowe zsyłki prokuratorów w miejsca oddalone od ich dotychczasowych jednostek. – Nic nie miało znaczenia. Ani doświadczenie, ani rodzina, ani nawet skomplikowana sytuacja osobista. Za decyzje nie po myśli szefów trzeba było zapłacić. Podobnie może być w sądach. Już dziś mamy przykłady odwołań z delegacji po podjęciu przez sędziów kontrowersyjnych według rządu decyzji – przypomina sędzia.

Czy udało się osiągnąć efekt mrożący? Prawnicy nie mają wątpliwości, że jednak do tego nie doszło.

Podają przykłady kolejnych sędziów zawieszanych w prawie do orzekania z powodu np. stosowania wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Są tacy, którzy zawieszeni zostali już po raz drugi. – Oczywiście, że dostrzegam zagrożenie przenosin – twierdzi krakowski sędzia Dariusz Mazur. – Minister i prokurator w jednej osobie udowodnił już, że lubi ręcznie sterować i nie ma litości dla niepokornych podwładnych. Pokazał to na przykładzie prokuratorów. Teraz może to samo czekać sędziów – dodaje sędzia. Dostrzega także jeszcze inne zagrożenie.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

TSUE: delegowanie sędziów w Polsce niezgodne z prawem UE

Obowiązujący w Polsce system delegowania sędziów do wyższej instancji i odwoływania ich z delegacji w każdym czasie i bez uzasadnienia przez ministra sprawiedliwości i prokuratura generalnego w jednej osobie, jest niezgodny z obowiązującym w UE wymogiem niezawisłości sędziowskiej - orzekł we wtorek unijny Trybunał Sprawiedliwości.

– Teraz mamy prawie 400 jednostek sądowych w całym kraju (318 sądów rejonowych, 46 sądów okręgowych i 11 sądów apelacyjnych). Sędzia, odbierając nominację od prezydenta, jest przypisany do orzekania w konkretnej jednostce. Po zmianie pojawić się ma 79 okręgów sądowych i nie wiem, czy to nie będzie tak, że konkretny sędzia zostanie przypisany do konkretnego okręgu sądowego. A okręg sądowy może być przecież powierzchniowo spory – podejrzewa sędzia Mazur. I jak dodaje, wówczas kwestia wyznaczenia sędziemu miejsca do orzekania może nie być prosta i dogodna, przynajmniej dla niektórych niepokornych sędziów.

Więcej rąk do pracy

Dzięki reformie organizacyjnej sądownictwa – spłaszczeniu struktury sądownictwa z trzech szczebli (rejon, okręg, apelacja) do dwóch (okręgowe, regionalne) – minister Zbigniew Ziobro chce uwolnić ok. 2 tys. etatów sędziowskich, dzisiaj funkcyjnych.