Małgorzata Motyl: Nowy rok i nowe wyzwania

Rok 2021 był bogaty w wydarzenia z szeroko rozumianego Compliance (zapewniania zgodności z prawem). Większość firm i pracowników oswoiła pandemiczne warunki pracy. Ustawodawca też zauważył korzyści z tak wypracowanych rozwiązań (w tym zdalnego świadczenia pracy), które już na trwałe umieszczane są w przepisach kolejnych ustaw. Gdy jednak pewne są tylko kolejne zmiany, czas na kolejny subiektywny ranking Compliance – wyzwań na 2022 rok.

1. Beneficjent rzeczywisty

Beneficjent rzeczywisty odgrywa pierwszoplanową rolę w przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. VI dyrektywa AML nie tylko rozszerzyła katalog podmiotów zobowiązanych do ujawnienia informacji w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych, ale i przyczyniła się do wprowadzenia kary do 1 mln zł za brak lub ujawnienie nieaktualnej informacji w tym rejestrze. Klienci korporacyjni mogą się spodziewać ofensywy ze strony instytucji obowiązanych. Beneficjent rzeczywisty albo psikus!

2. ESG / Raportowanie niefinansowe

Skrót ESG można przetłumaczyć jako środowisko naturalne, społeczeństwo i ład korporacyjny (z angielskiego: Environmental, Social, Governance). Pozorne połączenie wody i ognia, z którym mierzą się dzisiaj duże jednostki zainteresowania publicznego oraz spółki notowane na GPW. Wyzwaniem będzie powiązanie standardowej sprawozdawczości finansowej ze sprawozdawczością ESG oraz uwzględnienie ESG w budowaniu długoterminowej wartości przedsiębiorstwa. Tym bardziej że brak jeszcze jednolitych standardów tego raportowania.

3. Uzbrojenie ładu korporacyjnego

Projekt nowelizacji kodeksu spółek handlowych zakłada wzmocnienie kontroli wewnętrznej w spółkach kapitałowych oraz funkcjonowania rad nadzorczych poprzez ustawowe gwarancje bieżącego dostępu do informacji o stanie spraw spółki. Rada nadzorcza dostanie nowe narzędzia sprawowania kontroli: korzystanie (na koszt spółki) z usług niezależnego doradcy, pozyskiwanie informacji bezpośrednio od pracowników czy też nałożenie na zarząd obowiązków informacyjnych. Co istotne, za uchybienia zarząd będzie mógł zostać ukarany.

4. Nowy Polski (nie)Ład

Dopiero w boju rozpoznane zostaną skutki finansowe Polskiego Ładu. Możemy się domyślać, że na pewno nie będą obojętne dla portfela. To wyzwanie również dla Compliance, ponieważ pozostaje zagadką, jak zapewnić zgodność z prawem w tym gąszczu. Jedno jest pewne. Sponsorami Polskiego Ładu będą przede wszystkim przedsiębiorcy.

Czytaj więcej:

Podatki

Księgowi apelują do Morawieckiego ws. Polskiego Ładu

Specjaliści od rozliczeń podatkowych piszą do rządu, że najlepszą formą przeprosin za słowa obciążające księgowych za chaos związany z tzw. Polskim Ładem jest przesunięcie jego wejścia w życie do 2023 r.

Pro

5. WIBOR

Przez ostatnie lata stopy procentowe nie sprawiały niespodzianek innych niż ich obniżenie do wartości historycznych minimów. Czasy taniego pieniądza stają się jednak wspomnieniem. Tymczasem zawarte umowy kredytowe zwykle oparte są na zmiennych wskaźnikach referencyjnych, gdzie w istocie brakuje górnego ograniczenia: „sky is the limit". Kredytobiorcy nie mają ochrony w postaci maksymalnego umownego limitu (w przeciwieństwie do minimalnego limitu zabezpieczającego przed tzw. ujemnymi stopami procentowymi). Czy będzie to problem? Przyszłość i decyzje Rady Polityki Pieniężnej pokażą.

6. Finansowanie społecznościowe

Znaleźć inwestora łatwo nie jest. Szerokiej uwagi umknęło wejście w życie w listopadzie rozporządzenia 2020/1503 (rozporządzenie ECSP) faktycznie obejmującego nadzorem crowdfunding udziałowy i pożyczkowy. Zdefiniowana została „usługa finansowania społecznościowego". Operatorzy takich platform będą musieli ubiegać się o zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego. Niestety ustawodawca zamierza poważnie ograniczyć spółkom z o.o. możliwość korzystania z tego źródła finansowania, ustanawiając faktyczny zakaz prowadzenia crowdfundingu w odniesieniu do udziałów (z dwuletnim okresem przejściowym na wygaszanie działalności).

7. Tokeny NFT

Szalejąca inflacja skłania do poszukiwania inwestycyjnych alternatyw. Tym bardziej że rynek nieruchomości jest przegrzany. W listopadzie 2021 r. odbyła się pierwsza w historii aukcja tokenu NFT będącego cyfrowym modelem rzeźby „Fortune" Tomasza Górnickiego. Co to znaczy dla Compliance oprócz zwiększonego ryzyka AML towarzyszącego podobnym inicjatywom? Warto tu również podkreślić konieczność otwarcia się na współpracę z zagadnieniem szeroko pojętych kryptoaktywów.

8. Uregulowanie kolejnych sektorów biznesu

Deregulacja? To przeszłość. Kolejne branże są obejmowane nadzorem regulatora. W 2022 r. dołączą do tej grupy podmioty operujące kryptowalutami czy działające na rzecz spółek i trustów (jak i wspomniany crowdfunding). W wielu przypadkach takie ruchy mają chronić inwestorów czy klientów, ale faktycznie sprzyjają też biurokracji, papierologii i formalizmowi w prowadzeniu biznesu. W czasach, gdy prowadzenie działalności gospodarczej jest z gruntu podejrzane, nie będzie to ostatnie słowo ustawodawcy.

9. Regtechy

Mamy już fintechy, teraz czas na reg-techy (technologie regulacyjne). Sektor finansowy coraz szerzej korzysta z rozwiązań opierających się na cyfrowych platformach. Wielu ekspertów wskazuje również na zjawisko tzw. postkryzysowego tsunami regulacyjnego. Połączenie wymagań nadzorczych różnych lokalnych regulatorów z koniecznością cyfryzowania świadczonych usług tworzy przestrzeń dla rozwoju podmiotów dostarczających takie rozwiązania. Przyszłością jest sektor innowacji regulacyjnych.