Każde państwo potrzebuje pieniędzy, by móc zaspokajać potrzeby swoich obywateli. Oczywiście tych potrzeb zawsze jest więcej niż środków możliwych do zebrania w rozsądny sposób. Wszyscy znamy z perspektywy naszych budżetów domowych, budżetów firm, ale i finansów publicznych pojęcie tzw. przykrótkiej kołdry, którą nigdy nie da się przykryć wszystkiego co trzeba.
Sztuka kompromisu
Sprowadza się to do sztuki kompromisowej hierarchizacji potrzeb, ale również stosownego dobrania form i skali danin niezbędnych, by środki na te działania zabezpieczyć. Wypada do tego dodać istotną funkcję części zbieranych przez państwo danin – wpływanie na to, co chcemy i w jakiej ilości konsumować. Wiadomo, że mniej oglądamy się za tym, co drogie, a chętniej sięgamy po to, co w przystępnej cenie.
Szczególne są daniny związane z konsumpcją używek, np. alkoholu i tytoniu. Powinny być one na tyle duże, by ograniczać ich spożycie i zabezpieczyć środki na kompensowanie kosztów społecznych tego, że używki są w legalnym obrocie. Szczególnie gdy myśli się o tym przez pryzmat bezpośrednich i pośrednich kosztów leczenia czy tych związanych z wprowadzeniem ochronnych elementów polityki społecznej. Z drugiej strony, zbyt restrykcyjne podejście do obciążenia daninami używek może doprowadzić do pojawienia się czarnego rynku i w konsekwencji do zasilenia sporymi kwotami organizacji przestępczych, a w łagodniejszym wymiarze zjawiska do szerszego korzystania z używek legalnie zakupionych za granicą i zasilenia daninami od naszej konsumpcji innego państwa.
Oczywiście dużym i ciekawym tematem jest stworzenie odpowiedniego systemu tych danin, uwzględniającego, że częstokroć jedne wyroby zastępowane są innymi, a w decyzjach konsumentów istotne jest, jakie są poziomy opodatkowania poszczególnych wyrobów. Daniną, jaką uważa się za najbardziej efektywną w regulacji rynku używek, jest akcyza.
A może Forum
By temat dogłębnie przedyskutować i dać decydentom twarde wnioski, analizy czy przemyślenia, Ministerstwo Finansów zaproponowało powołanie Forum Akcyzowego do dyskusji, wymiany poglądów, dobierania propozycji najlepszych rozwiązań. Miało ono być otwarte dla wszelkich środowisk mogących coś istotnego wnieść w tę tematykę. W dodatku zakładano i podkreślano, że całość przedsięwzięcia ma mieć wysokie walory w postaci równości, reprezentatywności, transparentności.
