Artykuł 12 ust. 1 ustawy o ochronie sygnalistów przewiduje, że wobec sygnalisty nie mogą być podejmowane działania odwetowe polegające na wypowiedzeniu lub rozwiązaniu bez wypowiedzenia stosunku pracy. Z kolei art. 755[5] § 1 kodeksu postępowania cywilnego przewiduje, że w sprawach z zakresu prawa pracy, w których pracownik podlegający szczególnej ochronie przed rozwiązaniem umowy za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia dochodzi roszczenia o uznanie wypowiedzenia stosunku pracy za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy, sąd na wniosek uprawnionego na każdym etapie postępowania udzieli zabezpieczenia poprzez nakazanie dalszego zatrudnienia go przez pracodawcę do prawomocnego zakończenia postępowania.
Czy zatem sygnalista podlega szczególne ochronie stosunku pracy, o której mowa w ustawie procesowej? Jeśli uznać, że art. 12 ust. 1 nowej regulacji poświęconej ochronie sygnalistów statuuje taką szczególną ochronę, to każdy sygnalista w sporze sądowym z pracodawcą będzie mógł skorzystać z atrakcyjnego zabezpieczenia, które sprowadza się do dalszego zatrudnienia i pobierania wynagrodzenia przez cały czas procesu. To istotne udogodnienie, które może zaważyć na podjęciu decyzji o wszczynaniu postępowania sądowego. Zabezpieczenie w postaci dalszego zatrudnienia jest instytucją nową (wprowadzoną jesienią 2023 r.), która stanowi modyfikację dotychczasowego paradygmatu ustanawiania zabezpieczeń w sprawach z zakresu prawa pracy.
Sygnaliści się różnią
Tradycyjne formy szczególnej ochrony stosunku pracy obejmują grupy pracowników, które z przyczyn społecznie doniosłych uzyskują określony przywilej – uniemożliwienie lub znaczące utrudnienie rozwiązania lub wypowiedzenia stosunku pracy przez pracodawcę. W praktyce największe znaczenie ma to dla np. kobiet w ciąży lub w okresie urlopu macierzyńskiego, działaczy związkowych, pracowników w wieku przedemerytalnym, społecznych inspektorów pracy, członków rad pracowników czy osób korzystających z urlopu wychowawczego. Do tej puli w ostatnim czasie, jak wskazuje praktyka sądowa, doszli także pracownicy powołani do terytorialnej służby wojskowej na mocy ustawy o obronie Ojczyzny.
W celu szczególnej ochrony stosunku pracy wskazanych kategorii pracowników przepisy posługują się tożsamą techniką legislacyjną. Inaczej jest w przypadku tzw. terytorialsów – tu art. 303 ust. 2 ustawy o obronie Ojczyzny stanowi, że stosunek pracy z osobą powołaną do pełnienia terytorialnej służby wojskowej może być rozwiązany tylko za zgodą pracownika.
