Wakaty w firmach czekają, jak Europa długa i szeroka

Polskie firmy znacznie rzadziej niż przedsiębiorstwa z innych krajów Unii mają problem z wypełnieniem wakatów. To m.in. efekt spowolnienia i imigracji zarobkowej.

Aktualizacja: 16.06.2023 06:09 Publikacja: 16.06.2023 03:00

Wakaty w firmach czekają, jak Europa długa i szeroka

Foto: Adobe Stock

Anita Błaszczak

Niemal w całej Europie spowolnienie gospodarcze i wysoka inflacja wpłynęły na spadek popytu na pracę w porównaniu z minionym rokiem. Widać to w ogłoszonych w czwartek danych Eurostatu: według nich unijny wskaźnik wakatów określający udział wolnych miejsc pracy w ogólnej liczbie stanowisk (obsadzonych i wolnych) zmniejszył się na koniec I kwartału br. do 2,8 proc. z 2,9 proc. rok wcześniej.

Szansa dla firm

Spadek wskaźnika wakatów, który mierzy nie tylko popyt na pracę, ale pokazuje też trudności pracodawców ze znalezieniem odpowiednich kandydatów do pracy, zanotowały w skali roku niemal wszystkie kraje Unii, w tym Polska. W dodatku, u nas ten spadek był jednym z największych, a z kolei wskaźnik wolnych miejsc pracy mamy na najniższym poziomie w Unii.

Na koniec marca br. wynosił on 0,9 proc., czyli o 0,4 pkt proc. mniej niż rok wcześniej (1,3 proc.). Równie niski wskaźnik wakatów miały tylko Bułgaria, Hiszpania i Rumunia.

Czytaj więcej

Biznes

Firmom grozi dalszy wzrost kosztów zatrudnienia

Podwyżka płacy minimalnej i silna presja płacowa wpływają na plany firm. Ponad jedna trzecia będzie podnosić wynagrodzenia.

Według danych GUS, na koniec marca polskie firmy miały 114,9 tys. nieobsadzonych miejsc pracy. To prawie o 28 proc. mniej niż rok wcześniej i najmniej od dwóch lat, co współgra ze spadkiem liczby ofert pracy na portalach rekrutacyjnych i w urzędach pracy.

Kamil Sobolewski, główny ekonomista Pracodawców RP, twierdzi, że z punktu widzenia przedsiębiorców można mówić o normalizacji na rynku pracy, na którym łatwiej teraz o kandydatów. Potwierdzają to przedstawiciele firm, w tym Danuta Oleśkiewicz, HR manager w Rohlig SUUS Logistics, największym polskim operatorze logistycznym, który stale rekrutuje pracowników.

– W ostatnim czasie widzimy większe zainteresowanie naszymi ofertami pracy. Na nasze ogłoszenia aplikuje więcej osób, co traktujemy jako szansę na pozyskanie największych talentów dostępnych na rynku pracy – twierdzi Oleśkiewicz, nie kryjąc, że dla firmy to szansa na pozyskanie osób o unikalnych kompetencjach, np. znajomości branży logistycznej, technologii czy języków obcych.

Mówią też o tym menedżerowie z branży IT. Co prawda, na koniec I kwartału tego roku wskaźnik wakatów był tam najwyższy (przekraczał 2 proc.), ale jednocześnie niemal dwukrotnie mniejszy niż rok wcześniej. – Nie ma już problemu z tym, by znaleźć dobrego specjalistę za rozsądne pieniądze – mówił niedawno „Rzeczpospolitej” Konrad Weiske, szef giełdowej spółki Spyrosoft i wiceprezes Organizacji Pracodawców Usług IT SoDA.

Wakat dla cudzoziemca

Anna Szymańska. analityk w zespole foresightu gospodarczego Polskiego Instytutu Ekonomicznego, przypomina, że według czerwcowego badania MIK – miesięcznego indeksu koniunktury PIE i BGK – obecnie to koszty pracownicze są silną barierą prowadzenia biznesu (dla 71 proc. firm), podczas gdy dużo mniej (46 proc. badanych) boryka się z niedostępnością pracowników. Pomagają tu imigranci zarobkowi z zagranicy, którzy łatają luki kadrowe, m.in. w rolnictwie, logistyce i przemyśle. Co czwarta firma objęta badaniem MIK zatrudniała w czerwcu br. cudzoziemców, a wśród dużych firm – 52 proc.

Czytaj więcej

Rząd przyjął plan podwyżek płacy minimalnej na 2024 r. Wygląda na to, że przekroczy ona kolejny symb

Wynagrodzenia

Płaca minimalna w przyszłym roku mocno skoczy w górę

Rząd chce, by płaca minimalna wzrosła dwa razy, od stycznia i od lipca, docelowo do 4300 zł brutto miesięcznie. Przyjął też założenia do budżetu na 2024 r.

Jak zaznacza Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek, ekonomistka i ekspertka rynku pracy z Wydziału Nauk Ekonomicznych UW, spadkowi popytu na pracowników nie towarzyszy, typowy wcześniej w takich sytuacjach, wzrost bezrobocia. Przeciwnie, stopa rejestrowanego bezrobocia była w Polsce na koniec I kwartału br. (5,4 proc.) o 0,5 pkt proc. niższa niż rok wcześniej, a w maju spadła do 5,1 proc.

Tymczasem w krajach o niskim bezrobociu wskaźniki wakatów są zwykle wysokie. Tak jest np. w Czechach, które – podobnie jak Polska – mają obecnie najniższe bezrobocie w Unii. Mierzone według metodologii Eurostatu w obu krajach wynosi 2,7 proc. (przy 6 proc. średniej w Unii). Jednak w Czechach wskaźnik wakatów, mimo rekordowego spadku (o 1,5 pkt proc. r./r.), nadal jest wysoki – na koniec marca sięgał 3,8 proc. Z kolei np. w Hiszpanii niski poziom wakatów idzie w parze z wysokim (12,7 proc.) bezrobociem.

Efekt płacy minimalnej

Jak ocenia Starczewska-Krzysztoszek, niskie bezrobocie w połączeniu z niskim wskaźnikiem wakatów wskazuje na stabilizację i całkiem dobre dopasowanie strukturalne na polskim rynku pracy.

Zdaniem ekonomistki, obecna stabilizacja na rynku pracy wynika m.in. z dużej świadomości i rozwagi przedsiębiorców; pomimo pogarszającej się sytuacji w gospodarce, niepewności i malejącej konsumpcji, która ogranicza chęci wzrostu zatrudnienia, polskie firmy nie są skłonne do zwalniania pracowników. Wolą ich „chomikować” na lepsze czasy, mając w pamięci doświadczenia z pandemii Covid-19, gdy szybkie tempo odbicia w gospodarce wywołało gwałtowny wzrost popytu na pracowników.

Nie wiadomo jednak, jak na ten popyt i „chomikowanie” pracowników wpłynie lipcowa, druga w tym roku, podwyżka płacy minimalnej i perspektywa jej przyspieszonego wzrostu w 2024 r. Zdaniem prof. Marii Drozdowicz-Bieć, ekonomistki z SGH, rosnące koszty pracy mogą jeszcze ograniczyć wzrost zatrudnienia.

Czy przybędzie zwolnień? Jak przypomina Łukasz Komuda, ekspert rynku pracy Fundacji Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, na ostrożność w cięciu zatrudnienia wpływa też demografia; co roku z rynku pracy odchodzi ok. 200–250 tys. osób.

Praca Rynek pracy

Szansa dla firm

Pozostało 92% artykułu

Rynek pracy

Świąteczny sezon w Polsce bez napływu Ukraińców. Kto ich zastąpi?

Tegoroczny szczyt zapotrzebowania na pracę sezonową może być trudniej zaspokoić pracownikami z Ukrainy. Nie tylko z powodu ukraińskiej ustawy mobilizacyjnej.

Materiał Promocyjny

Nowe Audi a5 już tu jest! Wylicz swoją ratę w leasingu 100% online!

Rynek pracy

Celujemy w specjalistę, potrzebujemy robotnika

Podczas gdy według strategii migracyjnej z zagranicy będziemy ściągać głównie fachowców i profesjonalistów, to firmy zabiegają o pracowników bez kwalifikacji.

Rynek pracy

Dramat na rynku pracy Rosji. Kreml prosi Zimbabwe o pomoc

Wojna Putina powoduje coraz większe braki na rosyjskim rynku pracy. Dziura sięga ponad 5 milionów wakatów. Kreml zwróciła się do władz Zimbabwe o wysłanie pracowników budowlanych ze względu na brak rąk do pracy w Rosji. Rosyjskie firmy sięgają po robotników z Kenii, Zambii czy Kamerunu.

W Wielkiej Brytanii kolejne firmy przystąpiły do eksperymentu związanego z czterodniowym tygodniem p

Rynek pracy

Czterodniowy tydzień pracy: Ruszył eksperyment z udziałem ponad 1000 pracowników

4 listopada w Wielkiej Brytanii ruszyła druga edycja pilotażowego programu czterodniowego tygodnia pracy. Bierze w niej udział 17 firm, a w nich ponad 1000 pracowników. Projekt wspierają brytyjscy naukowcy.

Materiał Promocyjny

Big data pomaga budować skuteczne strategie

Dane na temat przemieszczania się ludności, czy zagęszczenia mieszkańców, pomagają firmom i miastom podejmować odpowiednie decyzje.

Rynek pracy

Pracownicy mniejszych firm cierpią przez problemy pracodawców

Spadek bezpieczeństwa finansowego, którego w ciągu ostatniego roku doświadczyło 38 proc. firm sektora MŚP, uderzył zarówno w ich kontrahentów, jak i pracowników.

Materiał Promocyjny

Seat to historia i doświadczenie, Cupra to nowoczesność i emocje

Hiszpanie udowodnili, że niezawodność i stabilny rozwój są kluczem do zaufania, jakim obie marki darzą klienci.

Edyta Demby-Siwek: Aby ubiegać się o funkcję, którą teraz obejmuję, trzeba było bowiem wykazać się 1

Biznes i prawo

Edyta Demby-Siwek: Preferuję model partnerskiego zarządzania

Bardzo ważne jest, żeby kobiety nie bały się startować w konkursach na kierownicze stanowiska - mówi Edyta Demby-Siwek, która od nowego roku pełnić będzie funkcję wicedyrektora Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO).

Raporty ekonomiczne

Polacy wyróżniają się na plus w globalnym badaniu talentów

Pracownicy nad Wisłą częściej deklarują poczucie dobrostanu i stabilności zawodowej niż ogół badanych na świecie, choć są nieco mniej zadowoleni z szefów i mniej pewni pracy.

Kalendarium

Kalendarium - wtorek 12 listopada

Co dziś nowego w prawie i gospodarce? Co opublikowano w Dzienniku Ustaw, jakie akty prawne wchodzą w życie, jakie ważne interpretacje wydały sądy, co ogłosił GUS, a co zapowiedział rząd? Oto subiektywne kalendarium dla profesjonalistów.

Niezbędnik Przedsiębiorcy

Niezbędnik przedsiębiorcy: KSeF - co nowego * Harmonizacja e-faktur * rozliczenie firm po powodzi * ulga na sponsoring * e-rower a składki * praca zdalna

• Finał prac na projektem ws. KSeF. Ważna zmiana dla najmniejszym firm • Harmonizacja e-faktur od 2035 r. Co czeka przedsiębiorców? • Jak firma po powodzi rozliczy straty i odszkodowania • Reklama na meczu - czy to się opłaca? • Rower elektryczny w firmie a obowiązki składkowe • Praca zdalna: jak firmy radzą sobie z formalnościami • Ważne terminy na ten tydzień i wskaźniki kadrowe na listopad

Kalendarium

Kalendarium - poniedziałek 11 listopada

Jeśli w biurze panuje zbyt niska temperatura, pracownik ma prawo odmówić wykonywania pracy

Praca, Emerytury i renty

W biurze jest zbyt zimno? Możesz odmówić pracy, a wynagrodzenie i tak się należy

Jednym z obowiązków pracodawcy jest utrzymywanie w pomieszczeniach temperatury odpowiedniej do rodzaju wykonywanej pracy. Jeśli warunki pracy nie są zgodne z przepisami BHP, pracownik ma prawo odmówić wykonywania obowiązków.

Rynek pracy

Świąteczny sezon w Polsce bez napływu Ukraińców. Kto ich zastąpi?

Tegoroczny szczyt zapotrzebowania na pracę sezonową może być trudniej zaspokoić pracownikami z Ukrainy. Nie tylko z powodu ukraińskiej ustawy mobilizacyjnej.